freebsd-doc/pl_PL.ISO8859-2/books/handbook/install/chapter.sgml

5376 lines
215 KiB
Plaintext

<!--
The FreeBSD Polish Documentation Project
$FreeBSD$
Original revision: 1.333
-->
<chapter id="install">
<chapterinfo>
<authorgroup>
<author>
<firstname>Jim</firstname>
<surname>Mock</surname>
<contrib>Rozdział przebudował i częściowo napisał
od nowa </contrib>
</author>
</authorgroup>
<authorgroup>
<author>
<firstname>Randy</firstname>
<surname>Pratt</surname>
<contrib>Omówienie sysinstall, zrzuty ekranów i inne
fragmenty przygotował </contrib>
</author>
</authorgroup>
<!-- January 2000 -->
<authorgroup>
<author>
<firstname>Michał</firstname>
<surname>Wojciechowski</surname>
<contrib>Tłumaczył </contrib>
</author>
</authorgroup>
</chapterinfo>
<title>Instalacja FreeBSD</title>
<sect1 id="install-synopsis">
<title>Streszczenie</title>
<indexterm><primary>instalacja</primary></indexterm>
<para>Wraz z FreeBSD rozpowszechniany jest prosty w użyciu program
instalacyjny, działający w trybie tekstowym, o nazwie
<application>sysinstall</application>. Jest on domyślnym
programem instalacyjnym FreeBSD, jednakże dystrybutorzy
systemu mogą zastąpić go własnym odpowiednikiem. W niniejszym
rozdziale zawarto opis instalacji FreeBSD przy pomocy
<application>sysinstall</application>.</para>
<para>Po przeczytaniu rozdziału będziemy wiedzieć:</para>
<itemizedlist>
<listitem>
<para>W jaki sposób tworzy się dyskietki instalacyjne FreeBSD.</para>
</listitem>
<listitem>
<para>Jak FreeBSD odwołuje się do dysku i jak go dzieli.</para>
</listitem>
<listitem>
<para>Jak uruchamia się <application>sysinstall</application>.</para>
</listitem>
<listitem>
<para>Jakie pytania zadaje <application>sysinstall</application>,
o co w nich chodzi i jak na nie odpowiedzieć.</para>
</listitem>
</itemizedlist>
<para>Przed przeczytaniem rozdziału powinniśmy:</para>
<itemizedlist>
<listitem>
<para>Zapoznać się z listą obsługiwanego sprzętu dołączoną do
instalowanej wersji FreeBSD, by upewnić się, że posiadany sprzęt
będzie działać.</para>
</listitem>
</itemizedlist>
<note>
<para>Opis instalacji dotyczy generalnie komputerów opartych na
architekturze &i386; (<quote>zgodny z PC</quote>). W stosownych
przypadkach podawane będą informacje odnoszące się do innych platform
(na przykład Alpha). Pomimo starań o utrzymanie niniejszego opisu aktualnym,
możliwe jest zaistnienie drobnych różnic pomiędzy instalatorem a zawartością
tego rozdziału. Zaleca się, aby traktować niniejszy teksty jako ogólny przewodnik,
niż raczej dosłowny podręcznik instalacji.</para>
</note>
</sect1>
<sect1 id="install-pre">
<sect1info>
<authorgroup>
<author>
<firstname>Cezary</firstname>
<surname>Morga</surname>
<contrib>Przekład uzupełnił </contrib>
</author>
</authorgroup>
</sect1info>
<title>Czynności wstępne</title>
<sect2 id="install-inventory">
<title>Rozpoznanie komponentów komputera</title>
<para>Przed instalacją FreeBSD powinniśmy zapoznać się z komponentami
naszego komputera. W czasie instalacji FreeBSD pokaże listę urządzeń
(dyski, karty sieciowe, napędy CD-ROM, itd.) wraz z informacjami o
producentach i numerach modeli. FreeBSD postara się także ustalić
prawidłową konfigurację każdego z nich, m.in. ustawienia przerwań
IRQ i portów we/wy. Ze względu na <quote>kaprysy</quote> pecetowego sprzętu może
się okazać, że konfiguracja wykryta przez FreeBSD nie jest w pełni
prawidłowa i trzeba będzie samodzielnie ją poprawić.</para>
<para>Jeżeli na komputerze jest już zainstalowany inny system operacyjny,
na przykład &windows; lub Linux, warto jest skorzystać z dostępnych
w nim narzędzi do sprawdzenia bieżącej konfiguracji sprzętowej.
Kiedy zupełnie nie wiadomo jak skonfigurowana powinna być dana karta,
wymagane informacje mogą znajdować się bezpośrednio na niej samej.
Często spotykane numery przerwań IRQ to 3, 5 i 7, a adresy portów
we/wy są zwykle zapisywane w postaci liczb szesnastkowych,
na przykład 0x330.</para>
<para>Zalecamy by zebrane informacje wydrukować lub zapisać na
kartce przed rozpoczęciem instalacji FreeBSD. Można je zestawić
w postaci tabeli, np.:</para>
<table pgwide="1" frame="none">
<title>Przykładowa lista urządzeń</title>
<tgroup cols="4">
<colspec colwidth="2*">
<colspec colwidth="1*">
<colspec colwidth="1*">
<colspec colwidth="4*">
<thead>
<row>
<entry>Nazwa urządzenia</entry>
<entry>IRQ</entry>
<entry>Port(y) we/wy</entry>
<entry>Uwagi</entry>
</row>
</thead>
<tbody>
<row>
<entry>Pierwszy dysk twardy</entry>
<entry>brak</entry>
<entry>brak</entry>
<entry>40&nbsp;GB, firmy Seagate, IDE 1 master</entry>
</row>
<row>
<entry>CDROM</entry>
<entry>brak</entry>
<entry>brak</entry>
<entry>IDE 1 slave</entry>
</row>
<row>
<entry>Drugi dysk twardy</entry>
<entry>brak</entry>
<entry>brak</entry>
<entry>20&nbsp;GB, firmy IBM, IDE 2 master</entry>
</row>
<row>
<entry>Kontroler IDE</entry>
<entry>14</entry>
<entry>0x1f0</entry>
<entry></entry>
</row>
<row>
<entry>Karta sieciowa</entry>
<entry>brak</entry>
<entry>brak</entry>
<entry>&intel; 10/100</entry>
</row>
<row>
<entry>Modem</entry>
<entry>brak</entry>
<entry>brak</entry>
<entry>&tm.3com; 56K faxmodem na COM1</entry>
</row>
<row>
<entry>&hellip;</entry>
</row>
</tbody>
</tgroup>
</table>
</sect2>
<sect2>
<title>Przygotowanie kopii danych</title>
<para>Jeśli komputer, na którym będzie przeprowadzana instalacja
zawiera cenne dane, powinniśmy koniecznie przygotować ich kopię
zapasową, oraz sprawdzić stan tychże kopii przed instalacją FreeBSD.
Podczas instalacji kilkakrotnie pojawi się prośba o potwierdzenie
przed zapisaniem czegokolwiek na dysku, jednak gdy już się to
rozpocznie, nie będzie możliwości odwrotu.</para>
</sect2>
<sect2 id="install-where">
<title>Wybór miejsca dla FreeBSD</title>
<para>Jeżeli masz zamiar przeznaczyć cały dysk na FreeBSD, to omawiane
poniżej zagadnienia nie będą cię dotyczyć &mdash; możesz pominąć
tę część.</para>
<para>W przypadku, gdy zamierzamy zainstalować FreeBSD obok
innych systemów operacyjnych, warto zapoznać się z podstawowymi
informacjami o sposobie przechowywania danych na dysku.</para>
<sect3 id="install-where-i386">
<title>Układ dysku w systemach &i386;</title>
<para>Dysk komputera typu PC można podzielić na oddzielne porcje,
zwane <firstterm>partycjami</firstterm>. Komputery PC potrafią
obsłużyć maksymalnie cztery partycje na jednym dysku. Partycje
te nazywane są <firstterm>partycjami podstawowymi</firstterm>.
W celu ominięcia tego ograniczenia i umożliwienia stworzenia
większej liczby partycji, wymyślono nowy typ partycji -
<firstterm>partycje rozszerzone</firstterm>. Na dysku może
znajdować się tylko jedna taka partycja. Natomiast wewnątrz
niej można utworzyć specjalne partycje, zwane
<firstterm>partycjami logicznymi</firstterm>.</para>
<para>Wszystkie partycje posiadają własny <firstterm>identyfikator
partycji</firstterm>, tj. numer określający typ przechowywanych
na niej danych. Partycje FreeBSD oznaczone są identyfikatorem
<literal>165</literal>.</para>
<para>Każdy ze stosowanych systemów operacyjnych identyfikuje partycje
w określony sposób. Dla przykładu, DOS i jego następcy, w tym &windows;,
przypisują każdej partycji podstawowej i logicznej <firstterm>literę
dysku</firstterm>, zaczynając od <devicename>C:</devicename>.</para>
<para>FreeBSD musi być zainstalowane na partycji podstawowej.
Wszystkie własne dane, w tym pliki tworzone przez użytkowników,
może przechowywać na jednej partycji. Jednakże, jeśli masz do
dyspozycji kilka dysków, możesz utworzyć partycję FreeBSD na każdym
z nich bądź jedynie na wybranych. Tym nie mniej na potrzeb
instalacji wymagane jest posiadanie jednej partycji. Może to być
świeżo utworzona, pusta partycja, lub też partycja zawierająca dane,
które nie są już potrzebne.</para>
<para>W przypadku, gdy wszystkie dostępne partycje na dysku są
już wykorzystywane, będziesz musiał zwolnić jedną z nich, korzystając
z narzędzi dostępnych w wykorzystywanym systemie operacyjnym (np.
<command>fdisk</command> w DOS lub &windows;).</para>
<para>Jeśli dysponujesz wolną partycją, możesz ją wykorzystać.
Może się jednak okazać, że zajdzie potrzeba zmniejszenia rozmiarów
niektórych z pozostałych partycji.</para>
<para>Minimalna instalacja FreeBSD zajmuje jedynie 100&nbsp;MB miejsca
na dysku. Jest to jednakże <emphasis>bardzo</emphasis> minimalna
instalacja, praktycznie nie pozostawiająca miejsca na pliki użytkowników.
Zdecydowanie bardziej realnym minimum jest 250&nbsp;MB, o ile nie
planujemy wykorzystania środowiska graficznego, bądź co najmniej
350&nbsp;MB z graficznym interfejsem. Instalowanie wielu dodatkowych
programów wymaga więcej wolnego miejsca na dysku.</para>
<para>W celu przygotowania miejsca dla FreeBSD można wykorzystać
narzędzia komercyjne pokroju <application>&partitionmagic;</application>.
Dwa darmowe programy służące do tego samego celu, tj.
<application>FIPS</application> i <application>PResizer</application>,
dostępne są na płycie CD w katalogu <filename>tools</filename>.
W tym samym katalogu znajduje się również ich dokumentacja. Zarówno
<application>FIPS</application>, <application>PResizer</application>
jak i <application>&partitionmagic;</application> potrafią rozszerzać
partycje typu <acronym>FAT16</acronym> i <acronym>FAT32</acronym>
&mdash; wykorzystywane w &ms-dos; aż po &windows; ME. Jednakże,
spośród wymienionych programów tylko <application>&partitionmagic;</application>
potrafi rozszerzać partycje <acronym>NTFS</acronym>.</para>
<warning>
<para> Niewłaściwe korzystanie z tych narzędzi może doprowadzić
do utraty danych. Przed ich zastosowaniem należy się upewnić,
że przygotowaliśmy aktualne kopie zapasowe.</para>
</warning>
<example>
<title>Wykorzystanie niezmienionej istniejącej partycji</title>
<para>Przyjmijmy, że mamy do dyspozycji komputer wyposażony w
dysk o pojemności 4&nbsp;GB, z zainstalowanym systemem &windows;.
Dysk jest podzielony na dwie części oznaczone literami
<devicename>C:</devicename> i <devicename>D:</devicename>,
o rozmiarze 2&nbsp;GB każda. Na <devicename>C:</devicename>
mamy 1&nbsp;GB danych, a na <devicename>D:</devicename> 0,5&nbsp;GB
danych.</para>
<para>Mamy więc dysk o dwóch partycjach, z których każda
oznaczona jest literą dysku. Możemy skopiować dane z
<devicename>D:</devicename> na <devicename>C:</devicename>,
dzięki czemu druga partycja stanie się wolna i będzie można
zainstalować na niej FreeBSD.</para>
</example>
<example>
<title>Zmniejszenie istniejącej partycji</title>
<para>Przyjmijmy tym razem, że na dysku o pojemności 4&nbsp;GB
zainstalowany jest system &windows; na jednej dużej partycji.
Partycja dostępna jest jako dysk <devicename>C:</devicename>
o rozmiarze 4&nbsp;GB. Mamy na nim 1,5&nbsp;GB danych
i chcielibyśmy udostępnić dla FreeBSD 2&nbsp;GB.</para>
<para>Możemy wybrać jedno z poniższych rozwiązań:</para>
<orderedlist>
<listitem>
<para>Przygotować kopię danych, następnie na nowo zainstalować
&windows;, tworząc podczas instalacji partycję o rozmiarze
2&nbsp;GB.</para>
</listitem>
<listitem>
<para>Skorzystać z jednego ze wspomnianych wcześniej narzędzi,
np. <application>&partitionmagic;</application>, w celu
zmniejszenia rozmiaru partycji &windows;.</para>
</listitem>
</orderedlist>
</example>
</sect3>
<sect3>
<title>Układ dysku Alpha</title>
<indexterm><primary>Alpha</primary></indexterm>
<para>W przypadku architektury Alpha na FreeBSD
trzeba będzie przeznaczyć cały dysk. Nie ma obecnie
możliwości wspólnego korzystania z dysku przez kilka
systemów operacyjnych. W zależności od konkretnego
modelu komputera Alpha, możemy wykorzystać dysk SCSI
lub IDE, o ile komputer umożliwia załadowanie z niego
systemu operacyjnego.</para>
<para>Zgodnie z konwencją stosowaną w podręcznikach
Digital / Compaq wszystkie polecenia SRM pisane są wielkimi
literami. SRM nie rozróżnia małych i dużych liter.</para>
<para>By wyświetlić nazwy i rodzaje zainstalowanych
w komputerze dysków, posługujemy się poleceniem
<literal>SHOW DEVICE</literal> w konsoli SRM:</para>
<screen>&gt;&gt;&gt;<userinput>SHOW DEVICE</userinput>
dka0.0.0.4.0 DKA0 TOSHIBA CD-ROM XM-57 3476
dkc0.0.0.1009.0 DKC0 RZ1BB-BS 0658
dkc100.1.0.1009.0 DKC100 SEAGATE ST34501W 0015
dva0.0.0.0.1 DVA0
ewa0.0.0.3.0 EWA0 00-00-F8-75-6D-01
pkc0.7.0.1009.0 PKC0 SCSI Bus ID 7 5.27
pqa0.0.0.4.0 PQA0 PCI EIDE
pqb0.0.1.4.0 PQB0 PCI EIDE</screen>
<para>Powyższy przykład pochodzi z komputera Digital Personal
Workstation 433au i pokazuje trzy dyski. Pierwszym z nich
jest CDROM opisany nazwą <devicename>DKA0</devicename>,
natomiast dwa pozostałe to twarde dyski o nazwach
<devicename>DKC0</devicename>
i <devicename>DKC100</devicename>.</para>
<para>Dyski o nazwach typu <devicename>DKx</devicename> są dyskami
SCSI. Dla przykładu <devicename>DKA100</devicename> oznacza dysk
SCSI o identyfikatorze 1 na pierwszej szynie SCSI (A), natomiast
<devicename>DKC300</devicename> oznacza dysk o identyfikatorze 3
na trzeciej szynie SCSI (C). Nazwa <devicename>
PKx</devicename> oznacza kontroler SCSI. Jak pokazuje przykład
z <literal>SHOW DEVICE</literal>, napędy CDROM SCSI traktowane
są tak samo jak dyski twarde SCSI.</para>
<para>Nazwy dysków IDE mają postać <devicename>DQx</devicename>,
a nazwa <devicename>PQx</devicename> oznacza kontroler IDE.</para>
</sect3>
</sect2>
<sect2>
<title>Zbieranie informacji o konfiguracji sieci</title>
<para>Jeśli podczas instalacji będziemy korzystać z połączenia
z siecią (np. FreeBSD instalowane będzie z serwera FTP lub
serwera NFS), będziemy musieli znać konfigurację sieci.
W trakcie instalacji pojawi się prośba o wpisanie tej konfiguracji,
by umożliwić FreeBSD połączenie się z siecią i kontynuowanie
instalacji.</para>
<sect3>
<title>Połączenie z siecią Ethernet lub przez modem kablowy/DSL</title>
<para>W przypadku komputera podłączonego do sieci Ethernet
lub połączonego z Internetem przez modem kablowy lub DSL,
potrzebne będą następujące informacje:</para>
<orderedlist>
<listitem>
<para>Adres IP</para>
</listitem>
<listitem>
<para>Adres IP domyśnej bramy</para>
</listitem>
<listitem>
<para>Nazwa stacji</para>
</listitem>
<listitem>
<para>Adresy IP serwerów DNS</para>
</listitem>
<listitem>
<para>Maska podsieci</para>
</listitem>
</orderedlist>
<para>Informacje te możemy uzyskać od administratora systemu
lub dostawcy usług sieciowych. Może się okazać, że konfiguracja
odbywa się automatycznie, przy użyciu <firstterm>DHCP</firstterm>.
Jeśli tak jest, należy o tym fakcie pamiętać.</para>
</sect3>
<sect3>
<title>Połączenie przez modem</title>
<para>Instalacja FreeBSD przez Internet możliwa jest także
w przypadku połączenia modemowego, jednakże będzie to
trwało bardzo długo.</para>
<para>Niezbędne informacje:</para>
<orderedlist>
<listitem>
<para>Numer telefonu do dostawcy usług internetowych</para>
</listitem>
<listitem>
<para>Numer portu COM, do którego podłączony jest modem</para>
</listitem>
<listitem>
<para>Nazwa użytkownika i hasło konta u dostawcy usług</para>
</listitem>
</orderedlist>
</sect3>
</sect2>
<sect2>
<title>Sprawdzenie erraty FreeBSD</title>
<para>W pracy nad FreeBSD podejmowane są wszelkie starania, aby
każde wydanie FreeBSD było jak najbardziej niezawodne, jednakże
od czasu do czasu zdarzają się błędy. W pewnych bardzo rzadkich
przypadkach mogą mieć one wpływ na proces instalacji systemu.
Błędy te po wykryciu i naprawieniu są opisywane w erracie zamieszczonej
na stronie <ulink
url="http://www.FreeBSD.org/releases/&rel.current;R/errata.html">FreeBSD
Errata</ulink> (ang.). Przed instalacją warto jest sprawdzić, czy w erracie
nie wspomniano o problemach, które mogą zakłócić instalację.</para>
<para>Informacje o wszystkich wydaniach systemu, jak również erraty
do każdego z nich, znaleźć można na
<ulink url="&url.base;/index.html">stronie WWW
FreeBSD</ulink> w części poświęconej <ulink
url="&url.base;/releases/index.html">wydaniom</ulink>.</para>
</sect2>
<sect2>
<title>Pozyskanie plików instalacyjnych FreeBSD</title>
<para>Pliki potrzebne do rozpoczęcia instalacji systemu
mogą pochodzić z jednego z wymienionych poniżej
źródeł:</para>
<itemizedlist>
<title>Nośniki lokalne</title>
<listitem>
<para>Płyta CDROM lub DVD</para>
</listitem>
<listitem>
<para>Partycja DOS-owa na tym samym komputerze</para>
</listitem>
<listitem>
<para>Pamięć taśmowa QIC lub SCSI</para>
</listitem>
<listitem>
<para>Dyskietki</para>
</listitem>
</itemizedlist>
<itemizedlist>
<title>Sieć</title>
<listitem>
<para>Serwer FTP, także przez firewall lub proxy
HTTP, zależnie od potrzeb</para>
</listitem>
<listitem>
<para>Serwer NFS</para>
</listitem>
<listitem>
<para>Dedykowane połączenie równoległe lub szeregowe</para>
</listitem>
</itemizedlist>
<para>Posiadając FreeBSD na CD lub DVD, mamy już wszystko,
co potrzeba, możemy zatem przejść do następnej części
(<xref linkend="install-floppies">).</para>
<para>Jeśli nie mamy plików instalacyjnych FreeBSD,
<xref linkend="install-diff-media">
zawiera opis instalacji FreeBSD z dowolnego z wymienionych
wcześniej źródeł. Następnie powróćmy do
<xref linkend="install-floppies">.</para>
</sect2>
<sect2 id="install-floppies">
<title>Przygotowanie dyskietek do instalacji</title>
<para>Instalacja FreeBSD rozpoczyna się uruchomieniem programu
instalacyjnego podczas startu komputera &mdash; nie jest to
program, który można uruchomić w innym systemie operacyjnym.
Zwykle przy uruchamianiu komputera ładowany jest system
zainstalowany na dysku twardym, jednak można także uruchomić
system z dyskietki <quote>startowej</quote>. Do tego celu
może także posłużyć CDROM, jeśli komputer daje taką możliwość.</para>
<tip>
<para>Jeśli posiadamy FreeBSD na płytach CDROM lub DVD
(kupionych lub przygotowanych samodzielnie), a nasz komputer
pozwala na uruchomienie z płyty (zwykle dzięki ustawieniu
opcji BIOS-u zwanej <quote>Boot Order</quote> lub podobnej),
możemy nie czytać niniejszej części. Płyty CDROM i DVD
zawierające FreeBSD mogą być użyte jako dyski startowe bez
dodatkowego przygotowania.</para>
</tip>
<para>By utworzyć zestaw dyskietek startowych, należy:</para>
<procedure>
<step>
<title>Zdobyć obrazy dyskietek startowych</title>
<para>Dyskietki startowe znaleźć można wśród plików
instalacyjnych w katalogu <filename>floppies/</filename>
bądź pobrać z serwera
<literal>ftp://ftp.FreeBSD.org/pub/FreeBSD/releases/<replaceable>&lt;arch&gt;</replaceable>/<replaceable>&lt;version&gt;</replaceable>-RELEASE/floppies/</literal>
zamieniając odpowiednio <replaceable>&lt;arch&gt;</replaceable>
i <replaceable>&lt;wersja&gt;</replaceable>
właściwą architekturą naszego sprzętu i wybraną wersją
FreeBSD. Przykładowo, obrazy dyskietek dla
&os;&nbsp;&rel.current;-RELEASE na architekturę &i386; dostępne
są pod adresem <ulink url="ftp://ftp.FreeBSD.org/pub/FreeBSD/releases/i386/&rel.current;-RELEASE/floppies/"></ulink>.</para>
<para>Obrazy dyskietek mają rozszerzenie <filename>.flp</filename>.
Katalog <filename>floppies/</filename> zawiera kilka różnych obrazów,
a to, które z nich będą potrzebne, zależy od wersji FreeBSD, która
będzie instalowana, a czasem również od sprzętu na którym system ma
być zainstalowany. Z reguły potrzebne będą trzy dyskietki
<filename>boot.flp</filename>,
<filename>kern1.flp</filename> i
<filename>kern2.flp</filename>. Warto jednak dla pewności
przeczytać znajdujący się w tym samym katalogu plik
<filename>README.TXT</filename>.</para>
<note><para>Systemy gałęzi 5.X starsze od &os;&nbsp;5.3 mogą wymagać
dodatkowych sterowników urządzeń. Znaleźć je można w obrazie
dyskietki <filename>drivers.flp</filename>.</para></note>
<important>
<para>Pobierając pliki przez FTP należy koniecznie używać
<emphasis>trybu binarnego</emphasis>. Wiadomo jest, że w
niektórych przeglądarkach stosowany jest tryb <emphasis>tekstowy</emphasis>
(zwany też <emphasis>ASCII</emphasis>), przez co dyskietki startowe
mogą się okazać niezdatne do użycia.</para>
</important>
</step>
<step>
<title>Przygotować dyskietki startowe</title>
<para>Dla każdego pliku z obrazem przygotowujemy jedną dyskietkę.
Dyskietki nie mogą być w jakikolwiek sposób uszkodzone.
Najprostszym sposobem samodzielnego sprawdzenia, czy dyskietka
nie jest wadliwa, jest jej sformatowanie. Nie powinniśmy ufać
dyskietkom formatowanym fabrycznie. Narzędzie formatujące
dostępne w systemie &windows; nie poinformuje o istnieniu
uszkodzonych bloków, po prostu oznaczy je jako
<quote>uszkodzone</quote> i zignoruje. Zaleca się używanie
fabrycznie nowych dyskietek.</para>
<important>
<para>Gdy podczas instalacji FreeBSD program instalacyjny
wskaże błąd, zastygnie lub zachowa się w dziwny sposób,
jednymi z pierwszych podejrzanych powinny być dyskietki.
Trzeba wówczas nagrać pliki obrazów na inne dyskietki
i spróbować ponownie.</para>
</important>
</step>
<step>
<title>Nagrać pliki obrazów na dyskietki</title>
<para>Pliki <filename>.flp</filename> nie są zwyczajnymi
plikami, które można nagrać na dyskietkę. Są natomiast
obrazami całkowitej zawartości dyskietek. Oznacza to,
że <emphasis>nie można</emphasis> zapisać tych plików
po prostu kopiując z jednego dysku na drugi. Skorzystamy
ze specjalnego oprogramowania, by bezpośrednio zapisać
obrazy na dyskietkach.</para>
<indexterm><primary>DOS</primary></indexterm>
<para>Jeśli dyskietki nagrywamy na komputerze z
&ms-dos;/&windows;, to możemy skorzystać z dołączonego
do FreeBSD narzędzia <command>fdimage</command>.</para>
<para>W przypadku, gdy wykorzystujemy obrazy dyskietek z
płyty CDROM dostępnego jako dysk <devicename>E:</devicename>,
posłużymy się poleceniem:</para>
<screen><prompt>E:\&gt;</prompt> <userinput>tools\fdimage floppies\kern.flp A:</userinput></screen>
<para>Powtarzamy je dla każdego z plików <filename>.flp</filename>,
za każdym razem zmieniając dyskietkę. Najlepiej jest też napisać
na dyskietce nazwę skopiowanego na nią pliku. Powyższe polecenie
może potrzebować pewnych modyfikacji, w zależności od miejsca,
w którym znajdują się pliki <filename>.flp</filename>. Jeżeli nie
dysponujemy płytą CD, możemy pobrać <command>fdimage</command>
z <ulink
url="ftp://ftp.FreeBSD.org/pub/FreeBSD/tools/">katalogu
<filename class="directory">tools</filename></ulink>
na serwerze FTP FreeBSD.</para>
<para>Jeżeli natomiast dyskietki nagrywamy w systemie uniksowym
(na przykład w innym FreeBSD), do zapisania plików obrazów
na dyskietkach możemy wykorzystać polecenie &man.dd.1;.
We FreeBSD wpisalibyśmy:</para>
<screen>&prompt.root; <userinput>dd if=kern.flp of=/dev/fd0</userinput></screen>
<para>W systemie FreeBSD <filename>/dev/fd0</filename> odpowiada
pierwszej stacji dyskietek (napędowi <devicename>A:</devicename>).
<filename>/dev/fd1</filename> odpowiadałoby <devicename>B:</devicename>
i tak dalej. W innych odmianach systemów &unix; mogą być stosowane inne nazwy
stacji dyskietek, konieczne może więc być zapoznanie się z dokumentacją
danego systemu.</para>
</step>
</procedure>
<para>W tej chwili jesteśmy już przygotowani do instalacji FreeBSD.</para>
</sect2>
</sect1>
<sect1 id="install-start">
<title>Rozpoczęcie instalacji</title>
<important>
<para> Z założenia, podczas instalacji dane na dysku
(lub dyskach) nie ulegną żadnym zmianom przed pojawieniem
się następującego komunikatu:</para>
<literallayout class="monospaced">Last Chance: Are you SURE you want continue the installation?
If you're running this on a disk with data you wish to save then WE
STRONGLY ENCOURAGE YOU TO MAKE PROPER BACKUPS before proceeding!
We can take no responsibility for lost disk contents!</literallayout>
<para>Instalację można przerwać w dowolnej chwili przed powyższym
ostrzeżeniem, mając pewność, że dane na dysku pozostają nietknięte.
Jeśli będziemy się obawiać, że coś niewłaściwie skonfigurowaliśmy,
możemy po prostu wyłączyć komputer i nic złego się nie stanie.</para>
</important>
<sect2 id="install-starting">
<title>Uruchomienie komputera</title>
<sect3 id="install-starting-i386">
<title>Uruchomienie &i386;</title>
<procedure>
<step>
<para>Na początku komputer powinien być wyłączony.</para>
</step>
<step>
<para>Włączamy komputer. Po chwili powinna pojawić się możliwość
przejścia do menu systemowego, lub BIOS-u, najczęściej poprzez
naciśnięcie klawisza <keycap>F2</keycap>, <keycap>F10</keycap>,
<keycap>Del</keycap> bądź <keycombo action="simul">
<keycap>Alt</keycap>
<keycap>S</keycap>
</keycombo>. Wciskamy odpowiedni klawisz zgodnie z informacją
na ekranie. Niekiedy komputer podczas uruchamiania pokazuje jakiś
obrazek. Zwykle wciskając <keycap>Esc</keycap> możemy pozbyć się
obrazka, aby mieć możliwość przeczytania komunikatów.</para>
</step>
<step>
<para>Wśród opcji odnajdujemy tę, która decyduje o kolejności
ładowania systemu z poszczególnych urządzeń. Zwykle ma ona postać
listy urządzeń, takich jak <literal>Floppy</literal>, <literal>CDROM</literal>,
<literal>First Hard Disk</literal>, itd.</para>
<para>Jeżeli wcześniej przygotowaliśmy dyskietki startowe,
wybieramy stację dyskietek. Jeśli natomiast korzystamy
z płyty CD, wybieramy właśnie CDROM. Wątpliwości możemy
rozstrzygnąć zaglądając do instrukcji dołączonej do
komputera i jego płyty głównej.</para>
<para>Wprowadzone zmiany muszą być zapisane przed
opuszczeniem menu systemowego. Komputer powinien
ponownie się uruchomić.</para>
</step>
<step>
<para>Jeżeli korzystamy z dyskietek startowych, o których
traktuje <xref linkend="install-floppies">, to jedna z nich
będzie pierwszą dyskietką startową, najprawdopodobniej
będzie to dyskietka zawierająca <filename>kern.flp</filename>.
Ją właśnie wkładamy do stacji.</para>
<para>W przypadku korzystania z płyty CD wystarczy
po prostu włączyć komputer i włożyć płytę do napędu.</para>
<para>Jeżeli komputer uruchomi się jak zwykle i załaduje
już zainstalowany system operacyjny, może to oznaczać, że:</para>
<orderedlist>
<listitem>
<para>Dyskietka lub płyta zostały włożone za późno.
Powinniśmy spróbować uruchomić komputer bez wyjmowania
dyskietki bądź płyty.</para>
</listitem>
<listitem>
<para>Zmiany w ustawieniach BIOS-u nie zadziałały prawidłowo.
Spróbujmy wprowadzić je ponownie, aż do osiągnięcia
zamierzonego efektu.</para>
</listitem>
<listitem>
<para>Nasza wersja BIOS-u nie pozwala na uruchomienie
systemu z wybranego nośnika.</para>
</listitem>
</orderedlist>
</step>
<step>
<para>Rozpocznie się ładowanie FreeBSD. Podczas ładowania
z płyty CD pojawi się tekst podobny do poniższego (pominięto
informacje o wersji)::</para>
<screen>Verifying DMI Pool Data ........
Boot from ATAPI CD-ROM :
1. FD 2.88MB System Type-(00)
Uncompressing ... done
BTX loader 1.00 BTX version is 1.01
Console: internal video/keyboard
BIOS drive A: is disk0
BIOS drive B: is disk1
BIOS drive C: is disk2
BIOS drive D: is disk3
BIOS 639kB/261120kB available memory
FreeBSD/i386 bootstrap loader, Revision 0.8
/kernel text=0x277391 data=0x3268c+0x332a8 |
|
Hit [Enter] to boot immediately, or any other key for command prompt.
Booting [kernel] in 9 seconds... _</screen>
<para>Natomiast ładując z dyskietki, zobaczymy tekst w rodzaju
(pominięto informacje o wersji):</para>
<screen>Verifying DMI Pool Data ........
BTX loader 1.00 BTX version is 1.01
Console: internal video/keyboard
BIOS drive A: is disk0
BIOS drive C: is disk1
BIOS 639kB/261120kB available memory
FreeBSD/i386 bootstrap loader, Revision 0.8
/kernel text=0x277391 data=0x3268c+0x332a8 |
Please insert MFS root floppy and press enter:</screen>
<para>Postępując zgodnie z instrukcją na ekranie,
wyjmujemy dyskietkę <filename>kern.flp</filename>,
wkładamy <filename>mfsroot.flp</filename> i naciskamy
<keycap>Enter</keycap>. We &os;&nbsp;5.3 i późniejszych
dostępne są również inne dyskietki opisane w <link linkend="install-floppies">poprzednim
podrozdziale</link>. Należy uruchomić system z pierwszej
dyskietki, następnie wkładać kolejne zgodnie z pojawiającymi
się komunikatami.</para>
</step>
<step>
<para>Niezależnie, czy uruchamiamy komputer z dyskietki
czy z płyty, podczas ładowania ujrzymy komunikat:</para>
<screen>Hit [Enter] to boot immediately, or any other key for command prompt.
Booting [kernel] in 9 seconds... _</screen>
<para>Albo czekamy dziesięć sekund, albo wciskamy <keycap>Enter</keycap>.</para>
</step>
</procedure>
</sect3>
<sect3>
<title>Uruchomienie Alpha</title>
<indexterm><primary>Alpha</primary></indexterm>
<procedure>
<step>
<para>Na początku komputer powinien być wyłączony.</para>
</step>
<step>
<para>Włączamy komputer i czekamy na znak zachęty boot monitora.</para>
</step>
<step>
<para>Jeżeli korzystamy z dyskietek startowych opisanych w
<xref linkend="install-floppies">, to jedna z nich będzie
pierwszą dyskietką startową, najprawdopodobniej będzie to
dyskietka zawierająca <filename>kern.flp</filename>.
Ją właśnie wkładamy do stacji i wpisujemy następujące
polecenie, aby uruchomić komputer z dyskietki (zmieniając
nazwę napędu dyskietek, jeżeli będzie to konieczne):</para>
<screen>&gt;&gt;&gt;<userinput>BOOT DVA0 -FLAGS '' -FILE ''</userinput></screen>
<para>W przypadku korzystania z płyty CD, wkładamy
ją do napędu i rozpoczynamy instalację wpisując
następujące polecenie (wstawiając inną nazwę napędu
CDROM, jeżeli będzie to konieczne):</para>
<screen>&gt;&gt;&gt;<userinput>BOOT DKA0 -FLAGS '' -FILE ''</userinput></screen>
</step>
<step>
<para>Rozpocznie się ładowanie FreeBSD. Podczas ładowania
z dyskietki, zobaczymy tekst w rodzaju:</para>
<screen>Please insert MFS root floppy and press enter:</screen>
<para>Postępując zgodnie z instrukcją na ekranie, wyjmujemy
dyskietkę <filename>kern.flp</filename>, wkładamy
<filename>mfsroot.flp</filename> i naciskamy
<keycap>Enter</keycap>.</para>
</step>
<step>
<para>Niezależnie, czy uruchamiamy komputer z dyskietki
czy z płyty, podczas ładowania ujrzymy komunikat:</para>
<screen>Hit [Enter] to boot immediately, or any other key for command prompt.
Booting [kernel] in 9 seconds... _</screen>
<para>Czekamy dziesięć sekund, albo wciskamy <keycap>Enter</keycap>.
Przejdziemy do menu konfiguracyjnego jądra.</para>
</step>
</procedure>
</sect3>
</sect2>
<sect2 id="view-probe">
<title>Przeglądanie wyników rozpoznania urządzeń</title>
<para>Kilkaset ostatnio wyświetlonych na ekranie linii
jest zapisywanych i można je przeglądać.</para>
<para>By przejrzeć bufor, naciskamy <keycap>Scroll Lock</keycap>.
Włączamy w ten sposób tryb przewijania ekranu. Można teraz
przeglądać wyniki rozpoznania urządzeń przy użyciu klawiszy
kursora, lub <keycap>PageUp</keycap> i <keycap>PageDown</keycap>.
Tryb przewijania wyłącza się wciskając ponownie
<keycap>Scroll Lock</keycap>.</para>
<para>Zróbmy to, aby przejrzeć tekst, który został przewinięty
poza ekran, gdy jądro dokonywało rozpoznawania urządzeń.
Tekst będzie mieć treść podobną do przedstawionej na
<xref linkend="install-dev-probe">, jednakże dokładna treść
zależy od zainstalowanych w komputerze urządzeń.</para>
<figure id="install-dev-probe">
<title>Przykład wyników rozpoznania urządzeń</title>
<screen>avail memory = 253050880 (247120K bytes)
Preloaded elf kernel "kernel" at 0xc0817000.
Preloaded mfs_root "/mfsroot" at 0xc0817084.
md0: Preloaded image &lt;/mfsroot&gt; 4423680 bytes at 0xc03ddcd4
md1: Malloc disk
Using $PIR table, 4 entries at 0xc00fde60
npx0: &lt;math processor&gt; on motherboard
npx0: INT 16 interface
pcib0: &lt;Host to PCI bridge&gt; on motherboard
pci0: &lt;PCI bus&gt; on pcib0
pcib1:&lt;VIA 82C598MVP (Apollo MVP3) PCI-PCI (AGP) bridge&gt; at device 1.0 on pci0
pci1: &lt;PCI bus&gt; on pcib1
pci1: &lt;Matrox MGA G200 AGP graphics accelerator&gt; at 0.0 irq 11
isab0: &lt;VIA 82C586 PCI-ISA bridge&gt; at device 7.0 on pci0
isa0: &lt;iSA bus&gt; on isab0
atapci0: &lt;VIA 82C586 ATA33 controller&gt; port 0xe000-0xe00f at device 7.1 on pci0
ata0: at 0x1f0 irq 14 on atapci0
ata1: at 0x170 irq 15 on atapci0
uhci0 &lt;VIA 83C572 USB controller&gt; port 0xe400-0xe41f irq 10 at device 7.2 on pci
0
usb0: &lt;VIA 83572 USB controller&gt; on uhci0
usb0: USB revision 1.0
uhub0: VIA UHCI root hub, class 9/0, rev 1.00/1.00, addr1
uhub0: 2 ports with 2 removable, self powered
pci0: &lt;unknown card&gt; (vendor=0x1106, dev=0x3040) at 7.3
dc0: &lt;ADMtek AN985 10/100BaseTX&gt; port 0xe800-0xe8ff mem 0xdb000000-0xeb0003ff ir
q 11 at device 8.0 on pci0
dc0: Ethernet address: 00:04:5a:74:6b:b5
miibus0: &lt;MII bus&gt; on dc0
ukphy0: &lt;Generic IEEE 802.3u media interface&gt; on miibus0
ukphy0: 10baseT, 10baseT-FDX, 100baseTX, 100baseTX-FDX, auto
ed0: &lt;NE2000 PCI Ethernet (RealTek 8029)&gt; port 0xec00-0xec1f irq 9 at device 10.
0 on pci0
ed0 address 52:54:05:de:73:1b, type NE2000 (16 bit)
isa0: too many dependant configs (8)
isa0: unexpected small tag 14
orm0: &lt;Option ROM&gt; at iomem 0xc0000-0xc7fff on isa0
fdc0: &lt;NEC 72065B or clone&gt; at port 0x3f0-0x3f5,0x3f7 irq 6 drq2 on isa0
fdc0: FIFO enabled, 8 bytes threshold
fd0: &lt;1440-KB 3.5" drive&gt; on fdc0 drive 0
atkbdc0: &lt;Keyboard controller (i8042)&gt; at port 0x60,0x64 on isa0
atkbd0: &lt;AT Keyboard&gt; flags 0x1 irq1 on atkbdc0
kbd0 at atkbd0
psm0: &lt;PS/2 Mouse&gt; irq 12 on atkbdc0
psm0: model Generic PS/@ mouse, device ID 0
vga0: &lt;Generic ISA VGA&gt; at port 0x3c0-0x3df iomem 0xa0000-0xbffff on isa0
sc0: &lt;System console&gt; at flags 0x100 on isa0
sc0: VGA &lt;16 virtual consoles, flags=0x300&gt;
sio0 at port 0x3f8-0x3ff irq 4 flags 0x10 on isa0
sio0: type 16550A
sio1 at port 0x2f8-0x2ff irq 3 on isa0
sio1: type 16550A
ppc0: &lt;Parallel port&gt; at port 0x378-0x37f irq 7 on isa0
pppc0: SMC-like chipset (ECP/EPP/PS2/NIBBLE) in COMPATIBLE mode
ppc0: FIFO with 16/16/15 bytes threshold
plip0: &lt;PLIP network interface&gt; on ppbus0
ad0: 8063MB &lt;IBM-DHEA-38451&gt; [16383/16/63] at ata0-master UDMA33
acd0: CD-RW &lt;LITE-ON LTR-1210B&gt; at ata1-slave PIO4
Mounting root from ufs:/dev/md0c
/stand/sysinstall running as init on vty0</screen>
</figure>
<para>Warto jest uważnie przejrzeć wyniki, by mieć pewność,
że wszystkie spodziewane urządzenia zostały wykryte. Brak
urządzenia na liście oznacza, że nie zostało ono wykryte.
Jeśli sterownik wymagał skonfigurowania IRQ i adresu portu,
to powinniśmy sprawdzić, czy prawidłowo je wpisaliśmy.</para>
<para>Jeśli trzeba będzie zmienić ustawienia rozpoznawania
urządzeń, możemy łatwo opuścić program <application>sysinstall</application>
i zacząć od nowa. Dzięki temu można również lepiej poznać cały proces.</para>
<figure id="sysinstall-exit">
<title>Wyjście z sysinstall</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/sysinstall-exit" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Korzystając z klawiszy kursora, wybieramy z głównego menu
<guimenuitem>Exit Install</guimenuitem>. Ukaże się następujący
komunikat:</para>
<screen> User Confirmation Requested
Are you sure you wish to exit? The system will reboot
(be sure to remove any floppies from the drives).
[ Yes ] No</screen>
<para>Instalacja ponownie zacznie się od początku,
jeśli wybierzemy &gui.yes;, pozostawiając płytę
CD w napędzie.</para>
<para>Jeśli instalujemy z dyskietek, przed ponownym
uruchomieniem komputera powinniśmy wyjąć dyskietkę
<filename>mfsroot.flp</filename> i włożyć
<filename>kern.flp</filename>.</para>
</sect2>
</sect1>
<sect1 id="using-sysinstall">
<title>Wprowadzenie do sysinstall</title>
<para><application>Sysinstall</application> jest aplikacją
instalacyjną przygotowaną w ramach Projektu FreeBSD. Jest
to program konsolowy podzielony na szereg pomniejszych menu
i ekranów, służących do konfiguracji i zarządzania procesem
instalacji.</para>
<para>Menu <application>sysinstall</application> obsługiwane
jest klawiszami kursora, klawiszem <keycap>Enter</keycap>,
<keycap>Spacją</keycap> i innymi. Dokładny opis działania
poszczególnych klawiszy znaleźć można w części poświęconej
posługiwaniu się <application>sysinstall</application>.</para>
<para>Dostęp do tych informacji możliwy jest poprzez podświetlenie
pozycji <guimenuitem>Usage</guimenuitem> i wybranie przycisku
<guibutton>[Select]</guibutton>, a następnie wciśnięcie klawisza
<keycap>Enter</keycap>, zgodnie z <xref
linkend="sysinstall-main3">.</para>
<para>Wyświetlone zostaną zostaną wskazówki odnośnie posługiwania
się systemem menu. Po ich przeczytaniu powrót do głównego menu
możliwy jest poprzez naciśnięcie klawisza <keycap>Enter</keycap>.</para>
<figure id="sysinstall-main3">
<title>Wyświetlenie z głównego menu instrukcji obsługi sysinstall</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/main1" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<sect2 id="select-doc">
<title>Menu dokumentacji</title>
<para>Korzystając z klawiszy kursora, w głównym menu wybieramy
<guimenuitem>Doc</guimenuitem> i wciskamy <keycap>Enter</keycap>.</para>
<figure id="main-doc">
<title>Wybór menu dokumentacji</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/main-doc" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Spowoduje to wyświetlenie menu dokumentacji.</para>
<figure id="docmenu1">
<title>Menu dokumentacji sysinstall</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/docmenu1" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Warto przeczytać dostępne tu dokumenty.</para>
<para>By wyświetlić konkretny dokument, wybieramy go
klawiszami kursora, a następnie wciskamy <keycap>Enter</keycap>.
Po przeczytaniu klawiszem <keycap>Enter</keycap> możemy powrócić
do menu dokumentacji.</para>
<para>Do głównego menu instalacji powracamy wybierając
klawiszami kursora <guimenuitem>Exit</guimenuitem>,
a następnie wciskając <keycap>Enter</keycap>.</para>
</sect2>
<sect2 id="keymap">
<title>Menu mapowania klawiatury</title>
<para>Aby zmienić mapowanie klawiatury klawiszami kursora
wybieramy z menu pozycję <guimenuitem>Keymap</guimenuitem>
i wciskamy <keycap>Enter</keycap>. Zmiana mapowania klawiatury
wymagana jest jedynie gdy używamy klawiatury innej niż
standardowej amerykańskiej.</para>
<figure id="sysinstall-keymap">
<title>Główne menu sysinstall</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/main-keymap" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Wyboru mapowania klawiatury dokonujemy poprzez wskazanie
odpowiedniej pozycji z listy przy pomocy klawiszy kursora,
oraz wciśnięcie <keycap>Spacji</keycap>. Ponowne naciśnięcie
<keycap>Spacji</keycap> cofa wybór. Po wybraniu odpowiedniego
mapowania wskazujemy klawiszami kursora &gui.ok; i wciskamy
<keycap>Enter</keycap>.</para>
<para>Na poniższym rysunku przedstawiona jest tylko część listy.
Wybranie &gui.cancel; spowoduje przyjęcie domyślnego mapowania
klawiatury i powrót do głównego menu.</para>
<figure id="sysinstall-keymap-menu">
<title>Menu mapowania klawiatury</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/keymap" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
</sect2>
<sect2 id="viewsetoptions">
<title>Ekran opcji instalacji</title>
<para>Wybieramy <guimenuitem>Options</guimenuitem>
i naciskamy <keycap>Enter</keycap>.</para>
<figure id="sysinstall-options">
<title>Główne menu sysinstall</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/main-options" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<figure id="options">
<title>Opcje sysinstall</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/options" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Wartości domyślne są zwykle odpowiednie dla większości
użytkowników i nie ma potrzeby ich zmiany. Nazwa wydania
może być inna w zależności od instalowanej wersji
systemu.</para>
<para>Po wybraniu jednej z opcji, na dole ekranu ukaże się
jej opis podświetlony na niebiesko. Opcja <guimenuitem>Use Defaults</guimenuitem>
(użyj domyślnych) przywraca wszystkim opcjom wartości
domyślne.</para>
<para>Naciskając <keycap>F1</keycap> przechodzimy do ekranu
pomocy, gdzie możemy przeczytać o poszczególnych opcjach.</para>
<para>Naciskając <keycap>Q</keycap> powracamy do głównego menu.</para>
</sect2>
<sect2 id="start-install">
<title>Rozpoczęcie instalacji standardowej</title>
<para>Instalacja standardowa zalecana jest dla wszystkich
zaczynających swą przygodę z FreeBSD, bądź w ogóle z systemem
&unix;. Klawiszami kursora wybieramy <guimenuitem>Standard</guimenuitem>
i wciskamy <keycap>Enter</keycap>.</para>
<figure id="sysinstall-standard">
<title>Rozpoczęcie instalacji standardowej</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/main-std" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
</sect2>
</sect1>
<sect1 id="install-steps">
<title>Przydział miejsca na dysku</title>
<para>Zaczynamy od przydzielenia FreeBSD przestrzeni dyskowej,
oraz oznaczenia tej przestrzeni w taki sposób, by
<application>sysinstall</application> mógł ją przygotować.
Do tego potrzebna nam będzie wiedza na temat sposobu, w jaki
FreeBSD znajduje informacje zapisane na dysku.</para>
<sect2 id="install-drive-bios-numbering">
<title>Kolejność dysków w BIOS-ie</title>
<para>Przed instalacją i konfiguracją FreeBSD powinniśmy
zapoznać się z pewnym ważnym zagadnieniem, szczególnie
istotnym dla posiadaczy dwóch lub więcej twardych dysków.</para>
<indexterm><primary>DOS</primary></indexterm>
<indexterm><primary>Microsoft Windows</primary></indexterm>
<para>W komputerze typu PC wyposażonym w zależny od BIOS-u system
operacyjny, jak na przykład &ms-dos; lub &microsoft.windows;,
BIOS może zmienić rzeczywistą kolejność dysków, a system operacyjny
tę zmianę zaakceptuje. Dzięki temu system może zostać uruchomiony
z dysku innego niż tzw. <quote>primary master</quote>. Jest to
szczególnie wygodne dla tych użytkowników, którzy za najprostszą
i najtańszą metodę tworzenia kopii zapasowej uważają kupno identycznego
drugiego twardego dysku i kopiowanie zawartości pierwszego dysku przy
użyciu <application><trademark class="registered">Ghost</trademark></application>
lub <application>XCOPY</application>. W przypadku uszkodzenia pierwszego
dysku, ataku wirusa lub awarii systemu operacyjnego, dane mogą być z łatwością
odzyskane poprzez zamianę logicznej kolejności dysków w BIOS-ie. To tak,
jakby zamienić przewody dysków, ale bez konieczności otwierania obudowy.</para>
<indexterm><primary>SCSI</primary></indexterm>
<indexterm><primary>BIOS</primary></indexterm>
<para>Droższe maszyny wyposażone w kontrolery SCSI mają często rozszerzenia
BIOS-u pozwalające zamieniać kolejność dysków SCSI na podobnej zasadzie,
obsługując do siedmiu dysków.</para>
<para>Użytkowników przyzwyczajonych do korzystania z tego typu
rozwiązań może spotkać niespodzianka, gdy we FreeBSD rezultaty
odbiegają od oczekiwań. FreeBSD nie korzysta z BIOS-u, jak
również nie zna <quote>logicznej kolejności dysków BIOS-u</quote>.
W efekcie może to prowadzić do kłopotliwych sytuacji, szczególnie
wtedy, gdy dyski są identyczne pod względem geometrii, oraz zawierają
takie same dane.</para>
<para>Planując używanie FreeBSD, powinniśmy ustawić w BIOS-ie
rzeczywistą kolejność dysków przed instalacją systemu, i tę
kolejność pozostawić. Jeśli chcemy koniecznie zamienić dyski,
to możemy to zrobić sprzętowo, otwierając obudowę i zamieniając
odpowiednie zworki i przewody.</para>
<sidebar>
<title>Fragment z Archiwum Wyjątkowych Przygód Bolka i Lolka:</title>
<para>Bolek ma przygotować dla Lolka komputer z FreeBSD. Bolek
montuje jeden dysk SCSI jako urządzenie SCSI zero, i instaluje
na nim FreeBSD.</para>
<para>Lolek zaczyna korzystać z systemu, ale po kilku dniach zauważa,
że dysk SCSI zgłasza liczne błędy, więc zawiadamia o tym Bolka.</para>
<para>Po kolejnych kilku dniach Bolek postanawia rozwiązać problem,
więc bierze ze <quote>składzika</quote> taki sam dysk SCSI.
Kontrola powierzchni dysku wykazuje, że dysk działa prawidłowo,
więc Bolek podłącza go jako czwarte urządzenie SCSI i wykonuje
kopię dysku zerowego na dysk czwarty. Ponieważ dysk jest podłączony
i działa jak należy, Bolek stwierdza, że można zacząć go używać, więc
wykorzystując możliwości BIOS-u SCSI zmienia kolejność dysków w taki
sposób, by system uruchamiany był z czwartego urządzenia SCSI. FreeBSD
uruchamia się i działa jak należy.</para>
<para>Lolek korzysta z systemu przez jakiś czas, następnie wspólnie z
Bolkiem postanawiają spróbować czegoś nowego &mdash; zainstalować
nowszą wersję FreeBSD. Bolek wymontowuje dysk SCSI zero, ponieważ
działał kiepsko, i zastępuje go kolejnym identycznym dyskiem ze
<quote>składzika</quote>. Bolek instaluje nową wersję FreeBSD
na nowym dysku SCSI korzystając z czarodziejskich dyskietek
instalacyjnych Lolka. Instalacja przebiega prawidłowo.</para>
<para>Lolek używa nowej wersji FreeBSD przez parę dni i stwierdza,
że można zacząć korzystać z niej w pracy. Wcześniej jednak
trzeba będzie skopiować wszystkie dane ze starej wersji. Lolek
podłącza więc czwarty dysk SCSI (najświeższą kopię starej wersji
FreeBSD). Lolek stwierdza jednak z niepokojem, że na dysku nie ma
śladu po jego cennych danych.</para>
<para>Gdzie się one podziały?</para>
<para>Gdy Bolek sporządził kopię dysku zerowego na dysku czwartym,
dysk czwarty stał się <quote>klonem</quote>. Zmieniając kolejność
dysków w BIOS-ie SCSI aby móc uruchamiać system z dysku czwartego,
Bolek sam siebie wprowadzał w błąd. FreeBSD wciąż działało na dysku
zerowym. Zmiana w BIOS-ie powoduje, że część kodu uruchamiającego
FreeBSD jest rzeczywiście ładowana z dysku wskazanego w BIOS-ie,
lecz kiedy pałeczkę przejmują sterowniki jądra FreeBSD, kolejność
dysków BIOS-u przestaje obowiązywać, a FreeBSD przechodzi z powrotem
na rzeczywistą kolejność. W opowiadanej historyjce system nadal
działał na dysku zerowym, i tam właśnie znajdowały się cenne dane
Lolka, a nie na dysku czwartym. Choć wydawało się, że system działa
na dysku czwartym, było to tylko złudzenie.</para>
<para>Z przyjemnością oznajmiamy, iż ani jeden bajt cennych danych
nie zginął ani nie został w inny sposób skrzywdzony podczas naszych
badań nad opisanym zjawiskiem. Stary dysk SCSI zero został odnaleziony
i cenne dane wróciły do Lolka (Bolek z kolei przekonał się,
że niczego nie można być pewnym).</para>
<para>W opowieści udział wzięły dyski SCSI, jednakże w przypadku
dysków IDE sytuacja wyglądałaby tak samo.</para>
</sidebar>
</sect2>
<sect2 id="main-fdisk">
<title>Tworzenie segmentów za pomocą programu FDisk</title>
<note>
<para>Dokonywane tutaj zmiany nie zostaną zapisane na dysku.
Jeżeli będziemy podejrzewać, że coś zrobiliśmy źle, możemy
wybrać w menu wyjście z programu <application>sysinstall</application>
i spróbować jeszcze raz od początku, bądź wcisnąć <keycap>U</keycap>
by skorzystać z opcji <guimenuitem>Undo</guimenuitem> (cofnij).
W ostateczności, jeżeli całkiem stracimy orientację, możemy
po prostu wyłączyć komputer.</para>
</note>
<para>Po wybraniu standardowej instalacji w <application>sysinstall</application>
zostanie wyświetlony następujący komunikat:</para>
<screen> Message
In the next menu, you will need to set up a DOS-style ("fdisk")
partitioning scheme for your hard disk. If you simply wish to devote
all disk space to FreeBSD (overwriting anything else that might be on
the disk(s) selected) then use the (A)ll command to select the default
partitioning scheme followed by a (Q)uit. If you wish to allocate only
free space to FreeBSD, move to a partition marked "unused" and use the
(C)reate command.
[ OK ]
[ Press enter or space ]</screen>
<para>Zgodnie z poleceniem naciskamy <keycap>Enter</keycap>.
Zobaczymy teraz listę twardych dysków znalezionych przez jądro
podczas rozpoznawania urządzeń. <xref linkend="sysinstall-fdisk-drive1">
przedstawia przykład komputera z dwoma dyskami IDE, o nazwach
<devicename>ad0</devicename> i <devicename>ad2</devicename>.</para>
<figure id="sysinstall-fdisk-drive1">
<title>Wybór dysku FDisk-a</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/fdisk-drive1" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Można się zastanawiać, dlaczego na liście brakuje
<devicename>ad1</devicename>. Co spowodowało, że został pominięty?</para>
<para>Przyjmijmy przykładowo, że mamy dwa dyski IDE, jeden jako master
na pierwszym kontrolerze IDE, drugi jako master na drugim kontrolerze
IDE. Gdyby we FreeBSD zostały one ponumerowane w takiej kolejności,
w jakiej zostały wykryte, czyli <devicename>ad0</devicename> i
<devicename>ad1</devicename>, wszystko działałoby jak należy.</para>
<para>Gdybyśmy jednak zainstalowali potem jeszcze jeden dysk,
jako slave na pierwszym kontrolerze IDE, to ten właśnie dysk
zostałby nowym <devicename>ad1</devicename>, a wcześniejszy
<devicename>ad1</devicename> zmieniłby się w <devicename>ad2</devicename>.
Ponieważ systemy plików odnajdywane są według nazw urządzeń
(np. <devicename>ad1s1a</devicename>), mogłoby się nagle okazać,
że niektóre systemy plików nie działają poprawnie.
Aby to poprawić, musielibyśmy zmienić konfigurację systemu.</para>
<para>Aby zapobiec takim sytuacjom, jądro FreeBSD może być skonfigurowane
tak, by przydzielać dyskom IDE numery zgodne z ich rzeczywistym
umiejscowieniem, niezależnie od kolejności wykrywania. Tym sposobem
dysk podłączony jako master na drugim kontrolerze IDE <emphasis>zawsze</emphasis>
będzie mieć nazwę <devicename>ad2</devicename>, nawet w sytuacji,
gdy <devicename>ad0</devicename> i <devicename>ad1</devicename>
nie są w ogóle obecne.</para>
<para>Jądro FreeBSD domyślnie skonfigurowane jest właśnie w ten
sposób, dlatego też na ekranie mamy <devicename>ad0</devicename> i
<devicename>ad2</devicename>. Komputer, z którego ten rysunek pochodzi,
miał dwa dyski IDE podłączone jako master do obu kontrolerów IDE,
nie miał natomiast dysków podłączonych jako slave.</para>
<para>Wybieramy dysk, na którym chcemy zainstalować FreeBSD
i wybieramy &gui.ok;. Zostanie uruchomiony <application>FDisk</application>,
pokazując na ekranie obraz podobny do <xref linkend="sysinstall-fdisk1">.</para>
<para>Ekran <application>FDisk</application>-a podzielony jest na
trzy części.</para>
<para>Część pierwsza, obejmująca pierwsze dwie linie ekranu, zawiera
informacje o wybranym dysku, w tym jego oznaczenie we FreeBSD,
geometrię oraz całkowity rozmiar dysku.k.</para>
<para>Druga część pokazuje informacje o istniejących na dysku
segmentach: gdzie się one zaczynają oraz kończą, jaki jest
ich rozmiar, jaka nazwa została im nadana przez FreeBSD
ich opis oraz typ. Na rysunku przykładowym widać dwa
niewielkie nieużywane segmenty, obecne ze względu na stosowany
w architekturze PC podział dysku. Prócz tego widać duży segment
<acronym>FAT</acronym>, który prawie na pewno jest dyskiem
<devicename>C:</devicename> w &ms-dos; / &windows;, oraz segment
rozszerzony, zawierający być może dyski &ms-dos; / &windows;
oznaczone kolejnymi literami.</para>
<para>W trzeciej części znajduje się lista dostępnych w
<application>FDisk</application>-u poleceń.</para>
<figure id="sysinstall-fdisk1">
<title>Układ partycji w FDisk-u przed zmianami</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/fdisk-edit1" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Dalej postępować będziemy w zależności od tego, jak
chcemy podzielić nasz dysk na segmenty.</para>
<para>Jeżeli chcemy, by FreeBSD zajęło cały dysk (co wiąże
się z usunięciem z niego wszelkich innych danych, gdy
potwierdzimy to w <application>sysinstall</application>
na późniejszym etapie instalacji), naciskamy <keycap>A</keycap>,
co odpowiada opcji <guimenuitem>Use Entire Disk</guimenuitem>
(wykorzystaj cały dysk). Istniejące segmenty zostaną usunięte,
a w ich miejsce pojawi się mały obszar opisany jako <literal>unused</literal>
(nieużywany; znów jest to następstwem pecetowego układu dysku),
oraz duży segment przeznaczony dla FreeBSD. Jeżeli decydujemy
się na tę opcję, powinniśmy w następnej kolejności wskazać
nowoutworzony segment FreeBSD przy użyciu klawiszy kursora
i wcisnąć <keycap>S</keycap>, by umożliwić ładowanie systemu
z tego segmentu. Ekran będzie wyglądać podobnie do przedstawionego
na <xref linkend="sysinstall-fdisk2">. Zwróćmy uwagę na literę
<literal>A</literal> w kolumnie Flags, oznacza ona, że segment
jest <emphasis>aktywny</emphasis> i będzie z niego ładowany
system.</para>
<para>Jeśli chcemy usunąć istniejący segment by zwolnić miejsce
dla FreeBSD, wskazujemy segment korzystając z klawiszy kursora
i naciskamy <keycap>D</keycap>. Następnie możemy nacisnąć
<keycap>C</keycap> i w odpowiedzi na pytanie o rozmiar segmentu,
który chcemy utworzyć, wpisać odpowiednią wartość i wcisnąć
<keycap>Enter</keycap>. Wartość domyślna stanowi największy
możliwy rozmiar segmentu, czyli np. wolną przestrzeń na dysku
bądź całą pojemność dysku twardego.</para>
<para>Wolne miejsce dla FreeBSD mogliśmy także przygotować wcześniej
(na przykład przy użyciu programu
<application>&partitionmagic;</application>), w takim wypadku po
prostu wciskamy <keycap>C</keycap> by utworzyć nowy segment.
W tym przypadku również zostaniemy zapytani o rozmiar segmentu,
który zamierzamy stworzyć.</para>
<figure id="sysinstall-fdisk2">
<title>Partycja w FDisk-u obejmująca cały dysk</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/fdisk-edit2" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Na koniec naciskamy <keycap>Q</keycap>. Dokonane zmiany
zostaną zapamiętane przez <application>sysinstall</application>,
ale nie będą jeszcze zapisane na dysku.</para>
</sect2>
<sect2 id="bootmgr">
<title>Instalacja programu ładującego</title>
<para>W kolejnym kroku instalacji będziemy mieć możliwość
zainstalowania programu ładującego (ang. boot manager).
Mówiąc ogólnie, powinniśmy instalować program ładujący
FreeBSD jeżeli:</para>
<itemizedlist>
<listitem>
<para>Mamy dwa lub więcej dysków, a FreeBSD instalujemy
na dysku innym niż pierwszy.</para>
</listitem>
<listitem>
<para>Instalujemy FreeBSD obok innego systemu operacyjnego
na tym samym dysku, i chcemy mieć możliwość wybrania
systemu operacyjnego podczas uruchamiania komputera.</para>
</listitem>
</itemizedlist>
<para>Jeśli FreeBSD będzie jedynym systemem operacyjnym na
danym komputerze i zostanie zainstalowany na pierwszym dysku
twardym, wówczas wystarczy wykorzystać
<guimenuitem>Standardowy</guimenuitem> program ładujący. Natomiast
jeśli wykorzystujemy już inny program potrafiący uruchomić FreeBSD
powinnyśmy wybrać opcję <guimenuitem>None</guimenuitem> (żaden).</para>
<para>Dokonany wybór potwierdzamy naciskając <keycap>Enter</keycap>.</para>
<figure id="sysinstall-bootmgr">
<title>Wybór programu ładującego w sysinstall</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/boot-mgr" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Ekran pomocy, wyświetlany po naciśnięciu <keycap>F1</keycap>,
opisuje problemy z jakimi można się spotkać, gdy planuje się mieć
kilka systemów operacyjnych na jednym dysku.</para>
</sect2>
<sect2>
<title>Tworzenie segmentów na innym dysku</title>
<para>Jeżeli mamy więcej dysków, po wyborze programu
ładującego ponownie ukaże się ekran wyboru dysku.
Chcąc zainstalować FreeBSD na kilku dyskach, wybieramy
tutaj kolejny dysk i ponownie korzystając z programu
<application>FDisk</application> tworzymy na nim
segmenty.</para>
<important>
<para>Jeśli instalujemy FreeBSD na innym dysku niż pierwszy,
wówczas program ładujący FreeBSD musi zostać zainstalowany
na obydwu dyskach.</para>
</important>
<figure id="sysinstall-fdisk-drive2">
<title>Zakończenie wyboru dysku</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/fdisk-drive2" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Klawisz <keycap>Tab</keycap> przełącza pomiędzy ostatnio
wybranym dyskiem oraz przyciskami &gui.ok;, i
&gui.cancel;.</para>
<para>Wciskamy <keycap>Tab</keycap> jeden raz, by wybrać
&gui.ok;, następnie naciskamy <keycap>Enter</keycap>
aby przejść do kolejnego etapu instalacji.</para>
</sect2>
<sect2 id="bsdlabeleditor">
<title>Tworzenie partycji z wykorzystaniem
<application>Disklabel</application></title>
<para>W nowoutworzonych segmentach musimy stworzyć kilka partycji.
Pamiętajmy, że każda partycja oznaczona jest literą od
<literal>a</literal> do <literal>h</literal>, a partycje
<literal>b</literal>, <literal>c</literal> i <literal>d</literal>
rządzą się specjalnymi zasadami, których należy przestrzegać.</para>
<para>Niektóre aplikacje mogą skorzystać na stosowaniu określonych
schematów podziału na partycje, szczególnie, gdy partycje rozłożone
są na kilku dyskach. Na razie jednak, ponieważ jest to nasza pierwsza
instalacja FreeBSD, nie powinniśmy zbytnio przejmować się podziałem
dysku na partycje. Ważniejszym jest, byśmy zainstalowali FreeBSD
i zaczęli się uczyć, jak go używać. Kiedy już nabierzemy pewnej
wprawy, możemy zainstalować system ponownie i zmienić sposób
podziału na partycje.</para>
<para>Poniższy schemat przedstawia cztery partycje &mdash; jedną dla
przestrzeni wymiany, oraz trzy dla systemów plików.</para>
<table frame="none" pgwide="1">
<title>Układ partycji pierwszego dysku</title>
<tgroup cols="4">
<colspec colwidth="1*">
<colspec colwidth="1*">
<colspec colwidth="1*">
<colspec colwidth="4*">
<thead>
<row>
<entry>Partycja</entry>
<entry>System plików</entry>
<entry>Rozmiar</entry>
<entry>Opis</entry>
</row>
</thead>
<tbody>
<row>
<entry><literal>a</literal></entry>
<entry><filename>/</filename></entry>
<entry>100&nbsp;MB</entry>
<entry>Będzie to główny system plików. Wszystkie inne systemy
plików będą zamontowane gdzieś wewnątrz niego. 100&nbsp;MB
jest dość rozsądnym rozmiarem dla tego celu. Nie będzie tu
przechowywane zbyt wiele danych, zwykle po instalacji FreeBSD
umieszcza tu około 40&nbsp;MB danych. Pozostałe miejsce jest dla
danych tymczasowych, oraz służy jako zapas, gdyby kolejne wersje
FreeBSD potrzebowały więcej miejsca w <filename>/</filename>.</entry>
</row>
<row>
<entry><literal>b</literal></entry>
<entry>brak</entry>
<entry>2-3 x RAM</entry>
<entry><para>Partycja ta służy jako przestrzeń wymiany. Wybór jej
odpowiedniego rozmiaru nie jest sprawą banalną. Możemy przyjąć,
że przestrzeń wymiany powinna być dwu- lub trzykrotnie większa
niż ilość pamięci fizycznej (RAM). Prócz tego powinniśmy mieć
co najmniej 64&nbsp;MB przestrzeni wymiany, więc jeżeli nasz
komputer ma mniej niż 32&nbsp;MB pamięci, ustawmy rozmiar
przestrzeni wymiany na 64&nbsp;MB.</para><para>
Jeśli dysponujemy kilkoma dyskami, możemy na każdym z nich
umieścić przestrzeń wymiany. FreeBSD będzie w procesie wymiany
wykorzystywać każdy z dysków, dzięki czemu wymiana będzie się
odbywać szybciej. W takim przypadku przyjmujemy całkowity
rozmiar potrzebnej przestrzeni wymiany (np. 128&nbsp;MB)
i dzielimy go przez liczbę posiadanych dysków (np. dwa dyski),
otrzymując w wyniku rozmiar przestrzeni wymiany dla jednego dysku.
W naszym przykładzie będzie to 64&nbsp;MB na każdy dysk.</para></entry>
</row>
<row>
<entry><literal>e</literal></entry>
<entry><filename>/var</filename></entry>
<entry>50&nbsp;MB</entry>
<entry>W katalogu <filename>/var</filename> przechowywane są pliki
o zmiennych rozmiarach; pliki dzienników systemowych i inne pliki
administracyjne. Podczas codziennej pracy FreeBSD na wielu z tych
plików dokonywane są częste operacje odczytu lub zapisu. Dzięki
umieszczeniu ich w oddzielnym systemie plików FreeBSD może dokonać
optymalizacji dostępu do nich, nie wywierając jednocześnie wpływu
na inne pliki, do których dostęp przebiega inaczej.</entry>
</row>
<row>
<entry><literal>f</literal></entry>
<entry><filename>/usr</filename></entry>
<entry>Reszta dysku</entry>
<entry>Inne pliki będą zwykle przechowywane w katalogu
<filename>/usr</filename> i jego podkatalogach.</entry>
</row>
</tbody>
</tgroup>
</table>
<para>Jeżeli instalujemy FreeBSD na dwóch lub więcej dyskach, musimy
utworzyć partycje także w innych przygotowanych segmentach. Najłatwiej
jest po prostu przygotować na każdym z kolejnych dysków dwie partycje,
jedną na przestrzeń wymiany, drugą na system plików.</para>
<table frame="none" pgwide="1">
<title>Układ partycji dla kolejnych dysków</title>
<tgroup cols="4">
<colspec colwidth="1*">
<colspec colwidth="1*">
<colspec colwidth="2*">
<colspec colwidth="3*">
<thead>
<row>
<entry>Partycja</entry>
<entry>System plików</entry>
<entry>Rozmiar</entry>
<entry>Opis</entry>
</row>
</thead>
<tbody>
<row>
<entry><literal>b</literal></entry>
<entry>brak</entry>
<entry>Patrz: opis</entry>
<entry>Jak już powiedzieliśmy, przestrzeń wymiany możemy
dzielić między kilka dysków. Mimo, iż mamy do dyspozycji
partycję <literal>a</literal>, zgodnie z obowiązującą
konwencją przestrzeń wymiany powinna znajdować się na
partycji <literal>b</literal>.</entry>
</row>
<row>
<entry><literal>e</literal></entry>
<entry>/dysk<replaceable>n</replaceable></entry>
<entry>Reszta dysku</entry>
<entry>Pozostała część dysku zajmowana jest przez jedną
dużą partycję. Mogłaby to z powodzeniem być partycja
<literal>a</literal>, zamiast <literal>e</literal>.
Przyjęto jednak, że partycja <literal>a</literal>
zarezerwowana jest dla głównego systemu plików (<filename>/</filename>).
Nie ma przymusu stosowania tej zasady, jednak
<application>sysinstall</application> jej przestrzega,
dobrze więc jest ją stosować dla zachowania porządku
podczas instalacji. System plików możemy zamontować
w dowolnym miejscu, w przykładzie zaproponowano
<filename>/dysk<replaceable>n</replaceable></filename>,
gdzie <replaceable>n</replaceable> jest kolejnym numerem
każdego dysku. Można jednak wybrać inne nazewnictwo według
uznania..</entry>
</row>
</tbody>
</tgroup>
</table>
<para>Po podjęciu decyzji jak ma wyglądać układ partycji, pora wprowadzić
go w życie używając <application>sysinstall</application>. Na ekranie
ukaże się następujący komunikat:</para>
<screen> Message
Now, you need to create BSD partitions inside of the fdisk
partition(s) just created. If you have a reasonable amount of disk
space (200MB or more) and don't have any special requirements, simply
use the (A)uto command to allocate space automatically. If you have
more specific needs or just don't care for the layout chosen by
(A)uto, press F1 for more information on manual layout.
[ OK ]
[ Press enter or space ]</screen>
<para>Naciskamy <keycap>Enter</keycap> by przejść do edytora partycji
FreeBSD, zwanego <application>Disklabel</application>.</para>
<para><xref linkend="sysinstall-label"> przedstawia ekran zaraz po
uruchomieniu <application>Disklabel</application>. Jest on podzielony
na trzy części.</para>
<para>W kilku pierwszych wierszach widoczna jest nazwa wybranego
aktualnie dysku, oraz nazwa segmentu, w którym tworzymy partycje
(<application>Disklabel</application> używa tutaj nazwy
<literal>Partition name</literal>, czyli nazwa partycji,
a nie nazwa segmentu). Jest tu również zawarta informacja o
rozmiarze wolnej przestrzeni wewnątrz segmentu, czyli przestrzeni
nie przydzielonej jeszcze partycjom.</para>
<para>Środek ekranu zajmuje lista utworzonych partycji, wraz
z nazwami przechowywanych na nich systemów plików, ich rozmiarami
oraz pewnymi opcjami związanymi z tworzeniem systemu plików.</para>
<para>W dolnej części przedstawiona jest lista dostępnych w
<application>Disklabel</application> poleceń.</para>
<figure id="sysinstall-label">
<title>Edytor Disklabel</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/disklabel-ed1" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para><application>Disklabel</application> potrafi automatycznie
utworzyć partycje i nadać im domyślne rozmiary. Wypróbujmy tę
możliwość naciskając <keycap>A</keycap>. Na ekranie ukaże
się obraz podobny do <xref linkend="sysinstall-label2">.
Ustawienia automatyczne mogą być właściwe lub nie, w zależności
od rozmiaru dysku. Nie ma to jednak większego znaczenia, ponieważ
nie trzeba ich koniecznie akceptować.</para>
<note>
<para>Katalog <filename>/tmp</filename> jest domyślnie umieszczany
na własnej partycji, zamiast być częścią partycji <filename>/</filename>.
Dzięki temu można uniknąć zapełnienia partycji <filename>/</filename>
plikami tymczasowymi.</para>
</note>
<figure id="sysinstall-label2">
<title>Edytor disklabel z automatycznymi ustawieniami</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/disklabel-auto" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>By usunąć zaproponowane partycje i zastąpić je utworzonymi
własnoręcznie, wybieramy klawiszami kursora pierwszą partycję
i naciskamy <keycap>D</keycap>. Tak samo postępujemy z pozostałymi
partycjami.</para>
<para>Teraz, aby stworzyć pierwszą partycję (<literal>a</literal>,
zamontowaną jako <filename>/</filename>), wybieramy informacje
o dysku w górnej części ekranu i wciskamy <keycap>C</keycap>.
Pojawi się okienko z pytaniem o rozmiar nowej partycji
(<xref linkend="sysinstall-label-add">). Wybrany rozmiar podać
możemy w blokach, albo w wygodniejszej formie w postaci liczby
megabajtów, gigabajtów lub cylindrów, odpowiednio z przyrostkiem
<literal>M</literal>, <literal>G</literal> lub
<literal>C</literal>.</para>
<note><para>Począwszy od FreeBSD&nbsp;5.X użytkownicy mogą: wybrać
system plików <acronym>UFS2</acronym> (domyślny system we &os;&nbsp;5.1
i późniejszych) wykorzystując opcję <literal>Custom Newfs</literal>
(<keycap>Z</keycap>), tworzyć partycje za pomocą <literal>Auto Defaults</literal>
i modyfikować przy pomocy <literal>Custom Newfs</literal> bądź dodać opcję
<option>-O 2</option> podczas normalnego procesu tworzenia partycji.
Wykorzystując opcję <literal>Custom Newfs</literal> musimy pamiętać
by dodać flagę <option>-U</option> (SoftUpdates)!</para></note>
<figure id="sysinstall-label-add">
<title>Wolne miejsce dla głównej partycji</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/disklabel-root1" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Wybierając domyślnie zaproponowany rozmiar utworzymy
partycję obejmującą pozostałe miejsce w segmencie. Jeżeli
zamierzamy stworzyć partycje o takich rozmiarach, jak
wcześniej opisywaliśmy, wówczas kasujemy zaproponowaną
wartość klawiszem <keycap>Backspace</keycap>, i wpisujemy
64M, <xref linkend="sysinstall-label-add2">. Następnie
wybieramy &gui.ok;.</para>
<figure id="sysinstall-label-add2">
<title>Zmiana rozmiaru głównej partycji</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/disklabel-root2" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Po wybraniu rozmiaru partycji pojawi się pytanie, czy
partycja zawierać będzie system plików, czy przestrzeń wymiany.
Okienko z tym pytaniem pokazane jest na <xref linkend="sysinstall-label-type">.
Pierwsza partycja zawierać będzie system plików, wybieramy więc
<guimenuitem>FS</guimenuitem> i naciskamy <keycap>Enter</keycap>.</para>
<figure id="sysinstall-label-type">
<title>Wybór typu głównej partycji</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/disklabel-fs" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Ponieważ na partycji znajdować się będzie system plików,
<application>Disklabel</application> musi wiedzieć, gdzie będzie
on zamontowany. <xref linkend="sysinstall-label-mount"> przedstawia
okienko z prośbą o podanie tej informacji. Główny system plików
montowany jest jako <filename>/</filename>, wpisujemy więc
<filename>/</filename> i wciskamy <keycap>Enter</keycap>.</para>
<figure id="sysinstall-label-mount">
<title>Wybór miejsca montowania głównego systemu plików</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/disklabel-root3" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Na ekranie pojawi się informacja o nowo utworzonej partycji.
Powinniśmy teraz powtórzyć całą procedurę dla kolejnych partycji.
Tworząc partycję wymiany nie będziemy pytani o miejsce jej zamontowania,
ponieważ partycje wymiany nie są montowane. Gdy będziemy tworzyć
ostatnią partycję, <filename>/usr</filename>, możemy przyjąć
proponowany rozmiar domyślny, aby przeznaczyć na tę partycję
resztę segmentu.</para>
<para>Ostatecznie ekran edytora Disklabel będzie wyglądać podobnie do
<xref linkend="sysinstall-label4">, choć wybrane przez nas wartości
mogą być inne. By zakończyć pracę z Disklabel, wciskamy
<keycap>Q</keycap>.</para>
<figure id="sysinstall-label4">
<title>Edytor Disklabel</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/disklabel-ed2" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
</sect2>
</sect1>
<sect1 id="install-choosing">
<title>Wybór składników instalacji</title>
<sect2 id="distset">
<title>Wybór zestawu komponentów</title>
<para>Decyzja o tym, jaki zestaw komponentów zainstalujemy,
zależy w dużej mierze od planowanych zastosowań systemu
i ilości wolnego miejsca na dysku. Dostępne warianty
pozwalają zarówno na instalację najmniejszej konfiguracji,
jak i na instalację wszystkiego. Początkujący użytkownicy
systemów &unix; i FreeBSD powinni wybrać jeden z przygotowanych
wariantów. Dla bardziej doświadczonych użytkowników istnieje
możliwość ułożenia własnego zestawu komponentów.</para>
<para>Więcej informacji o zestawach komponentów i ich zawartości
możemy uzyskać naciskając <keycap>F1</keycap>. Po przejrzeniu
tych informacji naciskamy <keycap>Enter</keycap>, aby powrócić
do menu wyboru komponentów.</para>
<para>Jeśli planujemy korzystać z graficznego interfejsu użytkownika
powinniśmy wybrać jeden z zestawów o nazwie rozpoczynającej się
literą <literal>X</literal>. Po instalacji zajmiemy się konfigurowaniem
serwera graficznego i wyborem menedżera okien. Szczegółowe informacje
na ten temat zawiera rozdział <xref linkend="x11">.</para>
<para>To, która wersja systemu X11 jest domyślnie instalowana,
zależy od instalowanej wersji &os;. Wydania wcześniejsze od 5.3
domyślnie instalują <application>&xfree86;&nbsp;4.X</application>.
Natomiast &os;&nbsp;5.3 i późniejsze instalują
<application>&xorg;</application>.</para>
<para>Jeżeli planujemy samodzielne kompilowanie jądra, powinniśmy
wybrać wariant zawierający kod źródłowy. <xref linkend="kernelconfig">
zawiera informacje, dlaczego powinno się budować niestandardowe
jądro i jak to zrobić.</para>
<para>Oczywiście najbardziej wszechstronny jest system zawierający
wszystkie komponenty. Jeśli mamy wystarczająco dużo miejsca na dysku,
wybieramy klawiszami kursora <guimenuitem>All</guimenuitem>,
<xref linkend="distribution-set1">, i naciskamy <keycap>Enter</keycap>.
Jeżeli jednak miejsca na dysku mogłoby nie wystarczyć, wybierzmy wariant
najlepiej odpowiadający obecnym potrzebom. Kolejne komponenty mogą być
dodawane po zainstalowaniu systemu.</para>
<figure id="distribution-set1">
<title>Wybór komponentów</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/dist-set" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
</sect2>
<sect2 id="portscol">
<title>Instalacja kolekcji portów</title>
<para>Po wyborze komponentów będziemy mieć możliwość zainstalowania
kolekcji portów FreeBSD. Kolekcja portów umożliwia łatwe
i wygodne instalowanie oprogramowania. Nie zawiera ona kodów
źródłowych programów. W skład kolekcji portów wchodzą pliki
umożliwiające automatyczne pobieranie programów, oraz ich
kompilowanie i instalowanie. <xref linkend="ports"> opisuje
sposób korzystanie z kolekcji portów.</para>
<para>Program instalacyjny nie sprawdza, czy mamy odpowiednio
dużo wolnego miejsca na dysku. Kolekcję portów powinniśmy
instalować tylko pod warunkiem, że miejsca faktycznie wystarczy.
We FreeBSD &rel.current; kolekcja zajmuje około
&ports.size;.</para>
<screen> User Confirmation Requested
Would you like to install the FreeBSD ports collection?
This will give you ready access to over &os.numports; ported software packages,
at a cost of around &ports.size; of disk space when "clean" and possibly much
more than that if a lot of the distribution tarballs are loaded
(unless you have the extra CDs from a FreeBSD CD/DVD distribution
available and can mount it on /cdrom, in which case this is far less
of a problem).
The Ports Collection is a very valuable resource and well worth having
on your /usr partition, so it is advisable to say Yes to this option.
For more information on the Ports Collection &amp; the latest ports,
visit:
http://www.FreeBSD.org/ports
[ Yes ] No</screen>
<para>Klawiszami kursora wybieramy &gui.yes;, aby zainstalować kolekcję
portów, lub &gui.no;, by z niej zrezygnować. Wybór zatwierdzamy
klawiszem <keycap>Enter</keycap>. Ponownie pojawi się menu wyboru
komponentów.</para>
<figure id="distribution-set2">
<title>Zatwierdzenie wybranych komponentów</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/dist-set2" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Jeżeli odpowiadają nam wybrane komponenty, przy pomocy
klawiszy kursora wybieramy <guimenuitem>Exit</guimenuitem>,
zaznaczamy &gui.ok; i naciskamy <keycap>Enter</keycap>,
przechodząc do kolejnego etapu instalacji.</para>
</sect2>
</sect1>
<sect1 id="install-media">
<title>Wybór nośnika instalacji</title>
<para>W przypadku, gdy instalujemy z płyty CD bądź DVD,
klawiszami kursora wybieramy pozycję
<guimenuitem>Install from a FreeBSD CD/DVD</guimenuitem>
(instalacja z CD/DVD). Upewniwszy się, że zaznaczone jest
&gui.ok;, naciskamy <keycap>Enter</keycap> przechodząc
do następnego etapu instalacji.</para>
<para>Jeżeli stosujemy inną metodę instalacji, wybieramy
odpowiednią pozycję i postępujemy zgodnie ze wskazówkami.</para>
<para>Klawiszem <keycap>F1</keycap> możemy włączyć pomoc.
Do menu wyboru nośnika powracamy naciskając
<keycap>Enter</keycap>.</para>
<figure id="choose-media">
<title>Wybór nośnika instalacji</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/media" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<note>
<title>Tryby instalacji przez FTP</title>
<indexterm>
<primary>instalacja</primary>
<secondary>sieć</secondary>
<tertiary>FTP</tertiary>
</indexterm>
<para>Można wybrać jeden z trzech trybów instalacji
przez FTP: aktywne FTP, pasywne FTP lub pośrednio
przez HTTP proxy.</para>
<variablelist>
<varlistentry>
<term>Aktywne FTP: <guimenuitem>Install from an FTP
server</guimenuitem></term>
<listitem>
<para>Wybór tego wariantu spowoduje, że przesyłanie
danych przez FTP odbywać się będzie w trybie
<quote>aktywnym</quote>. Nie zadziała to w przypadku
transmisji przez zaporę ogniową, ale będzie
współpracować ze starszymi serwerami FTP nie
obsługującymi trybu pasywnego. Jeśli połączenie
pasywne (wybierane domyślnie) nie zadziała,
spróbujmy aktywnego!</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term>Pasywne FTP: <guimenuitem>Install from an FTP server through a
firewall</guimenuitem></term>
<listitem>
<indexterm>
<primary>FTP</primary>
<secondary>tryb pasywny</secondary>
</indexterm>
<para>Opcja ta informuje <application>sysinstall</application>,
że przesyłanie danych przez FTP odbywać się będzie w trybie
<quote>pasywnym</quote>. Pozwoli to na połączenie poprzez
zaporę ogniową, która nie zezwala na połączenia z zewnątrz
z portami o przypadkowych numerach.
</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term>FTP przez proxy HTTP: <guimenuitem>Install from an FTP server
through a http proxy</guimenuitem></term>
<listitem>
<indexterm>
<primary>FTP</primary>
<secondary>przez proxy HTTP</secondary>
</indexterm>
<para>Ten wariant instruuje <application>sysinstall</application>
do wykorzystania protokołu HTTP (podobnie jak przeglądarka
stron WWW) do połączenia się z serwerem proxy pośredniczącym
w transmisji przez FTP. Serwer pośredniczący przetwarza żądania
i przesyła je do serwera FTP. Dzięki temu możliwe jest połączenie
poprzez zaporę ogniową nie zezwalającą na żadne połączenia
FTP, oferującą jednak HTTP proxy. W takiej sytuacji, poza
adresem serwera FTP, będziemy musieli podać także adres
serwera proxy.</para>
</listitem>
</varlistentry>
</variablelist>
<para>Korzystając z pośredniczącego serwera FTP proxy, zwykle
podajemy nazwę serwera docelowego jako część nazwy użytkownika,
po znaku <quote>@</quote>. Serwer proxy <quote>udaje</quote>
wówczas serwer docelowy. Załóżmy, dla przykładu, że chcemy
zainstalować system z <hostid role="fqdn">ftp.FreeBSD.org</hostid>,
za pośrednictwem serwera proxy FTP <hostid role="fqdn">foo.example.com</hostid>,
nasłuchującego na porcie 1024.</para>
<para>W takiej sytuacji przechodzimy do menu opcji, jako nazwę
użytkownika FTP wpisujemy <literal>ftp@ftp.FreeBSD.org</literal>,
a jako hasło podajemy nasz adres email. Jako nośnik instalacji
wybieramy FTP (lub pasywne FTP, jeżeli umożliwia to serwer proxy),
a jako URL wpisujemy
<literal>ftp://foo.example.com:1234/pub/FreeBSD</literal>.</para>
<para>Ze względu na to, że <filename>/pub/FreeBSD</filename>
z <hostid role="fqdn">ftp.FreeBSD.org</hostid> jest udostępnione
na serwerze proxy <hostid role="fqdn">foo.example.com</hostid>,
możemy właśnie z <emphasis>tego</emphasis> serwera dokonać
instalacji (ponieważ zajmie się on pobraniem odpowiednich plików
z <hostid role="fqdn">ftp.FreeBSD.org</hostid>).</para>
</note>
</sect1>
<sect1 id="install-final-warning">
<title>Przystąpienie do instalacji</title>
<para>Możemy teraz rozpocząć właściwą instalację, a zarazem
mamy ostatnią szansę na rezygnację z instalacji bez zmiany
zawartości dysku twardego.</para>
<screen> User Confirmation Requested
Last Chance! Are you SURE you want to continue the installation?
If you're running this on a disk with data you wish to save then WE
STRONGLY ENCOURAGE YOU TO MAKE PROPER BACKUPS before proceeding!
We can take no responsibility for lost disk contents!
[ Yes ] No</screen>
<para>Wybieramy &gui.yes; i wciskamy
<keycap>Enter</keycap>, by rozpocząć instalację.</para>
<para>Czas trwania instalacji zależy od wybranych komponentów,
używanego nośnika instalacji oraz prędkości komputera. Szereg
komunikatów informować będzie o przebiegu procesu instalacji.</para>
<para>Po zakończeniu instalacji wyświetlony zostanie
następujący komunikat:</para>
<screen> Message
Congratulations! You now have FreeBSD installed on your system.
We will now move on to the final configuration questions.
For any option you do not wish to configure, simply select No.
If you wish to re-enter this utility after the system is up, you may
do so by typing: /stand/sysinstall .
[ OK ]
[ Press enter to continue ]</screen>
<para>Po naciśnięciu klawisza <keycap>Enter</keycap>
zajmiemy się przygotowaniem wstępnej konfiguracji systemu.</para>
<para>Jeśli wybierzemy &gui.no; i naciśniemy
<keycap>Enter</keycap> instalacja zostanie przerwana,
bez dokonywania jakichkolwiek zmian. Pojawi się komunikat
o treści:</para>
<screen> Message
Installation complete with some errors. You may wish to scroll
through the debugging messages on VTY1 with the scroll-lock feature.
You can also choose "No" at the next prompt and go back into the
installation menus to retry whichever operations have failed.
[ OK ]</screen>
<para>Powyższy komunikat pojawia się, ponieważ nic nie zostało
zainstalowane. Naciskając <keycap>Enter</keycap> możemy powrócić
do głównego menu i opuścić program instalacyjny.</para>
</sect1>
<sect1 id="install-post">
<title>Po instalacji</title>
<para>Po pomyślnie zakończonej instalacji zajmiemy się
wstępną konfiguracją systemu. Wszelkich zmian w ustawieniach
możemy dokonać przed uruchomieniem nowo zainstalowanego systemu
FreeBSD lub też po zakończeniu instalacji, korzystając z
<command>sysinstall</command> (we &os; starszych niż 5.2
<command>/stand/sysinstall</command>) i jego opcji
<guimenuitem>Configure</guimenuitem>.</para>
<sect2 id="inst-network-dev">
<title>Konfiguracja urządzeń sieciowych</title>
<para>Jeśli wcześniej skonfigurowaliśmy PPP na potrzeby
instalacji przez FTP, konfiguracja urządzeń sieciowych
zostanie pominięta. Będziemy mogli zająć się nią
później.</para>
<para>Szczegółowe informacje na temat sieci lokalnych
(LAN) oraz konfiguracji FreeBSD w roli bramy lub rutera
znaleźć można w rozdziale <link
linkend="advanced-networking">Zaawansowana konfiguracja
sieciowa</link>.</para>
<screen> User Confirmation Requested
Would you like to configure any Ethernet or SLIP/PPP network devices?
[ Yes ] No</screen>
<para>Jeśli chcemy skonfigurować urządzenie sieciowe,
wybieramy &gui.yes; i wciskamy <keycap>Enter</keycap>.
W przeciwnym wypadku wybieramy &gui.no;.</para>
<figure id="ed-config1">
<title>Wybór karty Ethernet</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/ed0-conf" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Klawiszami kursora wybieramy interfejs, który będziemy
konfigurować i wciskamy <keycap>Enter</keycap>.</para>
<screen> User Confirmation Requested
Do you want to try IPv6 configuration of the interface?
Yes [ No ]</screen>
<para>Dla przykładu, w sieci lokalnej w zupełności wystarcza obecny
protokół Internetu (<acronym>IPv4</acronym>), wybieramy więc klawiszami
kursora &gui.no; i naciskamy <keycap>Enter</keycap>.</para>
<para>Jeśli chcemy wypróbować nowy protokół Internetu (<acronym>IPv6</acronym>),
wybieramy &gui.yes; i naciskamy <keycap>Enter</keycap>. Przez chwilę będzie
się odbywać poszukiwanie serwerów <acronym>RA</acronym>.</para>
<screen> User Confirmation Requested
Do you want to try DHCP configuration of the interface?
Yes [ No ]</screen>
<para>Jeżeli nie wykorzystujemy DHCP (Dynamic Host Configuration Protocol),
wybieramy klawiszami kursora &gui.no; i wciskamy
<keycap>Enter</keycap>.</para>
<para>Wybranie &gui.yes; spowoduje uruchomienie <application>dhclient</application>
i jeśli wszystko przebiegnie prawidłowo, konfiguracja sieci zostanie rozpoznana
automatycznie. <xref linkend="network-dhcp"> zawiera szczegółowe informacje
na ten temat.</para>
<para>Przedstawiony poniżej ekran konfiguracji sieci (Network Configuration)
przedstawia konfigurację karty sieciowej komputera, który będzie służył
jako brama w sieci lokalnej.</para>
<figure id="ed-config2">
<title>Konfiguracja interfejsu ed0</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/ed0-conf2" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Klawiszem <keycap>Tab</keycap> wybieramy poszczególne pola, w których
wpisujemy odpowiednie informacje:</para>
<variablelist>
<varlistentry>
<term>Host (stacja)</term>
<listitem>
<para>Pełna nazwa stacji, w powyższym przykładzie
<hostid role="fqdn">k6-2.example.com</hostid>.</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term>Domain (domena)</term>
<listitem>
<para>Nazwa domeny, do której należy stacja, w przykładzie jest to
<hostid role="domainname">example.com</hostid>.</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term>IPv4 Gateway (brama IPv4)</term>
<listitem>
<para>Adres IP stacji przekazującej pakiety do odbiorców spoza
sieci lokalnej. Musi być podany, jeśli komputer jest węzłem
w sieci. Jeżeli komputer pełni rolę bramy do Internetu w sieci
lokalnej, pole to należy <emphasis>pozostawić puste</emphasis>.</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term>Name server (serwer nazw)</term>
<listitem>
<para>Adres IP lokalnego serwera DNS. W przykładowej sieci
lokalnej nie ma serwera DNS, wpisany więc został adres serwera DNS
dostawcy Internetu (<hostid role="ipaddr">208.163.10.2</hostid>).</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term>IPv4 address (adres IPv4)</term>
<listitem>
<para>W przykładzie temu interfejsowi przypisano adres
<hostid role="ipaddr">192.168.0.1</hostid>.</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term>Netmask (maska podsieci)</term>
<listitem>
<para>W sieci lokalnej użyty został dla przykładu blok
adresów klasy C
(<hostid role="ipaddr">192.168.0.0</hostid> -
<hostid role="ipaddr">192.168.255.255</hostid>).
Maska podsieci jest maską sieci klasy C
(<hostid role="netmask">255.255.255.0</hostid>).</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term>Extra options to ifconfig (dodatkowe opcje dla ifconfig)</term>
<listitem>
<para>Tu wpisywane są dodatkowe opcje dla <command>ifconfig</command>
charakterystyczne dla interfejsu. W pokazanym przykładzie nie było
takowych opcji.</para>
</listitem>
</varlistentry>
</variablelist>
<para>Gdy konfiguracja będzie gotowa, klawiszem <keycap>Tab</keycap>
wybieramy &gui.ok; i naciskamy <keycap>Enter</keycap>.</para>
<screen> User Confirmation Requested
Would you like to Bring Up the ed0 interface right now?
[ Yes ] No</screen>
<para>Jeśli wybierzemy &gui.yes; i wciśniemy
<keycap>Enter</keycap>, komputer zostanie aktywowany
do pracy w sieci.</para>
</sect2>
<sect2 id="gateway">
<title>Konfiguracja bramy</title>
<screen> User Confirmation Requested
Do you want this machine to function as a network gateway?
[ Yes ] No</screen>
<para>Jeśli komputer będzie w sieci lokalnej pełnić rolę bramy,
czyli będzie przekazywać pakiety pomiędzy innymi komputerami,
wybieramy opcję &gui.yes; i naciskamy <keycap>Enter</keycap>.
Jeżeli natomiast komputer będzie węzłem w sieci, wybieramy
&gui.no; i również wciskamy <keycap>Enter</keycap>.</para>
</sect2>
<sect2 id="inetd-services">
<title>Konfiguracja usług internetowych</title>
<screen> User Confirmation Requested
Do you want to configure inetd and the network services that it provides?
Yes [ No ]</screen>
<para>Wybranie &gui.no; spowoduje, że wiele usług (jak np.
<application>telnetd</application>) będą wyłączone. Oznacza
to, że zdalni użytkownicy nie będą mogli połączyć się z naszym
komputerem za pomocą <application>telnetu</application>. Użytkownicy
lokalni będą natomiast mogli łączyć się z odległymi komputerami
korzystając z <application>telnetu</application>.</para>
<para>Usługi możemy włączyć po zainstalowaniu systemu, aby to zrobić,
modyfikujemy plik <filename>/etc/inetd.conf</filename> za pomocą
edytora tekstu. Więcej informacji znaleźć można w Sekcji 25.2.1.
<xref linkend="network-inetd-overview">.</para>
<para>Jeśli wolelibyśmy skonfigurować usługi internetowe podczas
instalacji, wybieramy &gui.yes;. Zostaniemy poproszeni o dodatkowe
potwierdzenie:</para>
<screen> User Confirmation Requested
The Internet Super Server (inetd) allows a number of simple Internet
services to be enabled, including finger, ftp and telnetd. Enabling
these services may increase risk of security problems by increasing
the exposure of your system.
With this in mind, do you wish to enable inetd?
[ Yes ] No</screen>
<para>Wybieramy &gui.yes;, by przejść dalej.</para>
<screen> User Confirmation Requested
inetd(8) relies on its configuration file, /etc/inetd.conf, to determine
which of its Internet services will be available. The default FreeBSD
inetd.conf(5) leaves all services disabled by default, so they must be
specifically enabled in the configuration file before they will
function, even once inetd(8) is enabled. Note that services for
IPv6 must be separately enabled from IPv4 services.
Select [Yes] now to invoke an editor on /etc/inetd.conf, or [No] to
use the current settings.
[ Yes ] No</screen>
<para>Wybranie &gui.yes; pozwoli na włączanie poszczególnych
usług poprzez usunięcie znaku <literal>#</literal> na początku
właściwego wiersza.</para>
<figure id="inetd-edit">
<title>Modyfikacja <filename>inetd.conf</filename></title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/edit-inetd-conf" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Gdy włączymy wybrane usługi, naciskamy <keycap>Esc</keycap>
by przejść do menu, w którym będziemy mogli zakończyć
modyfikowanie pliku i zapisać zmiany.</para>
</sect2>
<sect2 id="ftpanon">
<title>Anonimowe FTP</title>
<indexterm>
<primary>FTP</primary>
<secondary>anonimowe</secondary>
</indexterm>
<screen> User Confirmation Requested
Do you want to have anonymous FTP access to this machine?
Yes [ No ]</screen>
<sect3 id="deny-anon">
<title>Wyłączenie anonimowego FTP</title>
<para>Wybranie zaznaczonego domyślnie &gui.no; pozwoli na dostęp
do komputera poprzez FTP tylko tym użytkownikom, którzy mają
własne konta chronione hasłem.</para>
</sect3>
<sect3 id="ftpallow">
<title>Włączenie anonimowego FTP</title>
<para>Włączenie anonimowego FTP oznacza, że każdy będzie
mógł uzyskać dostęp do komputera. Zanim się na to zdecydujemy,
powinniśmy być świadomi niebezpieczeństwa, które się z tym
wiąże. <xref linkend="security"> zawiera więcej informacji
na temat bezpieczeństwa.</para>
<para>Aby włączyć anonimowe FTP, klawiszami kursora wybieramy
&gui.yes; i naciskamy <keycap>Enter</keycap>.
Ekran będzie wyglądać jak na poniższym rysunku (lub podobnie):</para>
<figure id="anon-ftp2">
<title>Domyślne ustawienia anonimowego FTP</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/ftp-anon1" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Możemy nacisnąć <keycap>F1</keycap>, by uzyskać pomoc:</para>
<screen>This screen allows you to configure the anonymous FTP user.
The following configuration values are editable:
UID: The user ID you wish to assign to the anonymous FTP user.
All files uploaded will be owned by this ID.
Group: Which group you wish the anonymous FTP user to be in.
Comment: String describing this user in /etc/passwd
FTP Root Directory:
Where files available for anonymous FTP will be kept.
Upload subdirectory:
Where files uploaded by anonymous FTP users will go.</screen>
<para>Główny katalog ftp jest domyślnie umieszczany
w <filename>/var</filename>. Jeżeli nie mamy tam
wystarczająco dużo miejsca dla przewidywanych potrzeb
FTP, możemy wybrać w zamian katalog <filename>/usr</filename>,
jako główny katalog FTP (FTP Root Directory) wpisując
<filename>/usr/ftp</filename>.</para>
<para>Po wybraniu odpowiadających nam ustawień naciskamy
<keycap>Enter</keycap>.</para>
<screen> User Confirmation Requested
Create a welcome message file for anonymous FTP users?
[ Yes ] No</screen>
<para>Jeżeli wybierzemy &gui.yes; i wciśniemy
<keycap>Enter</keycap>, automatycznie zostanie
uruchomiony edytor, w którym będziemy mogli napisać
komunikat powitalny dla użytkowników anonimowego
FTP.</para>
<figure id="anon-ftp4">
<title>Edycja komunikatu powitalnego FTP</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/ftp-anon2" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Używanym tutaj edytorem tekstu jest <command>ee</command>.
Postępując zgodnie z przedstawionymi na ekranie wskazówkami
możemy wprowadzić treść komunikatu, lub też możemy zrobić to później,
korzystając z dowolnego edytora. W tym celu warto jest zapisać nazwę
i lokalizację pliku pokazywaną na dole ekranu.</para>
<para>Gdy naciśniemy <keycap>Esc</keycap> pokazane zostanie menu
z domyślnie zaznaczoną opcją <guimenuitem>a) leave editor</guimenuitem>.
(opuszczenie edytora). Wybieramy ją naciskając
<keycap>Enter</keycap>. Ponowne naciśnięcie
<keycap>Enter</keycap> spowoduje zapisanie zmian jeśli jakichś
dokonaliśmy.</para>
</sect3>
</sect2>
<sect2 id="nfsconf">
<title>Konfiguracja sieciowych usług plikowych</title>
<para>Sieciowe usługi plikowe (Network File Services - NFS)
pozwalają na współdzielony dostęp do plików przez sieć.
Komputer możemy skonfigurować jako serwer, klient, lub oba
naraz. Więcej informacji na ten temat można znaleźć w
<xref linkend="network-nfs">.</para>
<sect3 id="nsf-server-options">
<title>Serwer NFS</title>
<screen> User Confirmation Requested
Do you want to configure this machine as an NFS server?
Yes [ No ]</screen>
<para>Jeśli nie zamierzamy korzystać z serwera NFS,
wybieramy &gui.no; i wciskamy
<keycap>Enter</keycap>.</para>
<para>W przeciwnym wypadku, gdy wybierzemy &gui.yes;, zostanie
pokazany komunikat o konieczności stworzenia pliku
<filename>exports</filename>.</para>
<screen> Message
Operating as an NFS server means that you must first configure an
/etc/exports file to indicate which hosts are allowed certain kinds of
access to your local filesystems.
Press [Enter] now to invoke an editor on /etc/exports
[ OK ]</screen>
<para>Naciskamy <keycap>Enter</keycap>. Zostanie uruchomiony
edytor tekstu, w którym będziemy mogli przygotować plik
<filename>exports</filename>.</para>
<figure id="nfs-server-edit">
<title>Edycja pliku <filename>exports</filename></title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/nfs-server-edit" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Zgodnie ze wskazówkami dopisujemy udostępniane systemy
plików. Możemy także zrobić to później, korzystając
z preferowanego przez nas edytora tekstu. W tym celu warto
zapisać sobie pokazywaną na dole ekranu nazwę i lokalizację
pliku.</para>
<para>Gdy naciśniemy <keycap>Esc</keycap>, pokazane zostanie menu
z domyślnie zaznaczoną opcją
<guimenuitem>a) leave editor</guimenuitem> (opuszczenie edytora).
Wybieramy ją naciskając <keycap>Enter</keycap>.</para>
</sect3>
<sect3 id="nfs-client-options">
<title>Klient NFS</title>
<para>Instalacja klienta NFS pozwoli naszemu komputerowi łączyć się z serwerami NFS.</para>
<screen> User Confirmation Requested
Do you want to configure this machine as an NFS client?
Yes [ No ]</screen>
<para>Wybieramy klawiszami kursora &gui.yes; lub
&gui.no; zależenie od podjętej decyzji, po czym
naciskamy <keycap>Enter</keycap>.</para>
</sect3>
</sect2>
<sect2 id="securityprofile">
<title>Profil zabezpieczeń</title>
<para><quote>Profil zabezpieczeń</quote> to zestaw opcji
konfiguracyjnych, mający zapewnić określony poziom
bezpieczeństwa poprzez włączenie i wyłączenie pewnych
programów i ustawień. Im surowszy profil zabezpieczeń,
tym mniej programów będzie domyślnie uruchamianych.
Odpowiada to jednej z podstawowych zasad bezpieczeństwa:
należy wyłączać wszystko, co nie musi być włączone.</para>
<para>Pamiętajmy, że profil zabezpieczeń to tylko domyślne
ustawienia. Poszczególne programy można włączać i wyłączać
już po zainstalowaniu FreeBSD, poprzez modyfikację lub dodanie
odpowiednich wpisów w pliku <filename>/etc/rc.conf</filename>.
Dalsze informacje na ten temat znaleźć można w dokumentacji
systemowej &man.rc.conf.5;.</para>
<para>Poniższa tabela pokazuje, jaki jest efekt stosowania
każdego z profili zabezpieczeń. Kolumny odpowiadają profilom,
które można wybrać, natomiast w kolejnych wierszach wymienione
są poszczególne programy lub funkcje włączone lub wyłączone
w danym profilu.</para>
<table>
<title>Dostępne profile zabezpieczeń</title>
<tgroup cols=3>
<thead>
<row>
<entry></entry>
<entry>Extreme</entry>
<entry>Medium</entry>
</row>
</thead>
<tbody>
<row>
<entry>&man.sendmail.8;</entry>
<entry>NIE</entry>
<entry>TAK</entry>
</row>
<row>
<entry>&man.sshd.8;</entry>
<entry>NIE</entry>
<entry>TAK</entry>
</row>
<row>
<entry>&man.portmap.8;</entry>
<entry>NIE</entry>
<entry>MOŻE
<footnote>
<para>Portmapper jest włączony, jeśli na wcześniejszym
etapie instalacji komputer został skonfigurowany jako
klient lub serwer NFS.</para>
</footnote>
</entry>
</row>
<row>
<entry>serwer NFS</entry>
<entry>NIE</entry>
<entry>TAK</entry>
</row>
<row>
<entry>&man.securelevel.8;</entry>
<entry>TAK
<footnote>
<para>Wybierając profil zabezpieczeń, który
powoduje ustawienie securelevel
na <quote>Extreme</quote> lub <quote>High</quote>,
powinniśmy pamiętać o konsekwencjach. Warto przeczytać
dokumentację systemową &man.init.8; i zwrócić szczególną
uwagę na znaczenie poziomów bezpieczeństwa, by uniknąć
późniejszych kłopotów!</para>
</footnote>
</entry>
<entry>NIE</entry>
</row>
</tbody>
</tgroup>
</table>
<screen> User Confirmation Requested
Do you want to select a default security profile for this host (select
No for "medium" security)?
[ Yes ] No</screen>
<para>Jeżeli wybierzemy &gui.no; i naciśniemy
<keycap>Enter</keycap>, zostanie ustawiony średni profil
zabezpieczeń.</para>
<para>Chcąc wybrać inny profil zabezpieczeń, wybieramy &gui.yes;
i wciskamy <keycap>Enter</keycap>.</para>
<figure id="security-profile">
<title>Opcje profilu zabezpieczeń</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/security" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Aby uzyskać pomoc, wciskamy <keycap>F1</keycap>. Naciskając
<keycap>Enter</keycap> wracamy do menu.</para>
<para>Klawiszami kursora wybieramy <guimenuitem>Medium</guimenuitem>,
chyba, że jesteśmy pewni, że będziemy potrzebować innego poziomu
bezpieczeństwa. Wskazujemy następnie
&gui.ok; i wciskamy
<keycap>Enter</keycap>.</para>
<para>Zostanie wyświetlony komunikat potwierdzający wybór profilu
zabezpieczeń.</para>
<screen> Message
Moderate security settings have been selected.
Sendmail and SSHd have been enabled, securelevels are
disabled, and NFS server setting have been left intact.
PLEASE NIETE that this still does not save you from having
to properly secure your system in other ways or exercise
due diligence in your administration, this simply picks
a standard set of out-of-box defaults to start with.
To change any of these settings later, edit /etc/rc.conf
[OK]</screen>
<screen> Message
Extreme security settings have been selected.
Sendmail, SSHd, and NFS services have been disabled, and
securelevels have been enabled.
PLEASE NIETE that this still does not save you from having
to properly secure your system in other ways or exercise
due diligence in your administration, this simply picks
a more secure set of out-of-box defaults to start with.
To change any of these settings later, edit /etc/rc.conf
[OK]</screen>
<para>Naciskamy <keycap>Enter</keycap>, aby przejść
do kolejnego etapu konfiguracji.</para>
<warning>
<para> Profil zabezpieczeń nie jest cudownym lekarstwem!
Nawet, jeśli wybraliśmy najbardziej bezpieczny profil,
musimy na bieżąco interesować się sprawami bezpieczeństwa
systemu, czytając poświęcone im listy dyskusyjne
(<xref linkend="eresources-mail">),, stosując
dobre hasła i przestrzegając ogólnych zasad bezpieczeństwa.
Profil jest tylko wygodnym sposobem na przygotowanie
podstawowych zabezpieczeń.</para>
</warning>
</sect2>
<sect2 id="console">
<title>Ustawienia konsoli systemowej</title>
<para>Kilka opcji służy do konfiguracji konsoli systemowej.</para>
<screen> User Confirmation Requested
Would you like to customize your system console settings?
[ Yes ] No</screen>
<para>Aby zobaczyć i zmienić ustawienia, wybieramy
&gui.yes; i wciskamy <keycap>Enter</keycap>.</para>
<figure id="saver-options">
<title>Opcje konfiguracji konsoli systemowej</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/console-saver1" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Często stosowaną opcją jest wygaszacz ekranu (screen saver).
Klawiszami kursora wybieramy <guimenuitem>Saver</guimenuitem>
i naciskamy <keycap>Enter</keycap>.</para>
<figure id="saver-select">
<title>Opcje wygaszacza ekranu</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/console-saver2" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Za pomocą klawiszy kursora wybieramy odpowiadający nam
wygaszacz i wciskamy <keycap>Enter</keycap>. Ponownie pojawi
się menu konfiguracji konsoli systemowej.</para>
<para>Przyjmowany domyślnie przedział czasu wynosi 300 sekund.
Aby go zmienić, ponownie wybieramy <guimenuitem>Saver</guimenuitem>.
W menu opcji wygaszacza ekranu klawiszami kursora wybieramy
<guimenuitem>Timeout</guimenuitem> i naciskamy <keycap>Enter</keycap>.
Pojawi się okienko:</para>
<figure id="saver-timeout">
<title>Limit czasu wygaszacza ekranu</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/console-saver3" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Wartość możemy zmienić, po czym wybieramy &gui.ok;
i wciskamy <keycap>Enter</keycap>, by wrócić do menu
konfiguracji konsoli.</para>
<figure id="saver-exit">
<title>Zakończenie konfiguracji konsoli</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/console-saver4" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Wybieramy <guimenuitem>Exit</guimenuitem> i naciskamy
<keycap>Enter</keycap>, przechodząc do kolejnego etapu
konfiguracji.</para>
</sect2>
<sect2 id="timezone">
<title>Ustawienia strefy czasowej</title>
<para>Dzięki ustawieniu strefy czasowej komputer będzie mógł
automatycznie ustawiać zegar w przypadku zmiany czasu,
jak również będzie prawidłowo wykonywać inne czynności
związane ze strefą czasową.</para>
<para>W przykładzie mamy do czynienia z komputerem
znajdującym się we wschodniej strefie czasowej Stanów
Zjednoczonych. Rzeczywiste ustawienia będą zależeć
od naszego położenia geograficznego.</para>
<screen> User Confirmation Requested
Would you like to set this machine's time zone now?
[ Yes ] No</screen>
<para>By ustawić strefę czasową, wybieramy &gui.yes;
i naciskamy <keycap>Enter</keycap>.</para>
<screen> User Confirmation Requested
Is this machine's CMOS clock set to UTC? If it is set to local time
or you don't know, please choose NIE here!
Yes [ No ]</screen>
<para>Wybieramy &gui.yes; lub &gui.no;,
w zależności od ustawienia zegara komputera, następnie
wciskamy <keycap>Enter</keycap>.</para>
<figure id="set-timezone-region">
<title>Wybór regionu geograficznego</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/timezone1" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Klawiszami kursora wybieramy odpowiedni region,
po czym naciskamy <keycap>Enter</keycap>.</para>
<figure id="set-timezone-country">
<title>Wybór kraju</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/timezone2" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Przy użyciu klawiszy kursora wybieramy odpowiedni kraj
i naciskamy <keycap>Enter</keycap>.</para>
<figure id="set-timezone-locality">
<title>Wybór strefy czasowej</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/timezone3" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Klawiszami kursora wybieramy właściwą strefę czasową
i wciskamy <keycap>Enter</keycap>.</para>
<screen> Confirmation
Does the abbreviation 'EDT' look reasonable?
[ Yes ] No</screen>
<para>Zostaniemy zapytani, czy skrót nazwy strefy
czasowej jest prawidłowy. Jeśli tak, naciskamy
<keycap>Enter</keycap> i przechodzimy do kolejnego
etapu konfiguracji.</para>
</sect2>
<sect2 id="linuxcomp">
<title>Kompatybilność z Linuksem</title>
<screen> User Confirmation Requested
Would you like to enable Linux binary compatibility?
[ Yes ] No</screen>
<para>Wybranie &gui.yes; i naciśnięcie
<keycap>Enter</keycap> pozwoli uruchamiać programy
linuksowe we FreeBSD. Program instalacyjny dołączy
pakiety obsługujące kompatybilność z Linuksem.</para>
<para>Jeśli instalujemy system przez FTP, komputer będzie
potrzebować łączności z Internetem. Może się zdarzyć,
że na serwerze ftp będzie brakowało pewnych składników,
na przykład obsługujących kompatybilność z Linuksem.
Można je jednak zainstalować później.</para>
</sect2>
<sect2 id="mouse">
<title>Ustawienia myszki</title>
<para>Posługując się 3-przyciskową myszką będziemy mogli wycinać
i wklejać tekst na konsoli i w uruchamianych programach. Jeśli
nasza myszka ma dwa przyciski, po instalacji zajrzyjmy do dokumentacji
systemowej &man.moused.8;, gdzie opisana została emulacja trzech
przycisków. W naszym przykładzie konfigurujemy myszkę nie podłączoną
przez USB (np. przez złącze PS/2 lub port COM)::</para>
<screen> User Confirmation Requested
Does this system have a non-USB mouse attached to it?
[ Yes ] No </screen>
<para>Wybieramy &gui.no;, jeśli myszka podłączona jest
przez USB, lub &gui.yes; w przeciwnym wypadku i
naciskamy <keycap>Enter</keycap>.</para>
<figure id="mouse-protocol">
<title>Opcja wyboru protokołu myszki</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/mouse1" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Klawiszami kursora wskazujemy <guimenuitem>Type</guimenuitem>
i naciskamy <keycap>Enter</keycap>.</para>
<figure id="set-mouse-protocol">
<title>Wybór protokołu myszki</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/mouse2" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Myszka używana w przykładzie jest typu PS/2, wybrano
więc domyślną opcję <guimenuitem>Auto</guimenuitem>.
Inny protokół wybieramy wskazując odpowiednią opcję klawiszami
kursora. Upewniwszy się, że &gui.ok; jest zaznaczone, naciskamy
<keycap>Enter</keycap> i wracamy do poprzedniego menu.</para>
<figure id="config-mouse-port">
<title>Konfiguracja portu myszki</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/mouse3" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Za pomocą klawiszy kursora wybieramy <guimenuitem>Port</guimenuitem>
i wciskamy <keycap>Enter</keycap>.</para>
<figure id="set-mouse-port">
<title>Wybór portu myszki</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/mouse4" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Ponieważ przykładowa myszka jest typu PS/2, zaznaczona
została domyślna opcja <guimenuitem>PS/2</guimenuitem>.
Klawiszami kursora możemy wybrać port, następnie naciskamy
<keycap>Enter</keycap>.</para>
<figure id="test-daemon">
<title>Włączenie demona myszki</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/mouse5" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Na koniec wybieramy <guimenuitem>Enable</guimenuitem>
i naciskamy <keycap>Enter</keycap> by włączyć
demona myszki i go przetestować.</para>
<figure id="test-mouse-daemon">
<title>Testowanie demona myszki</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/mouse6" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Następnie musimy poruszyć myszką i sprawdzić czy
kursor porusza się we właściwy sposób po ekranie.
Jeśli tak to wybieramy &gui.yes; i wciskamy <keycap>Enter</keycap>.
Jeśli nie myszka nie została właściwie skonfigurowana &mdash;
wybieramy &gui.no; i próbujemy innych ustawień myszy.</para>
<para>Wybieramy <guimenuitem>Exit</guimenuitem> i wciskamy
<keycap>Enter</keycap>, by zakończyć ten etap
konfiguracji.</para>
</sect2>
<sect2 id="network-services">
<sect2info>
<authorgroup>
<author>
<firstname>Tom</firstname>
<surname>Rhodes</surname>
<contrib>Napisał </contrib>
</author>
</authorgroup>
</sect2info>
<title>Konfiguracja dodatkowych usług sieciowych</title>
<para>Konfiguracja usług sieciowych może być nużącym zadaniem
dla początkujących użytkowników, szczególnie jeśli brak im
wiedzy w tym zakresie. Możliwość pracy w sieci - także w Internecie -
jest kluczowym elementem wszystkich współczesnych systemów
operacyjnych, w tym również &os;. Stąd też jest bardzo
pomocnym mieć pojęcie o możliwościach pracy w sieci jakie oferuje &os;.
Poznanie tych jego możliwości już w trakcie instalacji pozwoli
użytkownikom zrozumieć różne aspekty funkcjonowania
usług sieciowych.</para>
<para>Usługi sieciowe są programami potrafiącymi przyjmować dane
z dowolnej lokalizacji w sieci. Dlatego właśnie dokładanych jest
wiele starań, by zagwarantować, że programy te nie uczynią nic
<quote>szkodliwego</quote>. Niestety, programiści nie są
doskonali. W przeszłości zdarzały się sytuacje, w których
atakujący wykorzystywali błędy w oprogramowaniu by wyrządzić
szkodę systemowi. Stąd też jest bardzo istotnym by włączać
tylko te usługi sieciowe, które są nam potrzebne. Jeśli nie
jesteśmy pewni, najlepiej jest nie włączać danej usługi nim
nie dowiemy się czy rzeczywiście jej potrzebujemy. Zawsze możemy
ją aktywować później uruchamiając ponownie
<application>sysinstall</application> bądź edytując plik
<filename>/etc/rc.conf</filename>.</para>
<para>Wybranie opcji <guimenu>Networking</guimenu> spowoduje wyświetlenie
menu zbliżonego do poniższego:</para>
<figure id="network-configuration">
<title>Najwyższy poziom konfiguracji sieci</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/net-config-menu1" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Pierwszą z dostępnych opcji - <guimenuitem>Interfaces</guimenuitem> -
opisuje bliżej <xref linkend="inst-network-dev">, dlatego też możemy
ją teraz pominąć.</para>
<para>Wybór opcji <guimenuitem>AMD</guimenuitem> włączy wsparcie dla
narzędzia automatycznego montowania BSD (ang. Automatic Mount Utility).
Opcja ta najczęściej jest wykorzystywana z protokołem
<acronym>NFS</acronym> (patrz poniżej) do automatycznego montowania
zdalnych systemów plików. Nie wymaga dodatkowej konfiguracji.</para>
<para>Kolejną opcją jest <guimenuitem>AMD Flags</guimenuitem>.
Po jej wybraniu pojawi się menu, gdzie należy wprowadzić specyficzne
flagi AMD. Menu zawiera już domyślne wartości:</para>
<screen>-a /.amd_mnt -l syslog /host /etc/amd.map /net /etc/amd.map</screen>
<para>Flaga <option>-a</option> określa domyślny punkt montowania,
w tym wypadku <filename>/.amd_mnt</filename>. Flaga <option>-l</option>
definiuje domyślny plik <filename>log</filename> dziennika systemowego;
jeśli w systemie wykorzystywany jest demon <literal>syslogd</literal>,
wówczas wszystkie komunikaty będą wysyłane właśnie do niego. Katalog
<filename class="directory">/host</filename> jest wykorzystywany do
montowania systemów plików wyeksportowanych ze zdalnej maszyny, podczas
gdy katalog <filename class="directory">/net</filename> do
montowania systemów plików z adresu <acronym>IP</acronym>.
Plik <filename>/etc/amd.map</filename> zawiera domyślne wartości
flag dla zasobów eksportowanych przez <acronym>AMD</acronym>.</para>
<indexterm>
<primary>FTP</primary>
<secondary>anonimowe</secondary>
</indexterm>
<para>Wybór opcji <guimenuitem>Anon FTP</guimenuitem> zezwala na anonimowe
połączenia <acronym>FTP</acronym>, tym samym tworząc z naszego komputera
anonimowy serwer <acronym>FTP</acronym>. Należy mieć jednak świadomość
niebezpieczeństw jakie pociąga za sobą taka konfiguracja. Po wybraniu
tej opcji pojawi się kolejne okienko wyjaśniające związane z nią
niebezpieczeństwa oraz umożliwiające szczegółową konfigurację.</para>
<para>Menu <guimenuitem>Gateway</guimenuitem> pozwala skonfigurować
naszą maszynę jako bramę, co zostało opisane wcześniej. Może być
również wykorzystane do wyłączenia tej opcji jeśli przypadkowo
została ona aktywowana w trakcie instalacji.</para>
<para>Opcja <guimenuitem>Inetd</guimenuitem> pozwala skonfigurować
bądź całkowicie wyłączyć demonona &man.inetd.8;, który również
został opisany wcześniej.</para>
<para>Opcja <guimenuitem>Mail</guimenuitem> wykorzystywana jest do
konfiguracji domyślnego systemowego serwera poczty <acronym>MTA</acronym>
(ang. Mail Transfer Agent). Wybór tej opcji spowoduje wyświetlenie
następującego menu:</para>
<figure id="mta-selection">
<title>Wybór domyślnego MTA</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/mta-main" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>W menu tym mamy możliwość wyboru, który <acronym>MTA</acronym>
zostanie zainstalowany jako domyślny. W praktyce
<acronym>MTA</acronym> nie jest niczym więcej jak serwerem,
który dostarcza pocztę elektroniczną do użytkowników lokalnego
systemu bądź wysyła ją do Internetu.</para>
<para>Wybór opcji <guimenuitem>Sendmail</guimenuitem> spowoduje
instalację popularnego serwera <application>sendmail</application>.
Serwer ten jest domyślnym serwerem we &os;. Opcja <guimenuitem>Sendmail
local</guimenuitem> również spowoduje wybór <application>sendmail</application>
jako domyślnego <acronym>MTA</acronym>, jednakże bez możliwości odbierania
poczty przychodzącej z Internetu. Pozostałe opcje <guimenuitem>Postfix</guimenuitem>
i <guimenuitem>Exim</guimenuitem> dają efekt analogiczny do
<guimenuitem>Sendmail</guimenuitem> &mdash; obydwa rozwiązania dostarczają pocztę.
Tym nie mniej, niektórzy użytkownicy preferują te serwery jako alternatywę dla
<acronym>MTA</acronym> <application>sendmail</application>.</para>
<para>Po wybraniu <acronym>MTA</acronym>, bądź pominięciu tego kroku, pojawi się
ponownie okno konfiguracji sieci z kolejną opcją: <guimenuitem>NFS
client</guimenuitem>.</para>
<para>Opcja <guimenuitem>NFS client</guimenuitem> pozwala skonfigurować
system do komunikacji z serwerem za pomocą <acronym>NFS</acronym>.
Serwer <acronym>NFS</acronym> udostępnia systemy plików innym maszynom
w sieci za pomocą protokołu <acronym>NFS</acronym>. Jeśli nasza maszyna
nie będzie pracowała w sieci można tą opcję pominąć. System może później
wymagać dalszej konfiguracji. <xref linkend="network-nfs"> zawiera
szczegółowe informacje o konfiguracji klienta i serwera
<acronym>NFS</acronym>.</para>
<para>Poniżej znajduje się opcja <guimenuitem>NFS server</guimenuitem>
umożliwiająca skonfigurowanie systemu jako serwer <acronym>NFS</acronym>.
Dodatkowo konfiguruje ona wymagane parametry dla usług <acronym>RPC</acronym>.
<acronym>RPC</acronym> koordynuje połączenia pomiędzy maszynami
i programami.</para>
<para>Kolejna opcja to <guimenuitem>Ntpdate</guimenuitem>, odpowiadająca za
synchronizację czasu systemowego. Po wybraniu jej pojawi się następujące
menu:</para>
<figure id="Ntpdate-config">
<title>Konfiguracja ntpdate</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/ntp-config" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Z menu wybieramy najbliższy nam serwer. Wybór pobliskiego serwera gwarantuje
dokładniejszą synchronizację czasu, z uwagi na fakt, że w komunikacji z bardziej oddalony
serwerem mogą występować większe opóźnienia.</para>
<para>Kolejnym elementem jest wybór <acronym>PCNFSD</acronym>. Opcja ta zainstaluje
<filename role="package">net/pcnfsd</filename> z Kolekcji portów. Jest to przydatne
narzędzie umożliwiające uwierzytelnianie NFS systemom operacyjnym, które same nie potrafią się
uwierzytelnić, jak np. &ms-dos;.</para>
<para>Przewijając w dół pojawią się kolejne opcje:</para>
<figure id="Network-configuration-cont">
<title>Najniższy poziom konfiguracji sieci</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/net-config-menu2" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Programy &man.rpcbind.8;, &man.rpc.statd.8; i &man.rpc.lockd.8; wykorzystywane są
przy połączeniach <acronym>RPC</acronym> (Remote Procedure Call). <command>rpcbind</command>
zarządza komunikacją pomiędzy serwerem <acronym>NFS</acronym> i klientami, tym samym jest wymagany
do poprawnego funkcjonowania serwera <acronym>NFS</acronym>. Demon <application>rpc.statd</application>
wykorzystywany jest do komunikacji z innymi demonami <application>rpc.statd</application> w sieci,
w celu monitorowania stanu maszyn, na których one pracują. Uzyskane w ten sposób informacje
przechowywane są z reguły w pliku <filename>/var/db/statd.status</filename>. Kolejnym elementem
jest <guimenuitem>rpc.lockd</guimenuitem>, który udostępnia usługi blokowania plików.
Z reguły, wykorzystywany jest w parze z <application>rpc.statd</application> do śledzenia,
które maszyny wymagają blokowania i jak często. O ile dwie ostatnie usługi są idealne
do debugowania, nie są one wymagane do poprawnego działania serwera <acronym>NFS</acronym>.</para>
<para>Kolejnym elementem na liście jest demon rutowania - <guimenuitem>Routed</guimenuitem>.
&man.routed.8; zarządza tablicami rutingu sieci, wyszukuje rutery multicast i udostępnia
na żądanie kopię tablic rutingu każdej maszynie w sieci. Wykorzystywany jest on z reguły
na komputerach pracujących jako bramy dla sieci lokalnej. Po jego wybraniu pojawi się dodatkowe
menu, w którym należy określić jego domyślną lokalizację. Wartość domyślna jest zdefiniowana
i zostanie wybrana po naciśnięciu klawisza <keycap>Enter</keycap>. Następnie pojawi się kolejne
menu, tym razem w celu ustawienia flag. Domyślną jest <option>-q</option> i powinna pojawić
się na ekranie.</para>
<para>Kolejną opcją jest <guimenuitem>Rwhod</guimenuitem>, której wybór włączy demona
&man.rwhod.8; w trakcie uruchamiania systemu. <command>rwhod</command> jest narzędziem, które
regularnie rozsyła w sieci komunikaty systemowe bądź - w trybie <quote>konsumenta</quote>
- zbiera je. Więcej informacji dostępnych jest w podręcznikach systemowych &man.ruptime.1;
i &man.rwho.1;.</para>
<para>Przedostatnim elementem na liście jest demon &man.sshd.8;. Jest to serwer
<application>OpenSSH</application>, którego wykorzystanie jest zalecane w zamiast
<application>telnet</application>u czy serwerów <acronym>FTP</acronym>. Serwer
<application>sshd</application> jest wykorzystywany do zestawiania bezpiecznego
połączenia pomiędzy dwoma maszynami wykorzystując połączenia szyfrowane.</para>
<para>Ostatnią na liście jest opcja Rozszerzeń <acronym>TCP</acronym> (<guimenuitem>TCP
Extensions</guimenuitem>). Włączenie jej umożliwia korzystanie z rozszerzeń
<acronym>TCP</acronym> zdefiniowanych w <acronym>RFC</acronym>&nbsp;1323
i <acronym>RFC</acronym>&nbsp;1644. O ile na wielu komputerach pozwoli to
na przyspieszenie komunikacji, o tyle może również spowodować odrzucanie
niektórych połączeń. Stosowanie tej opcji nie jest zalecane dla serwerów,
chodź może się okazać korzystne dla stacji roboczych.</para>
<para>Skończywszy konfigurację usług sieciowych możemy przewinąć do samej góry ekranu,
do opcji <guimenuitem>Exit</guimenuitem> i przejść do kolejnej części konfiguracji.</para>
</sect2>
<sect2 id="x-server">
<title>Konfiguracja serwera X</title>
<note>
<para>Począwszy od wersji &os;&nbsp;5.3-RELEASE, opcje konfiguracji
serwera X zostały usunięte z <application>sysinstall</application>.
Serwer X musimy zainstalować i skonfigurować po skończonej instalacji
systemu. <xref linkend="x11"> zawiera szczegółowe informacje odnośnie
instalacji i konfiguracji serwera X. Jeśli nie instalujemy wersji
wcześniejszej niż &os;&nbsp;5.3-RELEASE, możemy pomiąć tą sekcję.</para>
</note>
<para>Chcąc korzystać z graficznego interfejsu użytkownika w rodzaju
<application>KDE</application>, <application>GNIEME</application>
lub innego, trzeba skonfigurować serwer X.</para>
<note>
<para>By uruchomić <application>&xfree86;</application> z poziomu
użytkownika innego niż <username>root</username>, należy zainstalować
<filename role="package">x11/wrapper</filename>. Jest on instalowany
domyślnie we FreeBSD&nbsp;4.7 i późniejszych. W przypadku wcześniejszych
wersji można go zainstalować z menu wyboru pakietów.</para>
</note>
<para>Aby sprawdzić, czy nasza karta graficzna jest obsługiwana, możemy
zajrzeć na stronę WWW
<ulink url="http://www.xfree86.org/">&xfree86;</ulink>.</para>
<screen> User Confirmation Requested
Would you like to configure your X server at this time?
[ Yes ] No</screen>
<warning>
<para> Należy koniecznie znać dane techniczne monitora i karty graficznej.
Nieprawidłowe ustawienia mogą spowodować uszkodzenie sprzętu. Jeśli nie
dysponujemy tymi danymi, wybierzmy &gui.no; i przystąpmy do konfiguracji
serwera X po zainstalowaniu systemu, gdy już zaopatrzymy się w niezbędne
dane. Do tego celu możemy wykorzystać <command>sysinstall</command>
(<command>/stand/sysinstall</command> we &os; starszych niż 5.2),
wybierając <guimenuitem>Configure</guimenuitem>, a następnie
<guimenuitem>XFree86</guimenuitem>.
</para>
</warning>
<para>Jeśli mamy dane techniczne karty graficznej i monitora,
wybieramy &gui.yes; i wciskamy <keycap>Enter</keycap>,
rozpoczynając konfigurację serwera X.</para>
<figure id="xserver2">
<title>Wybór metody konfiguracji</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/xf86setup" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Serwer X można konfigurować na kilka sposobów.
Wybieramy jedną z metod przy pomocy klawiszy kursora
i naciskamy <keycap>Enter</keycap>. Pamiętajmy o uważnym
czytaniu wszelkich poleceń pojawiających się na ekranie.</para>
<para>Wybór <application>xf86cfg</application> i
<application>xf86cfg -textmode</application> może spowodować,
że ekran stanie się ciemny, a uruchomienie może zająć kilka sekund.
Bądźmy cierpliwi.</para>
<para>W poniższym przykładzie przedstawione będzie korzystanie z programu
konfiguracyjnego <application>xf86config</application>. Wybierane przez
nas opcje zależeć będą od wyposażenia naszego komputera, będą się więc
zapewne różnić od opcji pokazanych w przykładzie:</para>
<screen> Message
You have configured and been running the mouse daemon.
Choose "/dev/sysmouse" as the mouse port and "SysMouse" or
"MouseSystems" as the mouse protocol in the X configuration utility.
[ OK ]
[ Press enter to continue ]</screen>
<para>Komunikat ten informuje o wykryciu skonfigurowanego wcześniej
demona myszki. Naciskamy <keycap>Enter</keycap>,
by przejść dalej.</para>
<para>Po uruchomieniu, <application>xf86config</application> wyświetli
krótkie wprowadzenie:</para>
<screen>This program will create a basic XF86Config file, based on menu selections you
make.
The XF86Config file usually resides in /usr/X11R6/etc/X11 or /etc/X11. A sample
XF86Config file is supplied with XFree86; it is configured for a standard
VGA card and monitor with 640x480 resolution. This program will ask for a
pathname when it is ready to write the file.
You can either take the sample XF86Config as a base and edit it for your
configuration, or let this program produce a base XF86Config file for your
configuration and fine-tune it.
Before continuing with this program, make sure you know what video card
you have, and preferably also the chipset it uses and the amount of video
memory on your video card. SuperProbe may be able to help with this.
Press enter to continue, or ctrl-c to abort.</screen>
<para>Po naciśnięciu <keycap>Enter</keycap> przejdziemy do konfiguracji myszki.
Pamiętajmy, by uważnie czytać polecenia i wybrać właściwy protokół myszki
<quote>Mouse Systems</quote> i port myszki <filename>/dev/sysmouse</filename>,
nawet jeśli w przykładzie wybierana jest myszka PS/2.</para>
<screen>First specify a mouse protocol type. Choose one from the following list:
1. Microsoft compatible (2-button protocol)
2. Mouse Systems (3-button protocol) &amp; FreeBSD moused protocol
3. Bus Mouse
4. PS/2 Mouse
5. Logitech Mouse (serial, old type, Logitech protocol)
6. Logitech MouseMan (Microsoft compatible)
7. MM Series
8. MM HitTablet
9. Microsoft IntelliMouse
If you have a two-button mouse, it is most likely of type 1, and if you have
a three-button mouse, it can probably support both protocol 1 and 2. There are
two main varieties of the latter type: mice with a switch to select the
protocol, and mice that default to 1 and require a button to be held at
boot-time to select protocol 2. Some mice can be convinced to do 2 by sending
a special sequence to the serial port (see the ClearDTR/ClearRTS options).
Enter a protocol number: 2
You have selected a Mouse Systems protocol mouse. If your mouse is normally
in Microsoft-compatible mode, enabling the ClearDTR and ClearRTS options
may cause it to switch to Mouse Systems mode when the server starts.
Please answer the following question with either 'y' or 'n'.
Do you want to enable ClearDTR and ClearRTS? n
You have selected a three-button mouse protocol. It is recommended that you
do not enable Emulate3Buttons, unless the third button doesn't work.
Please answer the following question with either 'y' or 'n'.
Do you want to enable Emulate3Buttons? y
Now give the full device name that the mouse is connected to, for example
/dev/tty00. Just pressing enter will use the default, /dev/mouse.
On FreeBSD, the default is /dev/sysmouse.
Mouse device: /dev/sysmouse</screen>
<para>Kolejnym krokiem jest konfiguracja klawiatury. W przykładzie
wybrana została typowa klawiatura o 101 klawiszach. Jako wariant
nazwy możemy wybrać dowolną nazwę, lub po prostu nacisnąć <keycap>Enter</keycap>,
akceptując proponowaną nazwę domyślną.</para>
<screen>Please select one of the following keyboard types that is the better
description of your keyboard. If nothing really matches,
choose 1 (Generic 101-key PC)
1 Generic 101-key PC
2 Generic 102-key (Intl) PC
3 Generic 104-key PC
4 Generic 105-key (Intl) PC
5 Dell 101-key PC
6 Everex STEPnote
7 Keytronic FlexPro
8 Microsoft Natural
9 Northgate OmniKey 101
10 Winbook Model XP5
11 Japanese 106-key
12 PC-98xx Series
13 Brazilian ABNT2
14 HP Internet
15 Logitech iTouch
16 Logitech Cordless Desktop Pro
17 Logitech Internet Keyboard
18 Logitech Internet Navigator Keyboard
19 Compaq Internet
20 Microsoft Natural Pro
21 Genius Comfy KB-16M
22 IBM Rapid Access
23 IBM Rapid Access II
24 Chicony Internet Keyboard
25 Dell Internet Keyboard
Enter a number to choose the keyboard.
1
Please select the layout corresponding to your keyboard
1 U.S. English
2 U.S. English w/ ISO9995-3
3 U.S. English w/ deadkeys
4 Albanian
5 Arabic
6 Armenian
7 Azerbaidjani
8 Belarusian
9 Belgian
10 Bengali
11 Brazilian
12 Bulgarian
13 Burmese
14 Canadian
15 Croatian
16 Czech
17 Czech (qwerty)
18 Danish
Enter a number to choose the country.
Press enter for the next page
1
Please enter a variant name for 'us' layout. Or just press enter
for default variant
us
Please answer the following question with either 'y' or 'n'.
Do you want to select additional XKB options (group switcher,
group indicator, etc.)? n</screen>
<para>Następnie przystępujemy do konfiguracji monitora. Pamiętajmy,
by nie przekroczyć dopuszczalnych wartości częstotliwości, ponieważ może
to spowodować uszkodzenie monitora. W razie jakichkolwiek wątpliwości,
odłóżmy konfigurację monitora do czasu, gdy będziemy już mieć niezbędne
informacje.</para>
<screen>Now we want to set the specifications of the monitor. The two critical
parameters are the vertical refresh rate, which is the rate at which the
whole screen is refreshed, and most importantly the horizontal sync rate,
which is the rate at which scanlines are displayed.
The valid range for horizontal sync and vertical sync should be documented
in the manual of your monitor. If in doubt, check the monitor database
/usr/X11R6/lib/X11/doc/Monitors to see if your monitor is there.
Press enter to continue, or ctrl-c to abort.
You must indicate the horizontal sync range of your monitor. You can either
select one of the predefined ranges below that correspond to industry-
standard monitor types, or give a specific range.
It is VERY IMPORTANT that you do not specify a monitor type with a horizontal
sync range that is beyond the capabilities of your monitor. If in doubt,
choose a conservative setting.
hsync in kHz; monitor type with characteristic modes
1 31.5; Standard VGA, 640x480 @ 60 Hz
2 31.5 - 35.1; Super VGA, 800x600 @ 56 Hz
3 31.5, 35.5; 8514 Compatible, 1024x768 @ 87 Hz interlaced (no 800x600)
4 31.5, 35.15, 35.5; Super VGA, 1024x768 @ 87 Hz interlaced, 800x600 @ 56 Hz
5 31.5 - 37.9; Extended Super VGA, 800x600 @ 60 Hz, 640x480 @ 72 Hz
6 31.5 - 48.5; Non-Interlaced SVGA, 1024x768 @ 60 Hz, 800x600 @ 72 Hz
7 31.5 - 57.0; High Frequency SVGA, 1024x768 @ 70 Hz
8 31.5 - 64.3; Monitor that can do 1280x1024 @ 60 Hz
9 31.5 - 79.0; Monitor that can do 1280x1024 @ 74 Hz
10 31.5 - 82.0; Monitor that can do 1280x1024 @ 76 Hz
11 Enter your own horizontal sync range
Enter your choice (1-11): 6
You must indicate the vertical sync range of your monitor. You can either
select one of the predefined ranges below that correspond to industry-
standard monitor types, or give a specific range. For interlaced modes,
the number that counts is the high one (e.g. 87 Hz rather than 43 Hz).
1 50-70
2 50-90
3 50-100
4 40-150
5 Enter your own vertical sync range
Enter your choice: 2
You must now enter a few identification/description strings, namely an
identifier, a vendor name, and a model name. Just pressing enter will fill
in default names.
The strings are free-form, spaces are allowed.
Enter an identifier for your monitor definition: Hitachi</screen>
<para>W kolejnym etapie wybieramy z listy sterownik karty
graficznej. Jeśli przewijając listę niechcący ominiemy
naszą kartę, naciskajmy dalej <keycap>Enter</keycap>, a lista
zostanie powtórzona. W przykładzie pokazujemy tylko fragment
listy:</para>
<screen>Now we must configure video card specific settings. At this point you can
choose to make a selection out of a database of video card definitions.
Because there can be variation in Ramdacs and clock generators even
between cards of the same model, it is not sensible to blindly copy
the settings (e.g. a Device section). For this reason, after you make a
selection, you will still be asked about the components of the card, with
the settings from the chosen database entry presented as a strong hint.
The database entries include information about the chipset, what driver to
run, the Ramdac and ClockChip, and comments that will be included in the
Device section. However, a lot of definitions only hint about what driver
to run (based on the chipset the card uses) and are untested.
If you can't find your card in the database, there's nothing to worry about.
You should only choose a database entry that is exactly the same model as
your card; choosing one that looks similar is just a bad idea (e.g. a
GemStone Snail 64 may be as different from a GemStone Snail 64+ in terms of
hardware as can be).
Do you want to look at the card database? y
288 Matrox Millennium G200 8MB mgag200
289 Matrox Millennium G200 SD 16MB mgag200
290 Matrox Millennium G200 SD 4MB mgag200
291 Matrox Millennium G200 SD 8MB mgag200
292 Matrox Millennium G400 mgag400
293 Matrox Millennium II 16MB mga2164w
294 Matrox Millennium II 4MB mga2164w
295 Matrox Millennium II 8MB mga2164w
296 Matrox Mystique mga1064sg
297 Matrox Mystique G200 16MB mgag200
298 Matrox Mystique G200 4MB mgag200
299 Matrox Mystique G200 8MB mgag200
300 Matrox Productiva G100 4MB mgag100
301 Matrox Productiva G100 8MB mgag100
302 MediaGX mediagx
303 MediaVision Proaxcel 128 ET6000
304 Mirage Z-128 ET6000
305 Miro CRYSTAL VRX Verite 1000
Enter a number to choose the corresponding card definition.
Press enter for the next page, q to continue configuration.
288
Your selected card definition:
Identifier: Matrox Millennium G200 8MB
Chipset: mgag200
Driver: mga
Do NIET probe clocks or use any Clocks line.
Press enter to continue, or ctrl-c to abort.
Now you must give information about your video card. This will be used for
the "Device" section of your video card in XF86Config.
You must indicate how much video memory you have. It is probably a good
idea to use the same approximate amount as that detected by the server you
intend to use. If you encounter problems that are due to the used server
not supporting the amount memory you have (e.g. ATI Mach64 is limited to
1024K with the SVGA server), specify the maximum amount supported by the
server.
How much video memory do you have on your video card:
1 256K
2 512K
3 1024K
4 2048K
5 4096K
6 Other
Enter your choice: 6
Amount of video memory in Kbytes: 8192
You must now enter a few identification/description strings, namely an
identifier, a vendor name, and a model name. Just pressing enter will fill
in default names (possibly from a card definition).
Your card definition is Matrox Millennium G200 8MB.
The strings are free-form, spaces are allowed.
Enter an identifier for your video card definition:</screen>
<para>Następnie wybieramy tryby graficzne dla preferowanych rozdzielczości.
Najczęściej używane są tryby 640x480, 800x600 i 1024x768, wybór zależy
jednak od możliwości karty graficznej, rozmiarów monitora i oczekiwanej
wygody pracy. Gdy będziemy wybierać głębię koloru, wybierzmy najwyższą
wartość, którą obsługuje karta.</para>
<screen>For each depth, a list of modes (resolutions) is defined. The default
resolution that the server will start-up with will be the first listed
mode that can be supported by the monitor and card.
Currently it is set to:
"640x480" "800x600" "1024x768" "1280x1024" for 8-bit
"640x480" "800x600" "1024x768" "1280x1024" for 16-bit
"640x480" "800x600" "1024x768" "1280x1024" for 24-bit
Modes that cannot be supported due to monitor or clock constraints will
be automatically skipped by the server.
1 Change the modes for 8-bit (256 colors)
2 Change the modes for 16-bit (32K/64K colors)
3 Change the modes for 24-bit (24-bit color)
4 The modes are OK, continue.
Enter your choice: 2
Select modes from the following list:
1 "640x400"
2 "640x480"
3 "800x600"
4 "1024x768"
5 "1280x1024"
6 "320x200"
7 "320x240"
8 "400x300"
9 "1152x864"
a "1600x1200"
b "1800x1400"
c "512x384"
Please type the digits corresponding to the modes that you want to select.
For example, 432 selects "1024x768" "800x600" "640x480", with a
default mode of 1024x768.
Which modes? 432
You can have a virtual screen (desktop), which is screen area that is larger
than the physical screen and which is panned by moving the mouse to the edge
of the screen. If you don't want virtual desktop at a certain resolution,
you cannot have modes listed that are larger. Each color depth can have a
differently-sized virtual screen
Please answer the following question with either 'y' or 'n'.
Do you want a virtual screen that is larger than the physical screen? n
For each depth, a list of modes (resolutions) is defined. The default
resolution that the server will start-up with will be the first listed
mode that can be supported by the monitor and card.
Currently it is set to:
"640x480" "800x600" "1024x768" "1280x1024" for 8-bit
"1024x768" "800x600" "640x480" for 16-bit
"640x480" "800x600" "1024x768" "1280x1024" for 24-bit
Modes that cannot be supported due to monitor or clock constraints will
be automatically skipped by the server.
1 Change the modes for 8-bit (256 colors)
2 Change the modes for 16-bit (32K/64K colors)
3 Change the modes for 24-bit (24-bit color)
4 The modes are OK, continue.
Enter your choice: 4
Please specify which color depth you want to use by default:
1 1 bit (monochrome)
2 4 bits (16 colors)
3 8 bits (256 colors)
4 16 bits (65536 colors)
5 24 bits (16 million colors)
Enter a number to choose the default depth.
4</screen>
<para>Przygotowaną konfigurację należy zachować. Upewnijmy się, że konfiguracja
zostanie zapisana w pliku o nazwie <filename>/etc/X11/XF86Config</filename>.</para>
<screen>I am going to write the XF86Config file now. Make sure you don't accidently
overwrite a previously configured one.
Shall I write it to /etc/X11/XF86Config? y</screen>
<para>Jeśli z jakichś przyczyn konfiguracja nie powiedzie się, możemy zacząć
ją od początku, wybierając &gui.yes;, gdy pojawi się następujący
komunikat:</para>
<screen> User Confirmation Requested
The XFree86 configuration process seems to have
failed. Would you like to try again?
[ Yes ] No</screen>
<para>Jeżeli konfiguracja <application>&xfree86;</application> sprawia
problemy, wybierzmy &gui.no; i naciśnijmy <keycap>Enter</keycap>,
by kontynuować instalację. Po jej zakończeniu będziemy mogli uruchomić
program konfiguracyjny poleceniem <command>xf86cfg -textmode</command>
lub <command>xf86config</command>, wydanym jako <username>root</username>.
<xref linkend="x11"> prezentuje inną metodę konfiguracji
<application>&xfree86;</application> . Jeśli zdecydujemy się pominąć na
razie konfigurację <application>&xfree86;</application>, kolejnym krokiem
będzie wybór pakietów.</para>
<para>Domyślnie serwer X może zostać unicestwiony kombinacją klawiszy
<keycombo action='simul'><keycap>Ctrl</keycap><keycap>Alt</keycap>
<keycap>Backspace</keycap></keycombo>. Możemy z niej skorzystać,
jeśli coś jest nie w porządku z ustawieniami serwera i chcemy uniknąć
uszkodzenia sprzętu.</para>
<para>Podczas pracy serwera X można zmieniać tryb graficzny, używając
kombinacji klawiszy
<keycombo action='simul'>
<keycap>Ctrl</keycap><keycap>Alt</keycap><keycap>+</keycap>
</keycombo> lub
<keycombo action='simul'>
<keycap>Ctrl</keycap><keycap>Alt</keycap><keycap>-</keycap>
</keycombo>.</para>
<para>Po zakończeniu instalacji można wyregulować wysokość, szerokość
i położenie obrazu przy użyciu <application>xvidtune</application>,
po uruchomieniu <application>&xfree86;</application>.</para>
<para>Zwracajmy uwagę na ostrzeżenia o możliwości uszkodzenia sprzętu
poprzez niewłaściwe ustawienia. Nie róbmy niczego, czego nie jesteśmy
pewni. Zamiast używać xvidtune, możemy dostroić ekran X Window korzystając
z regulatorów monitora. Mogą się pojawić pewne różnice w wyświetlaniu obrazu
przy powraceniu do trybu tekstowego, lepsze to jednak niż uszkodzenie
sprzętu.</para>
<para>Przed dokonaniem jakichkolwiek zmian zapoznajmy się z dokumentacją
&man.xvidtune.1;.</para>
<para>Jeżeli konfiguracja <application>&xfree86;</application> przebiegła pomyślnie,
przejdziemy do kolejnego etapu, w którym wybierzemy menedżera okien.</para>
</sect2>
<sect2 id="default-desktop">
<title>Wybór menedżera okien</title>
<note>
<para>Począwszy od wersji &os;&nbsp;5.3-RELEASE, opcje wyboru
środowiska graficznego zostały usunięte z <application>sysinstall</application>.
Musimy je skonfigurować po skończonej instalacji
systemu. <xref linkend="x11"> zawiera szczegółowe informacje odnośnie
instalacji i konfiguracji środowiska graficznego. Jeśli nie instalujemy wersji
wcześniejszej niż &os;&nbsp;5.3-RELEASE, możemy pomiąć tą sekcję.</para>
</note>
<para>Dostepnych jest wiele różnych menedżerów okien, poczynając od najprostszych,
zapewniających jedynie podstawowe funkcje, do rozbudowanych środowisk
wyposażonych w pokaźny zestaw oprogramowania. Niektórym wystarczy nieznaczna
przestrzeń na dysku i niewiele pamięci, inne natomiast mogą mieć znacznie
większe wymagania. Dobrze jest wypróbować kilka różnych menedżerów
i wybrać spośród nich ten, który najbardziej nam odpowiada. Są one dostępne
w Kolekcji portów lub w postaci pakietów, można je więc instalować po
zainstalowaniu systemu.</para>
<para>Możemy wybrać jeden z popularnych menedżerów okien i zainstalować
go jako domyślny. Dzięki temu będziemy mieć możliwość uruchomienia
go zaraz po zakończeniu instalacji.</para>
<figure id="x-desktop">
<title>Wybór domyślnego menedżera okien</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/desktop" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Klawiszami kursora wybieramy jedną z opcji i wciskamy
<keycap>Enter</keycap>. Wybrany menedżer okien zostanie
zainstalowany.</para>
</sect2>
<sect2 id="packages">
<title>Instalacja pakietów</title>
<para>Pakiety to skompilowane programy, które można w łatwy sposób instalować.</para>
<para>W poniższym przykładzie pokazana jest instalacja jednego pakietu.
Możemy oczywiście zainstalować więcej pakietów. Gdy system będzie
już zainstalowany, kolejne pakiety będzie można dodawać przy użyciu
<command>sysinstall</command> (<command>/stand/sysinstall</command>
w wersjach &os; wcześniejszych niż 5.2).</para>
<screen> User Confirmation Requested
The FreeBSD package collection is a collection of hundreds of
ready-to-run applications, from text editors to games to WEB servers
and more. Would you like to browse the collection now?
[ Yes ] No</screen>
<para>Jeśli wybierzemy &gui.yes; i naciśniemy <keycap>Enter</keycap>,
przejdziemy do ekranu wyboru pakietów:</para>
<figure id="package-category">
<title>Wybór kategorii pakietów</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/pkg-cat" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>W danej chwili dostępne do instalacji są jedynie pakiety
z bieżącego nośnika.</para>
<para>Możemy wybrać jedną z kategorii pakietów albo
<guimenuitem>All</guimenuitem>, by wyświetlone zostały wszystkie
dostępne pakiety. Wybraną opcję wskazujemy przy użyciu klawiszy
kursora i wciskamy <keycap>Enter</keycap>.</para>
<para>Pokazana zostanie lista pakietów dostępnych w wybranej kategorii:</para>
<figure id="package-select">
<title>Wybór pakietów</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/pkg-sel" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Dla przykładu zaznaczona została powłoka <application>bash</application>.
Możemy wybrać tyle pakietów, ile nam się podoba, zaznaczając każdy z nich
<keycap>Space</keycap>. Krótki opis pakietu wyświetlany jest w lewym dolnym
rogu ekranu.</para>
<para>Klawiszem <keycap>Tab</keycap> możemy przełączać się między ostatnio
wybranym pakietem, przyciskami &gui.ok; i &gui.cancel;.</para>
<para>Po zaznaczeniu wszystkich wybranych pakietów naciskamy <keycap>Tab</keycap>,
by zaznaczyć &gui.ok; i naciskamy <keycap>Enter</keycap>, powracając w ten sposób
do menu wyboru pakietów.</para>
<para>Do przełączania się między &gui.ok; i &gui.cancel; mogą również służyć klawisze
kursora. Za ich pomocą możemy wybrać &gui.ok;, a następnie nacisnąć
<keycap>Enter</keycap>, by wrócić do menu wyboru pakietów.</para>
<figure id="package-install">
<title>Rozpoczęcie instalacji pakietów</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/pkg-install" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Klawiszami kursora i <keycap>Tab</keycap> wybieramy <guibutton>[&nbsp;Install&nbsp;]</guibutton>
i wciskamy <keycap>Enter</keycap>. Pojawi się prośba o potwierdzenie chęci
zainstalowania pakietów:</para>
<figure id="package-install-confirm">
<title>Potwierdzenie instalacji pakietów</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/pkg-confirm" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Gdy wybierzemy &gui.ok; i naciśniemy <keycap>Enter</keycap>, rozpocznie się
instalacja pakietów. Aż do jej zakończenia będą pokazywane komunikaty o przebiegu
instalacji. Jeżeli pojawią się informacje o jakichkolwiek problemach,
zanotujmy je.</para>
<para>Po zainstalowaniu pakietów wracamy do konfiguracji systemu. Nawet jeśli nie wybraliśmy
żadnych pakietów i chcemy wrócić do końcowej konfiguracji wybieramy
opcję <guibutton>Install</guibutton>.</para>
</sect2>
<sect2 id="addusers">
<title>Dodawanie użytkowników i grup</title>
<para>Powinniśmy założyć przynajmniej jedno konto użytkownika, by móc korzystać
z systemu nie będąc zalogowanym jako <username>root</username>. Główna partycja
jest zwykle niewielka, więc korzystanie z aplikacji jako <username>root</username>
może ją szybko zapełnić. Inny powód wymieniony został w poniższym
komunikacie:</para>
<screen> User Confirmation Requested
Would you like to add any initial user accounts to the system? Adding
at least one account for yourself at this stage is suggested since
working as the "root" user is dangerous (it is easy to do things which
adversely affect the entire system).
[ Yes ] No</screen>
<para>Wybieramy &gui.yes; i naciskamy <keycap>Enter</keycap>,
by dodać użytkownika.</para>
<figure id="add-user2">
<title>Dodawanie użytkownika</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/adduser1" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Klawiszamy kursora wybieramy <guimenuitem>User</guimenuitem>
(użytkownik) i wciskamy <keycap>Enter</keycap>.</para>
<figure id="add-user3">
<title>Dane nowego użytkownika</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/adduser2" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Kolejne pola wybieramy klawiszem <keycap>Tab</keycap>.
W dolnej części ekranu pojawiać się będą następujące opisy,
pomocne przy wprowadzaniu poszczególnych danych:</para>
<variablelist>
<varlistentry>
<term>Login ID</term>
<listitem>
<para>Nazwa nowego użytkownika (obowiązkowa).</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term>UID</term>
<listitem>
<para>Numer będący identyfikatorem użytkownika (wypełniany
automatycznie, jeśli pole pozostanie puste).</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term>Group</term>
<listitem>
<para>Nazwa podstawowej grupy użytkownika (wybierana automatycznie,
jeśli pole pozostanie puste).</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term>Password</term>
<listitem>
<para>Hasło użytkownika (wpisujmy je uważnie!).</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term>Full name</term>
<listitem>
<para>Nazwisko użytkownika (komentarz).</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term>Member groups</term>
<listitem>
<para>Grupy, których członkiem będzie użytkownik (czyli
dostanie ich uprawnienia).</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term>Home directory</term>
<listitem>
<para>Domowy katalog użytkownika (wpisywany automatycznie,
jeśli pole pozostanie puste).</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term>Login shell</term>
<listitem>
<para>Powłoka uruchamiana po zalogowaniu się (wybierana automatycznie,
jeśli pole pozostanie puste, np. <filename>/bin/sh</filename>).</para>
</listitem>
</varlistentry>
</variablelist>
<para>W przykładzie powłoka została zmieniona z <filename>/bin/sh</filename>
na <filename>/usr/local/bin/bash</filename>, aby korzystać z powłoki
<application>bash</application> zainstalowanej wcześniej jako pakiet.
Nie wpisujmy tu powłoki, która nie istnieje, gdyż uniemożliwi to zalogowanie się.
Najpopularniejszą powłoką w świecie BSD jest powłoka C, czyli
<filename>/bin/tcsh</filename>.</para>
<para>Użytkownik został dopisany do grupy <groupname>wheel</groupname>,
dzięki czemu będzie mógł uzyskiwać uprawnienia użytkownika
<username>root</username>.</para>
<para>Gdy skończymy, wybieramy &gui.ok;. Ponownie pojawi się menu zarządzania
użytkownikami i grupami:</para>
<figure id="add-user4">
<title>Wyjście z menu zarządzania użytkownikami i grupami</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/adduser3" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>W podobny sposób możemy od razu utworzyć dodatkowe grupy,
jeśli zajdzie taka potrzeba. Gdy system będzie już zainstalowany,
będziemy mogli dodawać grupy przy użyciu <command>sysinstall</command>
(<command>/stand/sysinstall</command> w wersjach &os; starszych niż
5.2).</para>
<para>Gdy skończymy dodawanie użytkowników wybieramy klawiszami kursora
<guimenuitem>Exit</guimenuitem> i wciskamy <keycap>Enter</keycap>,
by kontynuować instalację.</para>
</sect2>
<sect2 id="rootpass">
<title>Hasło użytkownika <username>root</username></title>
<screen> Message
Now you must set the system manager's password.
This is the password you'll use to log in as "root".
[ OK ]
[ Press enter to continue ]</screen>
<para>Wciskamy <keycap>Enter</keycap>, aby ustawić hasło
<username>root</username>a.</para>
<para>Hasło musi być prawidłowo podane dwukrotnie. Rzecz jasna,
powinniśmy zadbać o to, by łatwo odnaleźć hasło, gdy zdarzy
się nam je zapomnieć. Zwróćmy uwagę, że w trakcie wpisywania
hasła nie pojawią się żadne znaki, nawet gwiazdki.</para>
<screen>Changing local password for root.
New password :
Retype new password :</screen>
<para>Po pomyślnym wprowadzeniu hasła przejdziemy do kolejnego etapu
instalacji.</para>
</sect2>
<sect2 id="exit-inst">
<title>Zakończenie instalacji</title>
<para>Jeżeli będziemy chcieli skonfigurować dodatkowe urządzenia sieciowe,
lub wprowadzić inne zmiany w konfiguracji systemu, możemy to zrobić w tym
właśnie momencie, lub też po zakończeniu instalacji za pośrednictwem
<command>sysinstall</command> (<command>/stand/sysinstall</command>
w wersjach &os; wcześniejszych niż 5.2).</para>
<screen> User Confirmation Requested
Visit the general configuration menu for a chance to set any last
options?
Yes [ No ]</screen>
<para>Wybieramy klawiszami kursora &gui.no; i wciskamy <keycap>Enter</keycap>,
by powrócić do głównego menu instalacji.</para>
<figure id="final-main">
<title>Zakończenie instalacji</title>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="install/mainexit" format="PNG">
</imageobject>
</mediaobject>
</figure>
<para>Przy pomocy klawiszy kursora wybieramy <guibutton>[X Exit Install]</guibutton>
i naciskamy <keycap>Enter</keycap>. Pojawi się prośba o potwierdzenie chęci
zakończenia instalacji:</para>
<screen> User Confirmation Requested
Are you sure you wish to exit? The system will reboot (be sure to
remove any floppies from the drives).
[ Yes ] No</screen>
<para>Wybieramy &gui.yes;. Jeżeli uruchamialiśmy komputer z dyskietki, wyjmujemy ją.
Napęd CDROM będzie zablokowany aż do chwili, gdy komputer zacznie się ponownie uruchamiać.
Wtedy napęd zostanie odblokowany i będzie można wyjąć z niego płytę (szybko).</para>
<para>Komputer zostanie ponownie uruchomiony. Zwróćmy uwagę na ewentualne komunikaty
o błędach.</para>
</sect2>
<sect2 id="freebsdboot">
<title>Uruchamianie FreeBSD</title>
<sect3 id="freebsdboot-i386">
<title>Uruchamianie FreeBSD na komputerach &i386;</title>
<para>Jeżeli wszystko przebiegło prawidłowo, na ekranie zobaczymy
serię kolejno pojawiających się komunikatów, a na koniec będziemy
mogli się zalogować. Komunikaty możemy przeczytać naciskając
<keycap>Scroll-Lock</keycap>, następnie przewijając ekran klawiszami
<keycap>PgUp</keycap> i <keycap>PgDn</keycap>. Ponownie naciskając
<keycap>Scroll-Lock</keycap> powracamy do komunikatu logowania.</para>
<para>Być może nie będziemy mogli zobaczyć wszystkich komunikatów
(ograniczony rozmiar bufora), jednak można je przejrzeć po zalogowaniu
się, wpisując <command>dmesg</command> w linii poleceń.</para>
<para>Zalogujmy się, wpisując nazwę użytkownika i hasło wybrane podczas
instalacji (w naszym przykładzie <username>rpratt</username>).
Jako <username>root</username> powinniśmy logować się tylko wtedy,
gdy jest to konieczne.</para>
<para>Typowe komunikaty pokazywane podczas uruchamiania systemu
(pominięto informacje o wersji):</para>
<screen>Copyright (c) 1992-2002 The FreeBSD Project.
Copyright (c) 1979, 1980, 1983, 1986, 1988, 1989, 1991, 1992, 1993, 1994
The Regents of the University of California. All rights reserved.
Timecounter "i8254" frequency 1193182 Hz
CPU: AMD-K6(tm) 3D processor (300.68-MHz 586-class CPU)
Origin = "AuthenticAMD" Id = 0x580 Stepping = 0
Features=0x8001bf&lt;FPU,VME,DE,PSE,TSC,MSR,MCE,CX8,MMX&gt;
AMD Features=0x80000800&lt;SYSCALL,3DNow!&gt;
real memory = 268435456 (262144K bytes)
config&gt; di sn0
config&gt; di lnc0
config&gt; di le0
config&gt; di ie0
config&gt; di fe0
config&gt; di cs0
config&gt; di bt0
config&gt; di aic0
config&gt; di aha0
config&gt; di adv0
config&gt; q
avail memory = 256311296 (250304K bytes)
Preloaded elf kernel "kernel" at 0xc0491000.
Preloaded userconfig_script "/boot/kernel.conf" at 0xc049109c.
md0: Malloc disk
Using $PIR table, 4 entries at 0xc00fde60
npx0: &lt;math processor&gt; on motherboard
npx0: INT 16 interface
pcib0: &lt;Host to PCI bridge&gt; on motherboard
pci0: &lt;PCI bus&gt; on pcib0
pcib1: &lt;VIA 82C598MVP (Apollo MVP3) PCI-PCI (AGP) bridge&gt; at device 1.0 on pci0
pci1: &lt;PCI bus&gt; on pcib1
pci1: &lt;Matrox MGA G200 AGP graphics accelerator&gt; at 0.0 irq 11
isab0: &lt;VIA 82C586 PCI-ISA bridge&gt; at device 7.0 on pci0
isa0: &lt;ISA bus&gt; on isab0
atapci0: &lt;VIA 82C586 ATA33 controller&gt; port 0xe000-0xe00f at device 7.1 on pci0
ata0: at 0x1f0 irq 14 on atapci0
ata1: at 0x170 irq 15 on atapci0
uhci0: &lt;VIA 83C572 USB controller&gt; port 0xe400-0xe41f irq 10 at device 7.2 on pci0
usb0: &lt;VIA 83C572 USB controller&gt; on uhci0
usb0: USB revision 1.0
uhub0: VIA UHCI root hub, class 9/0, rev 1.00/1.00, addr 1
uhub0: 2 ports with 2 removable, self powered
chip1: &lt;VIA 82C586B ACPI interface&gt; at device 7.3 on pci0
ed0: &lt;NE2000 PCI Ethernet (RealTek 8029)&gt; port 0xe800-0xe81f irq 9 at
device 10.0 on pci0
ed0: address 52:54:05:de:73:1b, type NE2000 (16 bit)
isa0: too many dependant configs (8)
isa0: unexpected small tag 14
fdc0: &lt;NEC 72065B or clone&gt; at port 0x3f0-0x3f5,0x3f7 irq 6 drq 2 on isa0
fdc0: FIFO enabled, 8 bytes threshold
fd0: &lt;1440-KB 3.5" drive&gt; on fdc0 drive 0
atkbdc0: &lt;keyboard controller (i8042)&gt; at port 0x60-0x64 on isa0
atkbd0: &lt;AT Keyboard&gt; flags 0x1 irq 1 on atkbdc0
kbd0 at atkbd0
psm0: &lt;PS/2 Mouse&gt; irq 12 on atkbdc0
psm0: model Generic PS/2 mouse, device ID 0
vga0: &lt;Generic ISA VGA&gt; at port 0x3c0-0x3df iomem 0xa0000-0xbffff on isa0
sc0: &lt;System console&gt; at flags 0x1 on isa0
sc0: VGA &lt;16 virtual consoles, flags=0x300&gt;
sio0 at port 0x3f8-0x3ff irq 4 flags 0x10 on isa0
sio0: type 16550A
sio1 at port 0x2f8-0x2ff irq 3 on isa0
sio1: type 16550A
ppc0: &lt;Parallel port&gt; at port 0x378-0x37f irq 7 on isa0
ppc0: SMC-like chipset (ECP/EPP/PS2/NIBBLE) in COMPATIBLE mode
ppc0: FIFO with 16/16/15 bytes threshold
ppbus0: IEEE1284 device found /NIBBLE
Probing for PnP devices on ppbus0:
plip0: &lt;PLIP network interface&gt; on ppbus0
lpt0: &lt;Printer&gt; on ppbus0
lpt0: Interrupt-driven port
ppi0: &lt;Parallel I/O&gt; on ppbus0
ad0: 8063MB &lt;IBM-DHEA-38451&gt; [16383/16/63] at ata0-master using UDMA33
ad2: 8063MB &lt;IBM-DHEA-38451&gt; [16383/16/63] at ata1-master using UDMA33
acd0: CDROM &lt;DELTA OTC-H101/ST3 F/W by OIPD&gt; at ata0-slave using PIO4
Mounting root from ufs:/dev/ad0s1a
swapon: adding /dev/ad0s1b as swap device
Automatic boot in progress...
/dev/ad0s1a: FILESYSTEM CLEAN; SKIPPING CHECKS
/dev/ad0s1a: clean, 48752 free (552 frags, 6025 blocks, 0.9% fragmentation)
/dev/ad0s1f: FILESYSTEM CLEAN; SKIPPING CHECKS
/dev/ad0s1f: clean, 128997 free (21 frags, 16122 blocks, 0.0% fragmentation)
/dev/ad0s1g: FILESYSTEM CLEAN; SKIPPING CHECKS
/dev/ad0s1g: clean, 3036299 free (43175 frags, 374073 blocks, 1.3% fragmentation)
/dev/ad0s1e: filesystem CLEAN; SKIPPING CHECKS
/dev/ad0s1e: clean, 128193 free (17 frags, 16022 blocks, 0.0% fragmentation)
Doing initial network setup: hostname.
ed0: flags=8843&lt;UP,BROADCAST,RUNNING,SIMPLEX,MULTICAST> mtu 1500
inet 192.168.0.1 netmask 0xffffff00 broadcast 192.168.0.255
inet6 fe80::5054::5ff::fede:731b%ed0 prefixlen 64 tentative scopeid 0x1
ether 52:54:05:de:73:1b
lo0: flags=8049&lt;UP,LOOPBACK,RUNNING,MULTICAST&gt; mtu 16384
inet6 fe80::1%lo0 prefixlen 64 scopeid 0x8
inet6 ::1 prefixlen 128
inet 127.0.0.1 netmask 0xff000000
Additional routing options: IP gateway=TAK TCP keepalive=TAK
routing daemons:.
additional daemons: syslogd.
Doing additional network setup:.
Starting final network daemons: creating ssh RSA host key
Generating public/private rsa1 key pair.
Your identification has been saved in /etc/ssh/ssh_host_key.
Your public key has been saved in /etc/ssh/ssh_host_key.pub.
The key fingerprint is:
cd:76:89:16:69:0e:d0:6e:f8:66:d0:07:26:3c:7e:2d root@k6-2.example.com
creating ssh DSA host key
Generating public/private dsa key pair.
Your identification has been saved in /etc/ssh/ssh_host_dsa_key.
Your public key has been saved in /etc/ssh/ssh_host_dsa_key.pub.
The key fingerprint is:
f9:a1:a9:47:c4:ad:f9:8d:52:b8:b8:ff:8c:ad:2d:e6 root@k6-2.example.com.
setting ELF ldconfig path: /usr/lib /usr/lib/compat /usr/X11R6/lib
/usr/local/lib
a.out ldconfig path: /usr/lib/aout /usr/lib/compat/aout /usr/X11R6/lib/aout
starting standard daemons: inetd cron sshd usbd sendmail.
Initial rc.i386 initialization:.
rc.i386 configuring syscons: blank_time screensaver moused.
Additional ABI support: linux.
Local package initialization:.
Additional TCP options:.
FreeBSD/i386 (k6-2.example.com) (ttyv0)
login: rpratt
Password:</screen>
<para>Generowanie kluczy RSA i DSA na niezbyt szybkich komputerach
może zająć nieco czasu. Dzieje się to tylko podczas pierwszego
uruchomienia nowo zainstalowanego systemu. Następne ładowanie
systemu będzie już odbywać się szybciej.</para>
<para>Jeśli skonfigurowaliśmy serwer X i wybraliśmy menedżera okien,
możemy uruchomić go wpisując <command>startx</command>
w linii poleceń.</para>
</sect3>
<sect3>
<title>Uruchamianie FreeBSD na komputerach Alpha</title>
<indexterm><primary>Alpha</primary></indexterm>
<para>Po zakończeniu instalacji będziemy mogli uruchomić FreeBSD,
wpisując następujące polecenie w konsoli SRM:</para>
<screen>&gt;&gt;&gt;<userinput>BOOT DKC0</userinput></screen>
<para>Nakazuje ono oprogramowaniu sprzętowemu uruchomić system
z określonego dysku. By FreeBSD było automatycznie uruchamiane
przy włączeniu komputera, wpisujemy poniższe polecenia:</para>
<screen><prompt>&gt;&gt;&gt;</prompt> <userinput>SET BOOT_OSFLAGS A</userinput>
<prompt>&gt;&gt;&gt;</prompt> <userinput>SET BOOT_FILE ''</userinput>
<prompt>&gt;&gt;&gt;</prompt> <userinput>SET BOOTDEF_DEV DKC0</userinput>
<prompt>&gt;&gt;&gt;</prompt> <userinput>SET AUTO_ACTION BOOT</userinput></screen>
<para>Komunikaty pokazywane podczas ładowania systemu będą podobne
(choć nie identyczne) do komunikatów pokazywanych na &i386;.</para>
</sect3>
</sect2>
<sect2 id="shutdown">
<title>Wyłączanie FreeBSD</title>
<para>Właściwe wyłączenie systemu operacyjnego jest istotną sprawą.
Nie należy po prostu wyłączać komputera. Powinniśmy najpierw uzyskać
prawa administratora, wpisując w linii poleceń <command>su</command>
i podając hasło <username>root</username>a; może to zrobić tylko użytkownik
należący do grupy <groupname>wheel</groupname>. Możemy także po prostu
zalogować się jako <username>root</username>. Następnie wydajemy polecenie
<command>shutdown -h now</command>.</para>
<screen>The operating system has halted.
Please press any key to reboot.</screen>
<para>Po takim wyłączeniu systemu i pojawieniu się komunikatu <quote>Please press any
key to reboot</quote> (Naciśnij dowolny klawisz by ponownie uruchomić system),
można już wyłączyć komputer. Naciśnięcie dowolnego klawisza spowoduje ponownie
uruchomienie systemu.</para>
<para>Inny sposobem ponownego uruchomienia systemu jest kombinacja klawiszy
<keycombo action="simul">
<keycap>Ctrl</keycap>
<keycap>Alt</keycap>
<keycap>Del</keycap>
</keycombo>,
jednak w normalnych warunkach korzystanie z niej nie jest zalecane.</para>
</sect2>
</sect1>
<sect1 id="install-supported-hardware">
<title>Obsługiwany sprzęt</title>
<indexterm><primary>sprzęt</primary></indexterm>
<para>W obecnej chwili FreeBSD działa na komputerach z magistralami
ISA, VLB, EISA i PCI wyposażonych w procesory Intel, AMD, Cyrix
lub NexGen <quote>x86</quote>, jak również na komputerach z procesorem
Compaq Alpha. Obsługiwane są także dyski IDE i ESDI, rozmaite kontrolery
SCSI, karty PCMCIA, urządzenia USB oraz karty sieciowe i szeregowe.
FreeBSD pracuje także z szyną microchannel (MCA) firmy IBM.</para>
<para>Lista obsługiwanych urządzeń dołączona jest do każdego wydania
FreeBSD w dokumencie FreeBSD Hardware Notes. Można go zwykle znaleźć
w pliku <filename>HARDWARE.TXT</filename>, umieszczonym bezpośrednio
w głównym katalogu płyty CDROM lub na serwerze FTP, bądź w menu
dokumentacji <application>sysinstall</application>. Na liście zebrano
urządzenia, które poprawnie współpracują z FreeBSD. Kopie tej listy
dla różnych wydań systemu i różnych architektur można także znaleźć
na podstronie <ulink
url="http://www.FreeBSD.org/releases/index.html">Release
Information</ulink> na stronie WWW FreeBSD.</para>
</sect1>
<sect1 id="install-trouble">
<title>Rozwiązywanie problemów</title>
<indexterm>
<primary>instalacja</primary>
<secondary>rozwiązywanie problemów</secondary>
</indexterm>
<para>W tej części opisujemy, jak radzić sobie z podstawowymi problemami
spotykanymi podczas instalacji. W kilku pytaniach i odpowiedziach
omawiamy także możliwość uruchamiania FreeBSD i &ms-dos; na tym samym
komputerze.</para>
<sect2>
<title>Co robić, gdy coś pójdzie nie tak</title>
<para>Ze względu na rozmaite ograniczenia architektury PC,
rozpoznawanie urządzeń może niekiedy sprawiać problemy. Można
jednak spróbować sobie z nimi poradzić</para>
<para>Zapoznajmy się z dokumentem Hardware Notes, by mieć
pewność, że nasze urządzenia są obsługiwane przez FreeBSD.</para>
<para>Jeśli wciąż występują problemy, mimo, że nasz sprzęt jest
obsługiwany, powinniśmy ponownie uruchomić komputer i wybrać opcję
wizualnej konfiguracji jądra (visual kernel configuration). Będziemy
mieć możliwość przejrzenia naszych urządzeń i podania systemowi
informacji o nich. Jądro uruchamiane z dyskietki startowej zakłada,
że większość urządzeń skonfigurowanych jest z fabrycznymi ustawieniami
IRQ, portów we/wy i kanałów DMA. Jeśli konfiguracja naszego sprzętu
jest odmienna, zapewne będziemy musieli poinformować o tym FreeBSD,
odpowiednio modyfikując konfigurację.</para>
<para>Może się zdarzyć, że próba rozpoznania urządzenia nieistniejącego
spowoduje kłopoty z późniejszym rozpoznawaniem urządzeń rzeczywiście
zainstalowanych w komputerze. W takim wypadku powinniśmy wyłączyć
sterowniki powodujące konflikty.</para>
<note>
<para>Pewnych problemów z instalacją można uniknąć dzięki instalacji
nowszego oprogramowania sprzętowego (ang. firmware) urządzenia,
zwykle płyty głównej. Oprogramowanie sprzętowe płyty głównej znane
jest pod nazwą <acronym>BIOS</acronym>. Większość producentów płyt
głównych lub komputerów umieszcza informacje o nowych wersjach
oprogramowania na swoich stronach WWW.</para>
<para>Producenci zwykle stanowczo odradzają instalowanie nowego
<acronym>BIOS</acronym>-u, oprócz sytuacji, w których jest to
uzasadnione, na przykład w przypadku wykrycia poważnego błędu.
Instalacja nowszej wersji <emphasis>może</emphasis> się nie udać,
powodując trwałe uszkodzenie układu <acronym>BIOS</acronym>.</para>
</note>
<warning>
<para>Nie należy wyłączać sterowników potrzebnych podczas instalacji,
na przykład sterownika ekranu (<devicename>sc0</devicename>).
Jeżeli po zakończeniu konfiguracji jądra instalacja w tajemniczy
sposób zastyga lub przerywa pracę, zapewne usunęliśmy
lub zmodyfikowaliśmy coś, co nie powinno być ruszane. Musimy ponownie
uruchomić komputer i spróbować jeszcze raz.</para>
</warning>
<para>Podczas konfiguracji możemy:</para>
<itemizedlist>
<listitem>
<para>Przejrzeć listę sterowników zainstalowanych w jądrze.</para>
</listitem>
<listitem>
<para>Wyłączyć sterowniki urządzeń, których nie ma w komputerze.</para>
</listitem>
<listitem>
<para>Zmienić ustawienia IRQ, DRQ i portów we/wy używanych
przez sterowniki.</para>
</listitem>
</itemizedlist>
<para>Po dostosowaniu konfiguracji jądra do naszego sprzętu, wpisujemy
<command>Q</command>, by ponownie uruchomić komputer z nowymi
ustawieniami. Zmiany konfiguracji są trwałe i będą obowiązywać
również po zakończeniu instalacji, nie będzie więc trzeba konfigurować
jądra na nowo przy każdym uruchamianiu systemu. Jest jednak bardzo
prawdopodobne, że będziemy chcieli zbudować <link
linkend="kernelconfig">niestandardowe jądro</link>.</para>
</sect2>
<sect2>
<title>Jak poradzić sobie z istniejącymi partycjami &ms-dos;</title>
<indexterm><primary>DOS</primary></indexterm>
<para>Wielu użytkowników instaluje &os; na komputerach PC z systemem
operacyjnym z rodziny &microsoft;. Specjalnie dla tych użytkowników
przygotowany został program <application>FIPS</application>. Narzędzie
to znajduje się na płycie instalacyjnej w katalogu\
<filename>tools</filename>. Można je również pobrać z wielu <link
linkend="mirrors">serwerów lustrzanych &os;</link>.</para>
<para><application>FIPS</application> umożliwia podzielenie istniejącej
partycji &ms-dos; na dwie części, zachowując pierwotną partycję i pozwalając
na instalację &os; na wolnej drugiej częsci. Wpierw należy wykonać
defragmentację partycji &ms-dos; za pomocą dostępnego w &windows;
narzędzia (w Eksploratorze nacisnąć prawym przyciskiem myszki na dysku
twardym, następnie wybrać opcję defragmentacji dysku), albo <application>Norton
Disk Tools</application>. Następnie należy uruchomić
<application>FIPS</application>. Program zapyta o potrzebne mu informacje.
Potem można ponownie uruchomić komputer i zainstalować &os; na nowym wolnym
segmencie. W menu <guimenuitem>Distributions</guimenuitem> można dowiedzieć
się, ile miejsca na dysku będzie w przybliżeniu potrzebne.</para>
<para>Jest także bardzo użyteczny program firmy PowerQuest
(<ulink url="http://www.powerquest.com/">http://www.powerquest.com</ulink>),
o nazwie <application>&partitionmagic;</application>. Ma on znacznie większe
możliwości niż <application>FIPS</application> i stosowanie go jest zalecane,
jeśli planuje się częste instalowanie i usuwanie systemów operacyjnych.
Nie jest on jednak za darmo; jeśli &os; ma być zainstalowane raz na dobre,
<application>FIPS</application> zapewne w zupełności wystarczy.</para>
</sect2>
<sect2>
<title>Wykorzystanie systemów plików &ms-dos; i &windows;</title>
<para>W chwili obecnej &os; nie obsługuje systemów plików skompresowanych
za pomocą programu <application>Double Space&trade;</application>.
Tym samym musimy wpierw rozkompresować system plików nim &os; będzie mógł
odczytać zapisane w nim dane. Można do tego wykorzystać <application>Agenta
kompresji</application> z menu <guimenuitem>Start </guimenuitem>&gt;
<guimenuitem>Programy</guimenuitem> &gt; <guimenuitem>Narzędzia
systemowe</guimenuitem>.</para>
<para>&os; obsługuje systemy plików &ms-dos;. By je zamontować należy
wykorzystać polecenie &man.mount.msdos.8; (we &os; 5.X, jest to
&man.mount.msdosfs.8;) z odpowiednimi parametrami. Typowa forma
polecenia wygląda następująco:</para>
<screen>&prompt.root; <userinput>mount_msdos /dev/ad0s1 /mnt</userinput></screen>
<para>W tym przykładzie system plików &ms-dos; zlokalizowany jest na pierwszej
partycji pierwszego dysku twardego. By sprawdzić jak jest w naszym przypadku
należy sprawdzić wynik poleceń <command>dmesg</command> oraz
<command>mount</command>. Powinno to pozwolić nam zorientować się w układzie
partycji na dysku.</para>
<note><para>Rozszerzone partycje &ms-dos; odwzorowywane są na końcu pozostałych
<quote>segmentów</quote> we &os;. Przykładowo, pierwsza partycja &ms-dos;
może znajdować sie na <filename>/dev/ad0s1</filename>, partycja &os;
na <filename>/dev/ad0s2</filename>, natomiast rozszerzona partycja &ms-dos;
na <filename>/dev/ad0s3</filename>. Może to być mylące na początku.</para></note>
<para>Analogicznie można montować partycje NTFS wykorzystując polecenie
&man.mount.ntfs.8;.</para>
</sect2>
<sect2>
<title>Pytania użytkowników komputerów Alpha</title>
<indexterm><primary>Alpha</primary></indexterm>
<para>Oto niektóre z najczęściej zadawanych pytań dotyczących
instalowania FreeBSD na komputerach Alpha.</para>
<qandaset>
<qandaentry>
<question>
<para>Czy mogę ładować system z konsoli ARC lub Alpha BIOS?</para>
</question>
<indexterm><primary>ARC</primary></indexterm>
<indexterm><primary>Alpha BIOS</primary></indexterm>
<indexterm><primary>SRM</primary></indexterm>
<answer>
<para>Nie. &os;, podobnie jak Compaq Tru64 i VMS, może być
ładowany tylko z konsoli SRM.</para>
</answer>
</qandaentry>
<qandaentry>
<question>
<para>Pomocy, brakuje mi miejsca na dysku! Czy muszę
wszystko skasować?</para>
</question>
<answer>
<para>Niestety tak.</para>
</answer>
</qandaentry>
<qandaentry>
<question>
<para>Czy można montować systemy plików Compaq Tru64 lub VMS?</para>
</question>
<answer>
<para>Nie, przynajmniej na razie.</para>
</answer>
</qandaentry>
</qandaset>
</sect2>
</sect1>
<sect1 id="install-advanced">
<sect1info>
<authorgroup>
<author>
<firstname>Valentino</firstname>
<surname>Vaschetto</surname>
<contrib>Napisał </contrib>
</author>
<!-- May 2001 -->
</authorgroup>
</sect1info>
<title>Instalacja zaawansowana</title>
<para>W tej części omówiona została instalacja &os;
w sytuacjach wyjątkowych.</para>
<sect2 id="headless-install">
<title>Instalacja FreeBSD na komputerze bez monitora
lub klawiatury</title>
<indexterm>
<primary>instalacja</primary>
<secondary>bez głowy (konsola szeregowa)</secondary>
</indexterm>
<indexterm><primary>konsola szeregowa</primary></indexterm>
<para>Ten rodzaj instalacji zwany jest <quote>instalacją
bez głowy</quote>, ponieważ komputer, na którym &os;
będzie instalowane nie ma podłączonego monitora, lub nawet
nie ma wyjścia VGA. Jak to możliwe? Dzięki konsoli szeregowej.
W roli konsoli szeregowej używa się zwykle innego komputera,
który pełni rolę ekranu i klawiatury dla pozbawionego tych
urządzeń komputera. By zainstalować system tą metodą, musimy
przygotować dyskietki instalacyjne zgodnie z opisem w
<xref linkend="install-floppies">.</para>
<para>By zmodyfikować dyskietki do pracy z konsolą szeregową
należy wykonać następujące kroki:</para>
<procedure>
<step>
<title>Włączenie konsoli szeregowej na dyskietce startowej</title>
<indexterm>
<primary><command>mount</command></primary>
</indexterm>
<para>Jeśli spróbowalibyśmy uruchomić komputer korzystając
z utworzonych właśnie dyskietek startowych, zostałaby
uruchomiona zwykła instalacja FreeBSD. My jednak chcemy,
by podczas instalacji używana była konsola szeregowa.
By to skonfigurować, montujemy dyskietkę
<filename>kern.flp</filename> we FreeBSD przy użyciu
polecenia &man.mount.8;.</para>
<screen>&prompt.root; <userinput>mount /dev/fd0 /mnt</userinput></screen>
<para>Po zamontowaniu dyskietki, wchodzimy do katalogu
<filename class="directory">/mnt</filename>:</para>
<screen>&prompt.root; <userinput>cd /mnt</userinput></screen>
<para>Teraz włączymy na dyskietce konsolę szeregową.
Musimy stworzyć plik <filename>boot.config</filename>
zawierający wiersz <literal>/boot/loader -h</literal>.
Jego zadaniem jest po prostu nakazanie programowi
ładującemu system, by używał konsoli szeregowej.</para>
<screen>&prompt.root; <userinput>echo "/boot/loader -h" &gt; boot.config</userinput></screen>
<para>Po prawidłowym skonfigurowaniu dyskietki odmontowujemy
ją poleceniem &man.umount.8;:</para>
<screen>&prompt.root; <userinput>cd /</userinput>
&prompt.root; <userinput>umount /mnt</userinput></screen>
<para>Możemy wyjąć dyskietkę ze stacji dyskietek.</para>
</step>
<step>
<title>Podłączenie kabla null-modem</title>
<indexterm><primary>kabel null-modem</primary></indexterm>
<para>Dwa komputery łączymy <link linkend="term-cables-null">kablem
null-modem</link>. Po prostu podłączamy kabel do portów szeregowych
w jednym i drugim komputerze. <emphasis>Zwykły kabel szeregowy
nie nadaje się do tego celu</emphasis>, potrzebny jest kabel
null-modem, ponieważ jego przewody są odpowiednio
skrzyżowane.</para>
</step>
<step>
<title>Uruchomienie instalacji</title>
<para>Możemy już uruchomić instalację. Do stacji dyskietek
<quote>bezgłowego</quote> komputera, na którym ma być
zainstalowane FreeBSD, wkładamy dyskietkę
<filename>kern.flp</filename> i włączamy komputer.</para>
</step>
<step>
<title>Połączenie z <quote>bezgłowym</quote> komputerem</title>
<indexterm>
<primary><command>cu</command></primary>
</indexterm>
<para>Z komputerem łączymy się korzystając z
&man.cu.1;:</para>
<screen>&prompt.root; <userinput>cu -l /dev/cuaa0</userinput></screen>
</step>
</procedure>
<para>Gotowe! Powinniśmy być w stanie kontrolować
<quote>bezgłowy</quote> komputer poprzez sesję
<command>cu</command>. Zostaniemy poproszeni
o włożenie dyskietki <filename>mfsroot.flp</filename>,
nastepnie o wybranie typu terminala. Wybieramy kolorową
konsolę FreeBSD (FreeBSD color console) i kontynuujemy
instalację.</para>
</sect2>
</sect1>
<sect1 id="install-diff-media">
<title>Przygotowanie własnego nośnika instalacji</title>
<note>
<para>Dla uproszczenia, w niniejszej części <quote>dysk
FreeBSD</quote> oznaczać będzie płytę CDROM lub DVD
z FreeBSD, który zakupiliśmy lub przygotowaliśmy
samodzielnie.</para>
</note>
<para>Może się zdarzyć sytuacja, w której będziemy musieli
przygotować własny nośnik lub źródło dla instalacji FreeBSD.
Może to być nośnik fizyczny, na przykład taśma, albo inne źródło
z którego <application>sysinstall</application> będzie mógł pobrać
pliki, na przykład lokalny serwer FTP lub partycja &ms-dos;.</para>
<para>Oto przykład:</para>
<itemizedlist>
<listitem>
<para>Mamy wiele komputerów w sieci lokalnej i jeden dysk FreeBSD.
Chcemy przygotować lokalny serwer FTP z zawartością dysku FreeBSD,
aby komputery mogły z niego korzystać zamiast łączyć się
z Internetem.</para>
</listitem>
<listitem>
<para>Mamy dysk FreeBSD, jednak FreeBSD nie obsługuje naszego napędu
CD/DVD. Napęd jest natomiast prawidłowo obsługiwany
w &ms-dos;/&windows;. Chcemy skopiować pliki instalacyjne
FreeBSD na partycję DOS i wykorzystać ją do zainstalowania
FreeBSD.</para>
</listitem>
<listitem>
<para>Komputer, na którym chcemy zainstalować system nie ma napędu
CD/DVD ani karty sieciowej. Jest inny komputer, który ma napęd
CD/DVD lub kartę sieciową i możemy połączyć się z nim kablem
szeregowym lub równoległym.</para>
</listitem>
<listitem>
<para>Chcemy przygotować taśmę, przy pomocy której będzie można
zainstalować FreeBSD.</para>
</listitem>
</itemizedlist>
<sect2 id="install-cdrom">
<title>Przygotowanie płyty instalacyjnej</title>
<para>W ramach każdego wydania systemu Projekt FreeBSD udostępnia
pięć obrazów płyt CD (<quote>obrazów ISO</quote>). Jeśli dysponujemy
nagrywarką CD, możemy je nagrać (<quote>wypalić</quote>) na płytach,
otrzymując zestaw płyt, które mogą posłużyć do zainstalowania systemu.
Jest to najprostszy sposób instalacji FreeBSD w przypadku, gdy mamy
nagrywarkę i tanie połączenie z Internetem.</para>
<procedure>
<step>
<title>Pobranie obrazów ISO</title>
<para>Obrazy ISO każdego z wydań systemu można pobrać z
<filename>ftp://ftp.FreeBSD.org/pub/FreeBSD/ISO-IMAGES-<replaceable>arch</replaceable>/<replaceable>version</replaceable></filename> lub z najbliższego serwera
lustrzanego. W miejscu <replaceable>arch</replaceable>
i <replaceable>version</replaceable> wstawiamy odpowiednią
nazwę architektury i wersję.</para>
<para>Wspomniany katalog zawiera zwykle następujące obrazy:</para>
<table frame="none">
<title>Nazwy obrazów ISO dla FreeBSD 4.<replaceable>X</replaceable>
i ich znaczenie</title>
<tgroup cols="2">
<thead>
<row>
<entry>Nazwa pliku</entry>
<entry>Zawartość</entry>
</row>
</thead>
<tbody>
<row>
<entry><filename><replaceable>version</replaceable>-RELEASE-<replaceable>arch</replaceable>-miniinst.iso</filename></entry>
<entry>Wszystko, co jest potrzebne do zainstalowania FreeBSD.</entry>
</row>
<row>
<entry><filename><replaceable>version</replaceable>-RELEASE-<replaceable>arch</replaceable>-disc1.iso</filename></entry>
<entry>Wszystko, co jest potrzebne do zainstalowania
FreeBSD, i tyle dodatkowych pakietów, ile zmieściło
się na płycie.</entry>
</row>
<row>
<entry><filename><replaceable>version</replaceable>-RELEASE-<replaceable>arch</replaceable>-disc2.iso</filename></entry>
<entry><quote>Żywy system plików</quote>, używany wraz
z dostępną w <application>sysinstall</application> funkcją
<quote>Repair</quote> (naprawa). Kopia drzewa CVS FreeBSD.
Dodatkowe pakiety o charakterze niezależnym.</entry>
</row>
</tbody>
</tgroup>
</table>
<table frame="none">
<title>Nazwy obrazów ISO dla FreeBSD 5.<replaceable>X</replaceable>
i ich znaczenie</title>
<tgroup cols="2">
<thead>
<row>
<entry>Nazwa pliku</entry>
<entry>Zawartość</entry>
</row>
</thead>
<tbody>
<row>
<entry><filename><replaceable>version</replaceable>-RELEASE-<replaceable>arch</replaceable>-bootonly.iso</filename></entry>
<entry>Wszystko co jest niezbędne by uruchomić jądro
FreeBSD i rozpocząć instalację. Pliki instalacyjne
zostaną probrane z serwera FTP bądź innego źródła.</entry>
</row>
<row>
<entry><filename><replaceable>version</replaceable>-RELEASE-<replaceable>arch</replaceable>-miniinst.iso</filename></entry>
<entry>Wszystko, co jest potrzebne do zainstalowania FreeBSD.</entry>
</row>
<row>
<entry><filename><replaceable>version</replaceable>-RELEASE-<replaceable>arch</replaceable>-disc1.iso</filename></entry>
<entry>Wszystko co jest potrzebne by zainstalować &os;
jako <quote>żywy system plików</quote> używany wraz
z dostępną w <application>sysinstall</application>
funkcją <quote>Repair</quote> (naprawa).</entry>
</row>
<row>
<entry><filename><replaceable>version</replaceable>-RELEASE-<replaceable>arch</replaceable>-disc2.iso</filename></entry>
<entry>Dokumentacja &os; i tyle dodatkowych pakietów,
ile zmieściło się na płycie.</entry>
</row>
</tbody>
</tgroup>
</table>
<para><emphasis>Musimy</emphasis> pobrać albo obraz ISO mini,
albo obraz pierwszej płyty. Nie ma sensu pobierać obydwu,
ponieważ obraz pierwszej płyty zawiera wszystko to,
co obraz mini.</para>
<note>
<para>Obraz ISO mini dostępny jest tylko dla wydań starszych
niż FreeBSD 5.4-RELEASE.</para>
</note>
<para>Z obrazu ISO miniinst warto jest skorzystać, gdy mamy
niedrogi dostęp do Internetu. Za jego pomocą możemy zainstalować
FreeBSD, natomiast niezależne oprogramowanie instalujemy przez
Internet, przy pomocy systemu portów i pakietów (patrz:
<xref linkend="ports">).</para>
<para>Płytę pierwszą wybieramy wtedy, gdy oprócz zainstalowania
systemu chcemy skorzystać z zestawu wybranych pakietów
oprogramowania.</para>
<para>Pozostałe płyty są przydatne, lecz nie niezbędne, szczególnie,
gdy dysponujemy szybkim dostępem do Internetu.</para>
</step>
<step>
<title>Nagranie płyt CD</title>
<para>Pliki obrazów należy nagrać na płyty. Jeśli zamierzamy
robić to w systemie FreeBSD, informacje na ten temat znajdziemy
w <xref linkend="creating-cds"> (w szczególności <xref linkend="burncd">
oraz <xref linkend="cdrecord">).</para>
<para>Jeżeli płyty nagrywać będziemy w innym systemie,
do tego celu możemy posłużyć się dowolnymi dostępnymi
programami obsługującymi nagrywarkę płyt CD. ISO jest
standardowym formatem obrazu płyt obsługiwanym w wielu
aplikacjach nagrywających.</para>
</step>
</procedure>
<note><para>Zainteresowanych przygotowaniem własnych wydań
&os; odsyłamy do artykułu <ulink
url="&url.articles.releng;">Release Engineering
</ulink>(ang.).</para></note>
</sect2>
<sect2 id="install-ftp">
<title>Przygotowanie lokalnego serwera FTP z dyskiem FreeBSD</title>
<indexterm>
<primary>instalacja</primary>
<secondary>sieć</secondary>
<tertiary>FTP</tertiary>
</indexterm>
<para>Układ plików na dysku FreeBSD jest taki sam, jak układ plików
na serwerze FTP. Dzięki temu łatwo możemy przygotować lokalny
serwer FTP, który może być wykorzystany przez inne komputery
w sieci do instalacji FreeBSD.</para>
<procedure>
<step>
<para>Na komputerze, który będzie służyć jako serwer FTP,
umieszczamy CDROM w napędzie i montujemy go w katalogu
<filename>/cdrom</filename>.</para>
<screen>&prompt.root; <userinput>mount /cdrom</userinput></screen>
</step>
<step>
<para>Zakładamy konto dla anonimowego użytkownika FTP
w <filename>/etc/passwd</filename>. Plik <filename>/etc/passwd</filename>
modyfikujemy przy użyciu &man.vipw.8;. Dodajemy następujący
wiersz:</para>
<programlisting>ftp:*:99:99::0:0:FTP:/cdrom:/nonexistent</programlisting>
</step>
<step>
<para>Na koniec upewniamy się, że usługa FTP jest włączona
w <filename>/etc/inetd.conf</filename>.</para>
</step>
</procedure>
<para>Od tej chwili każdy, kto jest w stanie nawiązać połączenie
z naszym komputerem, może podczas instalacji FreeBSD wybrać
jako źródło serwer FTP, w menu wyboru serwera FTP wybrać opcję
<quote>Other</quote> (inny) i wpisać
<userinput>ftp://<replaceable>nasz.komputer</replaceable></userinput>.</para>
<note>
<para>Jeśli nośnik, z którego uruchamiamy instalator (najczęściej
dyskietka), nie pochodzi z dokładnie tej samej wersji co pliki
na naszym serwerze FTP, to <application>sysinstall</application>
nie pozwoli nam kontynuować instalacji. By pominąć tą blokadę
należy w menu <guimenu>Options</guimenu> zmienić nazwę dystrybucji
na <guimenuitem>any</guimenuitem>.</para>
</note>
<warning>
<para> Ta metoda może być z powodzeniem stosowana na komputerze
w sieci lokalnej, chronionym przez zaporę ogniową. Udostępnianie
serwera FTP innym użytkownikom Internetu (a nie tylko sieci
lokalnej) naraża nasz komputer na ataki włamywaczy i inne problemy.
Decydując się na to należy koniecznie przestrzegać zasad
bezpieczeństwa.</para>
</warning>
</sect2>
<sect2>
<title>Przygotowywanie dyskietek instalacyjnych</title>
<indexterm>
<primary>instalacja</primary>
<secondary>dyskietki</secondary>
</indexterm>
<para>Jeżeli koniecznie chcemy instalować system z dyskietek
(co <emphasis>nie jest</emphasis> zalecane), na przykład
z powodu nieobsługiwanego urządzenia lub po prostu z zamiłowania
do utrudnień, musimy najpierw przygotować dyskietki
instalacyjne.</para>
<para>Będziemy potrzebować co najmniej tylu dyskietek 1.44&nbsp;MB
lub 1.2&nbsp;MB, by zmieściły się na nich wszystkie pliki z katalogu
<filename>bin</filename> (binarne pliki dystrybucyjne). Jeśli dyskietki
przygotowujemy w DOS-ie, to <emphasis>muszą</emphasis> one być sformatowane
przy pomocy DOS-owego polecenia <command>FORMAT</command>. W &windows;
do sformatowania dyskietek możemy użyć Explorera (klikamy prawym przyciskiem
myszy na stacji <devicename>A:</devicename> i wybieramy
<quote>Format</quote>).</para>
<para><emphasis>Nie ufajmy</emphasis> dyskietkom sformatowanym fabrycznie.
Dla pewności sformatujmy je jeszcze raz samodzielnie. W przeszłości wiele
problemów zgłaszanych przez użytkowników spowodowanych było korzystaniem
z nieprawidłowo sformatowanych dyskietek, dlatego też zwracamy
na to uwagę.</para>
<para>Jeżeli do przygotowania dyskietek służy nam komputer z FreeBSD,
również powinniśmy je sformatować. Dyskietki nie muszą być formatowane
w DOS-owym systemie plików. Możemy utworzyć na nich system plików
UFS, za pomocą poleceń <command>bsdlabel</command> i <command>newfs</command>,
wywołanych w następujący sposób (na przykładzie dyskietek 3.5"
1.44&nbsp;MB):</para>
<screen>&prompt.root; <userinput>fdformat -f 1440 fd0.1440</userinput>
&prompt.root; <userinput>bsdlabel -w -r fd0.1440 floppy3</userinput>
&prompt.root; <userinput>newfs -t 2 -u 18 -l 1 -i 65536 /dev/fd0</userinput></screen>
<note>
<para>W przypadku dyskietek 5.25" 1.2&nbsp;MB, wpisalibyśmy odpowiednio
<literal>fd0.1200</literal> i <literal>floppy5</literal>.</para>
</note>
<para>Po takiej operacji dyskietki będzie można zamontować i zapisywać
na nich dane tak samo, jak na innych systemach plików.</para>
<para>Po sformatowaniu dyskietek należy skopiować na nie pliki.
Pliki dystrybucyjne podzielone są na kawałki o wygodnych rozmiarach,
tak aby pięć z nich mieściło się na typowej dyskietce 1.44&nbsp;MB.
Umieśćmy na każdej z dyskietek tyle plików, ile się zmieści,
aż wszystkie pliki dystrybucyjne znajdą się na dyskietkach. Pliki powinny
być umieszczone w odpowiednim katalogu na dyskietce, np.:
<filename>a:\bin\bin.aa</filename>,
<filename>a:\bin\bin.ab</filename>, itd.</para>
<para>Podczas instalacji, gdy pojawi się ekran wyboru nośnika (Media),
wybieramy <guimenuitem>Floppy</guimenuitem> (dyskietki). Dalej poprowadzi
nas program instalacyjny.</para>
</sect2>
<sect2 id="install-msdos">
<title>Instalacja z partycji &ms-dos;</title>
<indexterm>
<primary>instalacja</primary>
<secondary>z MS-DOS</secondary>
</indexterm>
<para>By można było zainstalować FreeBSD z partycji &ms-dos;, kopiujemy pliki
dystrybucyjne do katalogu <filename>freebsd</filename> w głównym katalogu
partycji - na przykład <filename>c:\freebsd</filename>. Wewnątrz tego katalogu
musi być częściowo zachowana struktura katalogów płyty CDROM lub serwera FTP,
jeśli więc kopiujemy pliki z płyty CD, dobrze jest skorzystać z DOS-owego
polecenia <command>xcopy</command>. Dla przykładu, poniższe polecenia
przygotują minimalną instalację FreeBSD:</para>
<screen><prompt>C:\&gt;</prompt> <userinput>md c:\freebsd</userinput>
<prompt>C:\&gt;</prompt> <userinput>xcopy e:\bin c:\freebsd\bin\ /s</userinput>
<prompt>C:\&gt;</prompt> <userinput>xcopy e:\manpages c:\freebsd\manpages\ /s</userinput></screen>
<para>W przykładzie założyliśmy, że miejsce dla FreeBSD mamy na dysku
<devicename>C:</devicename>, a napęd CDROM dostępny jest jako dysk
<devicename>E:</devicename>.</para>
<para>Jeśli nie dysponujemy napędem CDROM, pliki dystrybucyjne możemy
pobrać z <ulink
url="ftp://ftp.FreeBSD.org/pub/FreeBSD/releases/i386/&rel.current;-RELEASE/">ftp.FreeBSD.org</ulink>.
Każdy zestaw plików umieszczony jest w oddzielnym katalogu; na przykład zestaw
<emphasis>base</emphasis> znajduje się w katalogu <ulink
url="ftp://ftp.FreeBSD.org/pub/FreeBSD/releases/i386/&rel.current;-RELEASE/base/">&rel.current;/base/</ulink>.</para>
<para>Zestawy plików, które chcemy instalować z partycji &ms-dos;
(i dla których jest na niej odpowiednio dużo wolnego miejsca), umieszczamy
w katalogu <filename>c:\freebsd</filename>. Na potrzeby instalacji minimalnej
wystarczy zestaw <literal>BIN</literal>.</para>
</sect2>
<sect2>
<title>Przygotowanie taśmy instalacyjnej</title>
<indexterm>
<primary>instalacja</primary>
<secondary>z taśmy QIC/SCSI</secondary>
</indexterm>
<para>Instalacja z taśmy jest jedną z najprostszych metod,
obok instalacji przez FTP i instalacji z płyty CD.
Program instalacyjny zakłada, że taśma po prostu zawiera
pliki w postaci archiwum tar. Interesujące nas pliki
dystrybucyjne archiwizujemy na taśmie:</para>
<screen>&prompt.root; <userinput>cd /freebsd/distdir</userinput>
&prompt.root; <userinput>tar cvf /dev/rwt0 dist1 ... dist2</userinput></screen>
<para>Przeprowadzając instalację powinniśmy upewnić się,
że dysponujemy odpowiednią ilością wolnego miejsca w jakimś
katalogu tymczasowym (będziemy mieć możliwość wyboru tego
katalogu), by pomieścić <emphasis>pełną</emphasis> zawartość
przygotowanej wcześniej taśmy. Ze względu na to, że dostęp do danych
na taśmie nie jest swobodny, taki rodzaj instalacji będzie wymagać
dość sporej przestrzeni tymczasowej. Można założyć, że potrzeba
będzie tyle przestrzeni, ile zajmują dane zapisane na taśmie.</para>
<note>
<para>Rozpoczynając instalację pamiętajmy, by taśma była
umieszczona w napędzie <emphasis>przed</emphasis> uruchomieniem
komputera z dyskietki startowej. W przeciwnym razie napęd taśmowy
może nie zostać wykryty podczas rozpoznawania urządzeń.</para>
</note>
</sect2>
<sect2>
<title>Przed instalacją przez sieć</title>
<indexterm>
<primary>instalacja</primary>
<secondary>sieć</secondary>
<tertiary>port szeregowy (SLIP lub PPP)</tertiary>
</indexterm>
<indexterm>
<primary>instalacja</primary>
<secondary>sieć</secondary>
<tertiary>port równoległy (PLIP)</tertiary>
</indexterm>
<indexterm>
<primary>instalacja</primary>
<secondary>sieć</secondary>
<tertiary>Ethernet</tertiary>
</indexterm>
<para>Są trzy możliwości instalacji przez sieć: port szeregowy
(SLIP lub PPP), port równoległy (PLIP (kabel laplink))
lub Ethernet (typowa karta sieciowa Ethernet (także
PCMCIA)).</para>
<para>Obsługa protokołu SLIP jest dosyć prymitywna i ogranicza
się do bezpośrednich połączeń, jak choćby kabel łączący komputer
przenośny z innym komputerem. Połączenie musi być bezpośrednie,
ponieważ instalacja za pośrednictwem SLIP nie umożliwia
dzwonienia; jest to możliwe w przypadku PPP, dlatego też powinno
się używać PPP zamiast SLIP, o ile to możliwe.</para>
<para>Jeżeli korzystamy z modemu, to PPP jest najprawdopodobniej
jedyną możliwością. Zawczasu przygotujmy sobie informacje od dostawcy
usług sieciowych, ponieważ będą nam one potrzebne na wczesnym etapie
instalacji.</para>
<para>Jeśli łącząc się z dostawcą usług sieciowych używamy PAP lub CHAP
(innymi słowy, jeśli w &windows; możemy uzyskać połączenie bez korzystania
ze skryptu), wówczas wystarczy, że w linii poleceń <application>ppp</application>
wpiszemy <command>dial</command>. W przeciwnym razie będziemy musieli połączyć
się z dostawcą usług sieciowych za pomocą <quote>poleceń AT</quote>, zależnych
od typu modemu, gdyż do dyspozycji będziemy mieć jedynie uproszczony emulator
terminala. Więcej informacji znajdziemy w poświęconych user-ppp częściach
<link linkend="userppp">Podręcznika</link> i <ulink
url="&url.books.faq;/ppp.html">FAQ</ulink>. Jeśli wystąpią problemy, możemy
posłużyć się poleceniem <command>set log local ...</command>, by komunikaty
były pokazywane na ekranie.</para>
<para>Jeżeli dysponujemy bezpośrednim połączeniem z innym komputerem
z FreeBSD (w wersji 2.0-R lub późniejszej), wówczas mamy również możliwość
instalacji przez port równoległy. Prędkość transmisji danych portem równoległym
jest zwykle znacznie wyższa niż prędkość przesyłania portem szeregowym (do
50&nbsp;kilobajtów/sekundę), dzięki czemu instalacja przebiega szybciej.</para>
<para>Najszybszym wariantem instalacji poprzez sieć jest wykorzystanie karty
sieciowej Ethernet. FreeBSD obsługuje większość popularnych kart sieciowych;
lista obsługiwanych kart (wraz z ich ustawieniami) znajduje się w dokumencie
Hardware Notes, dołączonym do każdego wydania FreeBSD. Jeżeli korzystamy
z karty sieciowej PCMCIA, pamiętajmy o tym, by była ona włożona
<emphasis>przed</emphasis> włączeniem komputera. Niestety, jak dotąd
FreeBSD nie obsługuje wkładania kart PCMCIA w trakcie instalacji.</para>
<para>Będziemy musieli znać nasz adres IP, maskę podsieci, oraz nazwę
naszego komputera. Jeśli instalujemy za pośrednictwem PPP i nie mamy
statycznego adresu IP, nie musimy się przejmować, gdyż adres IP może
być przydzielony dynamicznie przez dostawcę usług. Administrator sieci
może nam podpowiedzieć, jakie parametry podać podczas konfiguracji sieci.
Jeśli do połączeń z innymi stacjami będziemy używać ich nazw, a nie adresów
IP, to dodatkowo będziemy musieli znać adres serwera nazw i prawdopodobnie
adres bramy (w przypadku PPP jest to adres IP dostawcy). Jeżeli mamy zamiar
instalować za pośrednictwem FTP i proxy HTTP, będzie nam ponadto potrzebny
adres proxy. Skontaktujmy się z administratorem sieci lub dostawcą usług
sieciowych <emphasis>przed</emphasis> rozpoczęciem instalacji, jeśli nie znamy
któregoś z wymienionych powyżej adresów.</para>
<sect3>
<title>Przed instalacją przez NFS</title>
<indexterm>
<primary>instalacja</primary>
<secondary>sieć</secondary>
<tertiary>NFS</tertiary>
</indexterm>
<para>Instalacja przez NFS jest raczej mało skomplikowana. Wystarczy po prostu
skopiować wybrane pliki dystrybucyjne na serwer, następnie podczas instalacji
wybrać NFS jako nośnik i wskazać serwer.</para>
<para>Jeżeli serwer wymaga stosowania <quote>uprzywilejowanego portu</quote>
(zwykle jest tak w przypadku stacji roboczych Sun), musimy to zaznaczyć
w menu <guimenu>Options</guimenu> (opcja <literal>NFS Secure</literal>),
zanim rozpoczniemy instalację.</para>
<para>Jeśli nasza karta sieciowa jest niezbyt dobrej jakości i nie grzeszy
prędkością, możemy włączyć opcję <literal>NFS Slow</literal>.</para>
<para>Instalacja przez NFS wymaga, by serwer obsługiwał montowanie
podkatalogów, na przykład jeśli katalog dystrybucyjny FreeBSD&nbsp;&rel.current;
znajduje się w: <filename>ziggy:/usr/archive/stuff/FreeBSD</filename>,
to serwer <hostid>ziggy</hostid> musi umożliwiać bezpośrednie montowanie
katalogu <filename>/usr/archive/stuff/FreeBSD</filename>, a nie tylko
<filename>/usr</filename>, lub <filename>/usr/archive/stuff</filename>.</para>
<para>We FreeBSD w pliku <filename>/etc/exports</filename> możliwość montowania
podkatalogów włącza się opcją <option>-alldirs</option>. W innych serwerach
NFS może być inaczej. Jeśli otrzymujemy od serwera komunikaty o treści
<quote>permission denied</quote> (odmowa dostępu), prawdopodobnie jest
to spowodowane właśnie nieprawidłowym ustawieniem wspomnianej opcji.</para>
</sect3>
</sect2>
</sect1>
</chapter>
<!--
Local Variables:
mode: sgml
sgml-declaration: "../chapter.decl"
sgml-indent-data: t
sgml-omittag: nil
sgml-always-quote-attributes: t
sgml-parent-document: ("../book.sgml" "part" "chapter")
End:
-->